Jump to content

Си-о-се-пол кўприги

From Vikipediya
Си-о-се-пол
Мамлакат: Исфаҳон, Эрон
Мақоми: Осма кўприк
Қурилиш бошланди: 1599-йил
Қурилиш тугади: 1602 йил
Умумий узунлиги: 297.76 м
асосий оралиқ узунлиги: 14.75 м
Координаталари: 32°38′40″Н 51°40′03″Э / 32.6444°Н 51.6675°Э / 32.6444; 51.6675

Аллаҳверди Кҳан кўприги (форсча: پل الله‌وردی خان), халқ орасида Си-о-се-пол номи билан танилган (форсча: سی‌وسه‌پل)[1], — Эроннинг Исфахон шаҳридаги Эрон платосининг энг катта дарёси бўлган Заяндеруддаги ўн бир тарихий кўприкнинг энг каттаси ҳисобланади[2].

Кўприкдан ҳам кўприк, ҳам тўғон сифатида фойдаланиш учун ХВИИ-асрнинг бошларида қурилган[3]. Бу машҳур дам олиш масканларидан бири бўлиб, Эрон Сафавийлар меъморчилигининг энг машҳур намуналаридан ҳисобланади.

Тарихи

[edit | edit source]

Си-о-се-пол (33-форс кўприги маъносида) 1599—1602 йилларда [4] Эроннинг бешинчи Сафавий шоҳи (шоҳ) Аббос И ҳукмронлиги даврида қурилган. У армия бош қўмондони, асли грузин бўлган Оллоҳвердихон Ундиладзе раҳбарлигида қурилган ва унинг номи билан аталган[5][6]. Кўприк, айниқса, элита қасрлари ўртасидаги алоқа йўли, шунингдек, шаҳарнинг муҳим арман маҳалласи Янги Жулфа билан боғлаган[7].

Қурғоқчилик йилларида (2000-2002-йиллар ва 2013-йиллар) кўприк Язд вилоятини сув билан таъминлаш учун тўғон сифатида фойдаланилган[8].

Тузилиши

[edit | edit source]

Кўприкнинг умумий узунлиги 297.76 метр ва умумий кенглиги 14.75 метр. Бу 33 та айлана шаклдан иборат икки қатор гумбаз шаклида бўлиб, унинг машҳур Си-о-се-пол номи шу ердан келиб чиққан ва тошдан қурилган[9]. Си-о-се-полнинг ички қисми дастлаб расмлар билан безатилган бўлиб, улар кўпинча саёҳатчилар томонидан эротик деб таърифланган[7].

Галерея

[edit | edit source]

Транспорт

[edit | edit source]
  • Чаҳорбоғ кўчаси
  • Мотаҳари кўчаси
  • Камалиддин Эсмоил кўчаси
  • Чаҳар Багҳ Бала кўчаси
  • Меллат кўчаси
  • Аенхане кўчаси
  • Энқелаб метро бекати
  • Си-о-се Пол метро бекати

Манбалар

[edit | edit source]
  1. Бабаиэ, Суссан; Ҳауг, Роберт (5 Април 2012) [15 Деcембер 2007]. "Исфаҳан х. Монуменц (5) Бридгес". ин Яршатер, Эҳсан. Энcйcлопæдиа Ираниcа. 1. ХИВ. Неw Ёрк Cитй: Библиотҳеcа Персиcа Пресс. http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-x5-bridges. Қаралди: 25 Септембер 2015. 
  2. Wагрет, Паул. Иран. Генева: Нагел Публишерс, 1977 — 226-бет. ИСБН 2-8263-0026-1. 
  3. „Дроугҳт посес но тҳреат то Исфаҳан'с Си-о-Се-Пол: оффиcиал“. Теҳран Тимес (2017-йил 25-декабр).
  4. „Аллаҳверди Кҳан Бридге“. Струcтураэ. Қаралди: 2018-йил 27-июл.
  5. Саворй, Рогер. Иран Ундер тҳе Сафавидс. Cамбридге Университй Пресс, 2007 — 170-бет. ИСБН 978-0521042512. 
  6. Бакер, Патриcиа Л.. Иран (эн). Брадт Травел Гуидес, 2014. ИСБН 978-1-84162-402-0. 
  7. 7,0 7,1 Бабаиэ, Суссан; Ҳауг, Роберт (5 Април 2012) [15 Деcембер 2007]. "Исфаҳан х. Монуменц (5) Бридгес". ин Яршатер, Эҳсан. Энcйcлопæдиа Ираниcа. 1. ХИВ. Неw Ёрк Cитй: Библиотҳеcа Персиcа Пресс. http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-x5-bridges. Қаралди: 25 Септембер 2015. Бабаиэ, Суссан; Ҳауг, Роберт (5 Април 2012) [15 Деcембер 2007]. „Исфаҳан х. Монуменц (5) Бридгес“. Ин Яршатер, Эҳсан (эд.). Энcйcлопæдиа Ираниcа. 1. Вол. ХИВ. Неw Ёрк Cитй: Библиотҳеcа Персиcа Пресс. Ретриэвед 25 Септембер 2015.
  8. Бакер, Патриcиа Л.. Иран (эн). Брадт Травел Гуидес, 2014. ИСБН 978-1-84162-402-0. Бакер, Патриcиа Л.; Смитҳ, Ҳиларй; Олейник, Мариа (2014). Иран. Брадт Травел Гуидес. ИСБН 978-1-84162-402-0.
  9. „Аллаҳверди Кҳан Бридге“. Струcтураэ. Қаралди: 2018-йил 27-июл.„Аллаҳверди Кҳан Бридге“. Струcтураэ. Ретриэвед 27 Жулй 2018.