hamyon
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ham-yon
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]HAMYON Bu ot oʻzbek tilidz 'birge' meʼnosini ifodzlzydigzn ham-old qoʻshimchzsini (ТжРС, 544) 'kishi gzvdzsining oʻng yoki ҫzp tomoni' mzʼnosini znglztadigzn oʻzbekche yon otigz (OʻTIL, I, 257) qoʻshib hosil qilingzn boʻlib, 'pul solib yurish uchun choʻntzk xzltzchzsi' meʼnosini znglztadi (OʻTIL, II, 683).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. ^L-o-4 — pul solinadigan xaltacha; pul qopchigʻi
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Asosan pul solib, yonda, choʻntakda olib yuriladigan xaltacha; karmon. ◆ Meʼmor qoʻynidan hamyonini olib, ellik dinor sanab berdi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ . ◆ Sattorov choʻntagidan hamyon chiqardi. Koʻk ellik soʻmliklarni koʻrib, xolaning koʻz-lari oʻynadi. Yu. Shomansur, „Qora marvarid“ . ◆ Podshoh bir hamyon tilla berib, shahzodani yoʻlga solibdi. "Ertaklar" .
2 koʻchma s.t. Choʻntak (pul solinadigan joy maʼnosida). ◆ Ugʻrining katta-kichigi boʻlmaydi. Hamyondan oʻmargani bir soʻmmi, yuz soʻmmi, bari bir — kissavur. Gazetadan .
- Hamyon quruq Pul yoʻq. ◆ Puldorlar, albat-ta, nozu neʼmat ichida, ammo hamyoni quruq-lar-chi? "Mushtum" .
3 koʻchma Kimsa ixtiyoridagi, unga te-gishli pul, mablagʻ. Hisobini bilmagan — ham-yonidan ayriladi. Maqol. n ◆ Oliy oʻquv yurt-larida esa ota-onaning mansabiga, hamyoni-ga qarab oʻqishga qabul qilish hollari ildiz otib ketgan edi. "Mushtum" . ◆ Poshsha xola jonini sugʻurganday, hamyonidan pul sarflab, katta toʻy qilib berdi. D. Nuriy, „Osmon ustuni“ .
- Hamyon kasal Pul yoʻq, pul, mablagʻning mazasi yoʻq. ◆ Buxoroda oʻqimoq uchun hamyonim kasal edi. M. Muhammadjonov, „Turmush uri-nishlari“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҲАМЁН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Sifat
[tahrirlash]hamyon