Kontent qismiga oʻtish

Bologna kolbasasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kesilgan Amerika bolognasi

Bologna kolbasa norasmiy ravishda baloney (/bəˈlni/ bə-LOH-nee)[1] , – italyan mortadellasidan olingan kolbasa, xuddi shunday koʻrinishdagi, mayda maydalangan choʻchqa goʻshtidan tayyorlangan kolbasa boʻlib, Bologna shahri nomi bilan nomlangan.(IPA: boˈloɲɲa ( tinglang) ) Bologna uchun odatiy ziravorlar orasida qora murch, muskat yong‘og‘i, ziravorlar, seldr urug'i va koriander kiradi va mortadella singari, myrtus communis unga oʻziga xos lazzat beradi[2].

Boshqa umumiy nomlar orasida Vengriya, Ruminiya va sobiq Yugoslaviyada parizer[3] (Paris sochi); Zimbabve, Zambiya, Janubiy Afrika va G'arbiy Avstraliyada poloniya[4]; Avstraliyaning aksariyat shtatlarida devon; Janubiy Avstraliyada fritz degan nomlar bilan mashhur[5].

Shimoliy Amerikada oddiy va mashhur bologna sendvichida foydalanishadi. Amerika Qo'shma Shtatlarining janubida bologna to'rti mavjud boʻlib, u toʻrt koʻrinishini yaratishda qaymoqli pishloq bilan qoplangan bologna boʻlaklari kerak boʻladi[6].

Farqli turlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Choʻchqa goʻshtidan tashqari, „bologna“ tovuq, kurka, mol goʻshti, kiyik goʻshti, goʻsht aralashmasi yoki soya oqsilidan tayyorlanishi mumkin.

AQSh hukumati qoidalariga koʻra, Amerika bolognasi nozik maydalangan[7] va koʻrinadigan yogʻ boʻlaklarisiz boʻlishi kerak.

Livan bolognasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Livan bolognasi Pensilvaniyada tayyorlangan goʻshtdir. Bologna deb ataladigan boʻlsa-da, u salamiga oʻxshash tuzlangan, dudlangan va fermentlangan yarim quruq mol goʻshti kolbasasidir.

Buyuk Britaniya, Irlandiyada va G'arbiy Avstraliyada „poloniya“ choʻchqa va mol goʻshtidan tayyorlangan mayda maydalangan kolbasa. Ehtimol, bu nom „Bologna“ dan oldin 17-asrdan beri qoʻllangan. Zamonaviy mahsulot odatda qizil yoki toʻq sariq rangli terida pishiriladi va sovuq boʻlaklar sifatida xizmat qiladi[8].

Yangi Zelandiyada „poloniya“ kokteyl kolbasasining bir turi boʻlib, pushti yoki qizil rangli sunʼiy boʻyalgan teriga oʻxshash, lekin undan ancha kichikroq. Yangi Zelandiyadagi miniatyura poloniyalari „Cheerios“ deb nomlanadi va ular qaynatilgan holda isteʼmol qilinadi[9].

Janubiy Afrikaning „poloniyasi“ tashqi koʻrinishi bolognaga oʻxshaydi va odatda u arzon. Katta diametrli (sunʼiy boʻyalgan) pushti poloniyalar „frantsuz poloniyasi“ deb ataladi, yupqaroq rulolar esa oddiygina „poloniya“ deb ataladi. Sarimsoq poloniyasi ham keng tarqalgan[10].

2018-yilda Janubiy Afrikadagi poloniya va boshqa qayta ishlangan goʻshtlarni ishlab chiqaradigan zavod taxminan 216 kishining hayotiga zomin boʻlgan va yana ming kishi kasallangan edi. Bu listerioz epidemiyasi bilan bogʻliq degan fikrlar mavjud[11].

Rag bolonya – bu Gʻarbiy Tennessi[12] va uning atrofidagi hududda ishlab chiqarilgan yuqori yogʻli bolognaning uzun tayoqchasi bor, boshqa joylarda bunday koʻrinishdagi bologna mavjud emas. Odatda xantal va tuzlangan bodring bilan oq non isteʼmol qilinadi, lekin ayni vaqtlarda goʻshtlar bilan birga qalin boʻlakli bolognani dudlab va mangalda pishirish oilaviy yigʻilishlarning asosiy qismi boʻlib kelmoqda[13].

Nyufaundlend va Labradorda bologna deb ataladigan katta bolognaning bir turi qalin qilib toʻgʻralgan va qovurilgan boʻlib, uni „Newfie steak“ deb ataladi[14].

  1. „baloney.“ (Wayback Machine saytida 23 October 2011 sanasida arxivlangan) Dictionary.com Unabridged. Random House, Inc. 14 October 2011.
  2. „What The Heck Is In Bologna, Anyway?“. Huffington Post (2013-yil 24-oktyabr). 2014-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-noyabr.
  3. „Bologna (Parizer)“ (en-US). Muncan Food Corp. 2021-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-aprel.
  4. „Polony“. meatsandsausages.com. 2021-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-aprel.
  5. Packer, Stephanie „Is it fritz or devon?“. heraldsun.com.au (2014-yil 20-iyun). 2018-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-aprel.
  6. Benilyn „Easy 3-Ingredient Bologna Cake“ (en-CA). IzzyCooking (2021-yil 5-iyul). Qaraldi: 2023-yil 26-mart.
  7. „Hot Dogs and Food Safety“. 2015-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-mart.
  8. „Foods of England - Polony“. www.foodsofengland.co.uk. 2019-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 4-mart.
  9. „Butcher's secret to success is don't mess with a good recipe“ (2015-yil 12-oktyabr). 2020-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  10. „Special Garlic Polony“ (en-ZA). Eskort. 2022-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-aprel.
  11. Katharine, Child „Enterprise polony identified as source of listeria outbreak“. www.timeslive.co.za. Sunday Times (2018-yil 4-mart). 2021-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-iyun.
  12. „Fineberg Packing Co., Inc.“. Fineberg Packing Co., Inc.. 2014-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-dekabr.
  13. Randal, Oulton (11 August 2004). Rag Baloney. http://www.cooksinfo.com/rag-baloney. Qaraldi: 14 August 2013. Bologna kolbasasi]]
  14. „Newfoundland Steak: An In-Depth Look at Bologna“ (en-US). Newfoundland Times (2020-yil 8-may). 2021-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-iyun.