Kontent qismiga oʻtish

Anoreksiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Anoreksiya

Anoreksiya (qadimgi yunoncha: ἀ- qadimgi yunoncha: ἀ- „siz, boʻlmagan“ + ὄρεξις „ovqatlanishga undash“) – organizmning ovqatlanishga boʻlgan ob’ektiv ehtiyoji bilan ishtahaning toʻliq yetishmasligidan iborat sindrom[1] boʻlib, koʻpgina metabolik kasalliklar, infektsiyalar, ovqat hazm qilish tizimi kasalliklari bilan birga namoyon boʻladi. Ovqat hazm qilish tizimidagi parazitar infektsiyalar[2], shuningdek, boshqa sabablarga koʻra paydo boʻladi. Anoreksiya protein-energetik toʻyib ovqatlanmaslikka olib kelishi mumkin.

Anoreksiya turlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sindromning quyidagi turlari ajratiladi:

  • Birlamchi anoreksiya – bu gormonal funksiyaning buzilishi, nevrologik patologiya va malign oʻsmalar bilan bogʻliq ochlikni yoʻqotishdir[3].
  • Dori anoreksiyasi – vazn yoʻqotish yoki boshqa dorilarning (antidepressantlar, psixostimulyatorlar, gormonlar antagonistlari va boshqalar) yon taʼsiri uchun maxsus anoreksiya vositalarini qabul qilish natijasida yuzaga keladi)[4].
  • Ijtimoiy anoreksiya

20-asrning oxirida tadqiqotchilar Gʻarb mamlakatlarida yuqori va oʻrta sinf vakillari orasida anoreksiyaning keng tarqalgan holatlarini qayd eta boshladilar. Oziq-ovqat isteʼmoli bilan bogʻliq nevrozning sababi vazn yoʻqotish istagi edi, ayniqsa yosh ayollar orasida. Ijtimoiy anoreksiya koʻpincha bulimiya bilan birga keladi.

  • Protein-energiya etishmovchiligi
  1. Стрижак Л. Н.. . ISBN 5-276-00843-4. 
  2. Хоббс К., Хаас Э.. . ISBN 5-8459-0834-5. 
  3. „Первичная анорексия“. Большой толковый словарь терминов по психиатрии В. А. Жмурова. 2013-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-dekabr.
  4. Бурбелло А. Т., Шабров А. В., Денисенко П.П.. . ISBN 5-7654-2738-3, 5-94850-241-4.