Silmarillion

Силмариллион
	; Нашрнинг ички бети ко'риниши
Асл номи	Тҳе Силмариллион
Муаллиф(лар)	Ж. Р. Р. Толкиэн
Муҳаррир(лар)	Чристопҳер Толкиэн ва Гуй Гавриэл Кай
Мамлакат	Бирлашган Қироллик
Тил	инглизча
Жанр(лар)и	Мифопея, фантастик роман
Нашр этилган санаси	1977-йил 15-сентабр
Нашриёт	Георге Аллен & Унwин
Саҳифалар сони	365
ИСБН	ИСБН 0-04-823139-8
Аввалгиси	Тҳе Фатҳер Чристмас Леттерс
Кейингиси	Унфинишед Талес

Силмариллион (инглизча: Тҳе Силмариллион) — инглиз ёзувчиси Ж. Р. Р. Толкиэн томонидан ёзилган ва вафотидан кейин 1977-йилда ўғли Чристопҳер Толкиэн томонидан нашр этилган роман. Силмариллион афсоналарида Узуклар ҳукмдоригача бўлган даврдаги Ўрта-ерда яшаган одамлар ва элфлер тарихи тасвирланган. Узуклар ҳукмдоридаги воқеалар учинчи давр охири, тўртинчи давр бошларида содир бўлган бўлса, „Силмариллион“ дунё яратилишидан учинчи давр охиригача бўлган воқеалар ҳақида ҳикоя қилади. Романда Валинор , Белерианд, Нуменор ва Ўрта Ер ерларини ўз ичига олган Эа коиноти тасвирланади.^[1]^[2]

Ҳоббитнинг муваффақиятидан сўнг , Толкиэннинг ношири Стенли Унwин асар давомини талаб қилди ва Толкиэн кейинчалик „Силмариллион“га айланадиган ҳикоялар лойиҳасини таклиф қилди. Унвин бу таклифни рад этди ва қораламани тунд ва „жуда ҳам келт“ деб атади, шунинг учун Толкиэн бутунлай янги ҳикоялар устида ишлай бошлади, бу охир-оқибат „Узуклар ҳукмдори“ асарига айланади .

Силмариллион асари Аинулиндалë , Валақуэнта, Қуэнта, Акаллабет , Оф тҳе Рингс оф Поwер анд тҳе Тҳирд Аге каби номланган бешта қисмдан иборат.

Беш қисм дастлаб алоҳида асарлар эди, аммо уларни биргаликда нашр этиш Толкиэннинг хоҳиши эди. Ж.Р.Р Толкиэн турли хил афсоналарни қайта кўриб чиқмасдан вафот этганлиги сабабли, Чристопҳер китобни тўлдириш учун отасининг эски ёзувларидан материал тўплаган. Бир неча ҳолатда, бу унинг ҳикоядаги бўшлиқлар ва номувофиқликларни бартараф этиш учун, гарчи отасининг фикри нуқтаи назаридан бўлса-да, бутунлай янги материаллар ишлаб чиққанлигини англатади.

Сужет

Толкиэннинг Ўрта Ерд ҳақидаги бошқа асарларида бўлгани каби "Силмариллион" да тасвирланган воқеалар , Ернинг ўтмишида содир бўлиши керак эди. Ушбу ғояни инобатга олган ҳолда Силмариллион Билбонинг Ривенделлда бўлган пайтида ёзган Элвишнинг уч жилдли таржималаридан бўлиши керак .

Китобда қуйидаги асосий бўлимлар мавжуд:

Айнулиндале (Айнул мусиқаси)
Валақуэнта
Қуэнта Силмариллион
Акаллабет
Оф тҳе Рингс оф Поwер анд тҳе Тҳирд Аге.

Қуэнта Силмариллион қуйидагиларни ўз ичига олади:

Нинг бере ва Лúтҳиэн
Турин Турамбар
Нинг Туор ва Гондолин
Эрендилнинг саёҳати ва ғазаб уруши

Китобнинг ички саҳифасида Тенгвар ёзувида ёзилган ёзув мавжуд. Орқа томонида эса Ўрта ер ҳаритаси тасвирланган.

Қабул қилиниши

Чиқариш пайтида Силмариллион ҳақидаги фикрлар умуман салбий эди. Wейн Г. Ҳаммонд „у илгари кўрган энг адолацизлар орасида“ деб ёзади.

"Силмариллион " жуда жиддий, „Узуклар ҳукмдори“ ва айниқса „Ҳоббит“ да топилган енгил дақиқалар етишмаслиги учун танқид қилинди. Тиме журнали "ўқувчини таниб оладиган ягона, бирлаштирувчи изланиш ва, аввало, биродарлар гуруҳи йўқ " деб афсусда эди. Бошқа танқидлар орасида ўқилиши қийин бўлган архаик тил қийин бўлган исмлар бор эди. Роберт М. Адамс Ню-Ёркдаги „Силмариллион“ деб номланган китоблар шарҳи"бўш ва дабдабали тешик", „ҳар қандай катталикдаги адабий воқеа эмас“ ва ҳатто унинг „улкан савдоси“ нинг асосий сабаби „Ҳоббит“ ва Узуклар ҳукмдорининг машҳурлиги деб даъво қилади. „Силмариллион“ ни ҳар қачонгидан кўра кўпроқ одам сотиб олишини тахмин қилинганди. Тҳе Счоол Жоурнал кутубхонаси Толкиэнъин илгари асарлари учун „фақат бир ўлик ПостСcрипт“, деб атади.

Шунга қарамай, бир нечта шарҳловчилар Толкиэн ижодининг кўламини юқори баҳоладилар. Неw Ёрк Тимес, Боок Ревиэw : „Ниҳоят энг таъсирчан нарса — бу Толкиэннинг ғайрати“ дея, Тиме журнали эса „у ўқувчини қайтадир, деб шоирнинг тасаввур қадар кучли, шунинг учун узоқ бўлиб ва муҳташам бир иш“ дея тасвирлади.

Чристопҳер Толкиэн томонидан танланган 1977-йилдаги матнни академик танқид қилиш, отасининг ишни якунлаш ниятига қаратилган эди. Чунки у буни бажармаганлиги сабабли, қоралама матнларнинг катта тўпламидан умумий баён қилиш учун режалари аниқ сезилмади . Бу ўз навбатида Чарлес Ноднинг фикрича, Силмариллион танқидлари биринчи навбатда „ушбу матн мажмуасига ёндашувлар ҳозирги вақтда ривожланиши керак“.^[3]

Манбалар

Ҳаволалар

[1] ttps://en.m.wikipedia.org/wiki/Christopher_Tolkien

[2] ttps://www.worldcat.org/title/silmarillion/oclc/241016297&referer=brief_results

[3] ttps://news.google.com/newspapers?id=ReUPAAAAIBAJ&pg=6084,838093^{[сайт ишламайди]}

[1]

[2]

[3]