элчи

Ўзбекча (уз)

Морфологик ва синтактик хусусиятлари

эл-чи

Этимологияси

ЭЛCҲИ ’бир давлатнинг бошқа бир давлатда фаолият кўрсатувчи юқори мартабали расмий вакили’. Пре-зидентимиз бугун бир неча давлатларнинг элчиларини қабул қилди. Бу сўз қадимги туркий тилда эл отининг ’Давлат’ маъносидан (ДС, 169: эл И 3) -чи қўшимчаси билан ясалган (ДС, 169): эл + чи = элчи.
Ўзбек тилининг этимологик луғати (И-жилд) маълумотларидан фойдаланилган; қ. Адабиётлар рўйхати.

Маъновий хусусиятлари

Маъноси

1 дип. Бир суверен давлатнинг бошқа бир суверен давлатдаги диплома-тик вакилларининг энг катта мартабаси, унвони ва шу унвонга эга бўлган шахс. ◆ Фавқулодда ва мухтор элчи. яя Аллақачон-лардан бери бу давлатда элчимиз ҳам йўқ. Газетадан .

</а>3С УУА

2 тар. Шоҳ томонидан бирор топшириқ билан юборилган киши. ◆ Хўжа Абдулло бош-лиц элчилар ундан рад жавоби олиб қайтди-лар. П. Қодиров, „Юлдузли тунлар“ . ◆ Элчи пош-шонинг чуқур маъноли гапига қойил қолиб, таъзим қилди. "Латифалар" .

3 кўчма Дарак берувчи нарса, белги. ◆ Қиш элчиси — ◆ қарғалар қағиллай бошлади. ам Би-нафшалар очилди Баҳор элчиси бўлиб. Ю. Хам-дам .

4 кам қўлл. Совчи. ◆ Зебихонга элчи қўйиб юрилган вақтларда мингбоши бир сўз деган эмасмиди: Шуни қўлга ке,тирсам, бор-йў-ғимни тутаман.. Чўлпон, „Кеча ва кундуз“ . ◆ Совчи бўлдим икковингга данакор, Элчи-сов-чи бўлмайдикан гуноҳкор. "Гулихиромон" .

5 ҳарб. Урушаётган томонларнинг ўзаро музокара олиб бориш учун юборган вакили. ◆ Элчига ўлим йўқ. Мақол .

Антонимлари

ЭЛЧИ. Ўзбек тилининг изоҳли луғати (2022) маълумотларидан фойдаланилган; қ.Адабиётлар рўйхати.

Таржималари

Русча _ру

элчи
1 посланник, посол; ◆ фавқулодда ба мухтор ~ чрезвычайный и полномочный посол;
2 парламентёр; ◆ ~га ўлим йўқ посл. (букв. парламентёру нет смерти) парламентёр неприкосновёнен;
3 гонец; Элчилар ёғилдилар, Катта ғавғо қилдилар (Олимжон, «Семурѓ») Посыпались гонцы, Подняли они большой шум;
4 разг. посредник; ходатай; ◆ сизни ~ қилиб юборишдими? что, вас ходатаем, что ли, послали?