Pyotr Rumyantsev

Pyotr Rumyantsev
Kichik Rossiyaning general-gubernatori; Kichik rus kollegiyasi raisi
	Mansab davri; 1764-y. – 1786-y.
Yetakchi	Yekaterina II
Oʻtmishdoshi	Lavozim qayta tiklandi
Vorisi	Lavozim tugatildi (oʻzi Kiyev, Chernigov, Novgorod-Severskiy general-gubernatori boʻldi)
Kursk general-gubernatori
	Mansab davri; 1779-y. – 1781-y.
Yetakchi	Yekaterina II
Avvalgisi	Lavozimga asos solindi
Keyingisi	Aleksandr Prozorovskiy
Kiyev, Chernigov va Novgorod-Severskiy general-gubernatori
	Mansab davri; 1782-y. – 1796-y.
Yetakchi	Yekaterina II (1782-1796); Pavel I (1796)
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	Pyotr Aleksandrovich Rumyantsev-Zadunaisky; 1725-yil 15-yanvar; Moskva, Rossiya imperiyasi
Vafoti	1796-yil 19-dekabr ; Tashan, Pereyaslavsky Uyezd, Poltava guberniyasi, Rossiya Imperiyasi

Graf Pyotr Aleksandrovich Rumyantsev-Zadunayskiy (ruscha: Пётр Алекса́ндрович Румя́нцев-Задунайский;) XVIII asrning eng yirik rus generallaridan biri. U Kichkina Rossiyani^[1] Buyuk imperator Yekaterina II nomi bilan 1764-yilda kazaklar Getmanati bekor qilingandan keyin 32 yil oʻtib Yekaterina II vafotigacha boshqargan. Uning gʻalaba yodgorliklari qatoriga Sarskoye Selodagi Kagul obeliski (1772), Vasilev orolidagi Rumyantsev obeliski (1798–1801) va Derjavin odelari kabilar kiradi.

Yoshlik

Pyotr moldovalik graf Aleksandr Rumyantsev^[2] va graf Andrey Matveyevning qizi va merosxoʻri Mariyaning yagona oʻgʻli edi. Uning onasi koʻp vaqtni Buyuk Pyotr bilan birga oʻtkazganligi sababli, mish-mishlarga koʻra, yosh Rumyantsev monarxning noqonuniy oʻgʻli edi. U oʻzining choʻqintirgan otasi boʻlgan hukmron imperator sharafiga nomlangan. U Buyuk Yekaterinaning ishonchli vakili Praskovya Bryusning tutingan ukasi edi.

Pyotr Aleksandrovich birinchi marta Shvetsiya bilan urushda (1741-1743) nominal otasi qoʻl ostida harbiy xizmatni oʻtagan. U 1743-yilda otasi tomonidan tuzilgan Abo tinchlik shartnomasini shaxsan imperatorga topshirdi. Shundan soʻng u polkovnik unvonini oldi.

Uning birinchi harbiy shon-shuhrati yetti yillik urush (1756–1763) davrida Gross-Yagersdorf (1757) va Kunersdorf (1759)dagi buyuk janglarga toʻgʻri keladi. 1761-yilda u Pomeraniyadagi Kolberg qal'asini qamal qildi va^[3]^[4] rus qoʻshinlari uchun Berlinga yoʻl ochdi.

Birinchi rus-turk urushi

Buyuk Yekaterina hukmronligi davrida Rumyantsev Kichik Rossiyaning oliy gubernatori boʻlib ishlagan. Otasi juda halollik bilan egallab turgan bu lavozimda Rumyantsev getmanlarning har qanday muxtoriyatini yoʻq qilishni va yangi bosib olingan hududlarni Rossiya imperiyasi tarkibiga toʻliq qoʻshib olishni oʻzining ustuvor vazifasi deb bildi. Ba'zilar uni Yangi Rossiyada serflikni targʻib qilganlikda ayblashadi, ammo bunday siyosatni tanlash uning nazorati ostida boʻlmagan.

1768-yilda rus-turk urushi boshlanishi bilan Rumyantsev Azovni qoʻlga kiritish uchun yuborilgan armiya qoʻmondonligini oʻz zimmasiga oldi. U Larga va Kagula janglarida turklarni butunlay magʻlub etib, Dunay daryosidan oʻtib, Ruminiyaga yoʻl oldi. Ushbu yirik gʻalabalari uchun u feldmarshal boʻldi va gʻalaba unvoniga Zadunaiskiy ("Trans-Danubiyalik" degan ma'noni anglatadi) ega boʻldi. 1774-yilda uning qoʻshinlari Shumlaga yaqinlashganda, yangi sulton Abdulhamid I vahima qoʻzgʻadi va tinchlik uchun hukumatga murojaat qildi, Rumyanstev Kichik Kaynarca qishlogʻida harbiy shartnomagan imzo chekdi.

Ikkinchi rus-turk urushi

Bu vaqtga kelib, Rumyantsev, shubhasiz, eng mashhur rus qoʻmondoni boʻldi. Boshqa imperator generallari, xususan, Potemkin uning shon-shuhratiga shunchalik hasad bilan qarashganki, ular unga yana qoʻmondonlikni olishga ruxsat berishmagan. Tinchlik davrida Rumyantsev "Yoʻriqnoma" (1761), "Harbiy xizmat odatlari" (1770), "Fikrlar" (1777) asarlarida jangovar san'atga oid yangicha fikrlarini bildirdi. Ushbu ishlar Potemkin tomonidan amalga oshirilgan rus armiyasini qayta tashkil etish uchun nazariy asos boʻldi.

Ikkinchi rus-turk urushi paytida Rumyantsev Potemkinni oʻz armiyasining ta'minotini ataylab qisqartirganlikda gumon qildi va qoʻmondonligidan iste'foga chiqdi. 1794-yilgi Polsha yurishida u yana bosh qoʻmondon etib tayinlandi. Ammo aslida uning raqibi Suvorov qoʻshinlarni jangga boshladi. Shu munosabat bilan Rumyantsev oʻzi tiklagan qal'a Toshandagi ukrainalik manorini tark etmadi ham. U 1796-yil 19-dekabrda, Yekaterinaning oʻlimidan bir oy oʻtgach, u yerda vafot etdi va Kiev Pechersk Lavrasiga dafn qilindi.

Hikoyada aytilishicha, keksa Rumyantsev-Zadunayskiy nihoyatda semirib ketgan va ochkoʻz boʻlib ketgan. Shuning uchun u oʻz oʻgʻillari pul soʻrash uchun poytaxtdan kelganlarida, ularni tanimaganday koʻrinadi. O'gʻli Sergeyning boshqaruvi ostida Tashan vayronaga aylandi. Lekin u otasining dafn etilishi uchun Balashixa yaqinida maqbara qurgan (bu hech qachon amalga oshirilmagan). Sergey ham, uning ukasi Nikolay Petrovich Rumyantsev ham oila qurmadi va Rumyantsevlar oilasining nasli ularning oʻlimidan keyin yoʻq boʻlib ketdi.

Galereya

Rumyantsev Zadunayskiy saroyi, 1782-yilda qurilgan. Bir qator tadqiqotchilar loyihaning arxitektori Vasiliy Bajenov deyishsa, boshqalari qurilishni M. F. Kazakovga bog'lashadi. Bu masala bo'yicha konsensus yo'q; loyihada ikkala me'mor ham ishtirok etgan bo'lishi mumkin
Kachanivka saroyi, Ukraina
Kievdagi gubernatorlar saroyi
Belarusiyaning Gomel shahridagi Rumyantsev qarorgohi
Nikolay Rumyantsevning Sankt-Peterburgdagi English Quaydagi uyi