Ayoli
 Kataloniya va O‘rta yer dengizi oshxonasining Milliy taomlar ro‘yhatiga kiritilgan | |
| Milliy oshxona |
 Fransiya |
|---|---|
| Asosiy komponentlari |
Sarimsoq Zaytun yog‘i |
ʻʻʻAyoliʻʻʻ (fransuzcha: aïoli, yoki ʻʻall-i-oliʻʻ, yaʼni „sarimsoq va zaytun moyi“) — sarimsoq va zaytun moyidan tayyorlangan sous.
Ushbu sous O‘rta yer dengizi shimoliy qirg‘og‘i-Ispaniyadan to Italiyagacha bo‘lgan hududlarda juda mashhur. Uning turli xil ko‘rinishlarda tayyorlanadigan usullari mavjud. Misol uchun uning bitta turida tuxum (faqat sarig‘i yoki faqat oq suyuqlik qismi), limon sharbati, suv hamda xantal qo‘shiladi. Kataloniya hududlarida esa uni tayyorlash uchun nokdan ham foydalaniladi.
O‘rta yer dengizi oshxonasida ʻʻʻaioliʻʻʻ anʼanaviy ravishda dengiz mahsulotlari, baliq sho‘rvalari va qovurilgan tovuq bilan tanovul qilinadi. Kataloniyada esa ushbu sous qovurilgan qo‘zichoq go‘shti va sabzavotlar, shuningdek, paella (Ispan va valensiya milliy taomi. Zafaron va zaytun moyida tayyorlanadigan guruchli taom.) bilan birga isteʼmol qilinadi.
Odatda aioli xona haroratida tindirish uchun qo‘yib qo‘yiladi.
Provansda (Fransiyaning janubi-sharqidagi tarixiy viloyat boʻlib, hozir Provans-Alpes-Kot-d’Azur mintaqasining bir qismi) aioli qaynatilgan sabzavotlar (sabzi, kartoshka va loviya), suvda pishgan baliq hamda qaynatilgan tuxum bilan aralashtirilib taom sifatida dasturxonga tortiladi. Qolaversa, Fransiyada aioli turli xil dengiz mahsulotlari, qaynatilgan qisqichbaqalar va dengiz shilliqurtlari bilan isteʼmol qilinadi.
Odiiy aioli — sarimsoqni yaxshilab maydalash va unga oz-ozdan kam miqdorda zaytun moyini qo‘shish orqali tayyorlanadi va natijada xushtaʼm va yoqimli qayla paydo bo‘ladi[1].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Sous ayoli (salatnaya zapravka). Astrologiya i kulinariya. Astrologiya dlya gurmanov, ili Kulinarnie resepti dlya kajdogo znaka zodiaka. Sidni Omarr, Mayk Roy. ISBN 5457034763, 9785457034761
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Charles Sinclair. aioli // Dictionary of Food: International Food and Cooking Terms from A to Z. — Second Edition. — London: A & C Black, 2004. — P. 10. — 632 p. — ISBN 978-1-4081-0218-3.
- Erhard Gorys. Aïoli // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 13. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.