Richard Scobee
Francis Richard «Dick» Scobee (inglizcha: Francis Richard «Dick» Scobee; 1939-yil 19-may — 1986-yil 28-yanvar, Florida, AQSh) — NASA astronavti va podpolkovnik, AQSh. Challenger kemasida uchuvchi sifatida ikki marta koinotga uchirilgan: STS -41C (1984) va STS-51L (1986).
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Richard 1939-yil 19-mayda Kli-Elamda (Vashington shtati) tug'ilgan. 1957-yilda Vashingtonning Oborn shahridagi o'rta maktabni tamomlagan. U 1965-yilda esa Arizona universitetini aerokosmik muhandislik fanlari bakalavriati bilan tamomlagan[1].
U 7 ta astronavtning "Chellenjer" (shuttle) kemasining ekipajida bo'lgan va 1986-yil 28-yanvarda ikkinchi parvozining boshida vafot etgan.
NASAdan oldin
[tahrir | manbasini tahrirlash]1957-yilda Richard AQSh harbiy-havo kuchlarida xizmat qilgan. Shuningdek, Texasdagi Kelli havo kuchlari bazasida pistonli dvigatel mexanik bo'lib ham xizmat qilgan. Keyin, ikki yil davomida u Arizona universitetining kechki kurslarida tahsil oldi, shundan so'ng u Havo kuchlari zahirasidagi ofitserlarni tayyorlash kurslariga yozildi. 1965-yilda Richard parvozga tayyorlanishga yuborildi va 1966- yilda AQSh harbiy-havo kuchlarida uchuvchi bo'ldi. U turli xil jangovar qismlarda xizmat qilgan va Vetnam urushida qatnashgan. 1971—1972-yillarda Kaliforniyadagi Edvards havo kuchlari bazasidagi Harbiy havo kuchlari aerokosmik tadqiqot uchuvchilar maktabida tahsil olgan. Maktabni tugatgach, u sinovchi uchuvchi bo'lib xizmat qildi, turli xil samolyotlarni, shu jumladan Boeing-747, eksperimental X-24B sinovlarida qatnashdi, F-111 transonik samolyotlarini ishlab chiqarish texnologiyasini ishlab chiqishda ishtirok etdi. Umumiy parvoz vaqti 45 turdagi samolyotlarda taxminan 6500 soatni tashkil etdi. Richard Scobee 1978-yilda Harbiy-havo kuchlarida mayor harbiy unvonini oldi va 1986-yilda vafotidan keyin Harbiy havo kuchlari podpolkovnigi unvoniga sazovor bo'ldi[2].
Kosmik mashg'ulotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1978-yil 16-yanvarda u 8-setda NASA astronavtlar guruhiga kiritildi. U umumiy kosmik trening (OKP) kursini tugatdi va 1979-yil avgust oyida kosmonavtlar bo'limiga shattl uchuvchisi sifatida qabul qilindi. Kosmonavtlar korpusidagi vazifalaridan tashqari, u NASAning Boeing 747 shattl tashuvchi samolyotida uchuvchi-instruktor bo'lib ishlagan.
Kosmik parvozlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Birinchi parvoz — STS-41C[3], Challenger shuttle. 1984-yil 6-apreldan 13-aprelgacha kema uchuvchisi sifatida. Parvoz davomiyligi 6 kun 23 soat 41 daqiqa[4].
- Ikkinchi uchirish — STS-51L[5], Challenger shattle. 1986-yil 28-yanvarda kema komandiri sifatida. Uchirishdan 73 soniya o'tgach, qattiq yonilg'i kuchaytirgichining muhrlash halqasidagi nuqson tufayli, moki portladi va butun ekipaj halok bo'ldi[6].
Kosmik parvozlarning umumiy davomiyligi 6 kun 23 soat 41 daqiqa.
Mukofotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mukofotlangan:
Kosmik parvoz medali,
Kongressning fazoviy faxriy medali,
Astronavtlar shon-sharaf zaliga kiritildi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Kosmonavtlar va astronavtlar ro'yxati (va nomzodlar)
- AQSh astronavtlari ro'yxati - orbital kosmik parvozlar ishtirokchilari
- O'lgan astronavtlar ro'yxati
- Boshqariladigan kosmik parvozlar jadvali
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Scobee“. 2012-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-oktyabr.
- ↑ „Francis R. Scobee“. 2012-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-oktyabr.
- ↑ „NASA — NSSDC — Spacecraft — Details“. 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-oktyabr.
- ↑ „NASA — STS-41C“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-oktyabr.
- ↑ „NASA — NSSDC — Spacecraft — Details“. 2012-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-oktyabr.
- ↑ „NASA — STS-51L“. 2011-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-oktyabr.