Қозоғистон — Қирғизистон муносабатлари
 | |
 Қозоғистон |
 Қирғизистон |
Қозоғистон — Қирғизистон муносабатлари — Қозоғистон ва Қирғизистон ўртасидаги икки томонлама муносабатлар. Чегарадош мамлакатлар ўртасидаги икки томонлама алоқалар жуда кучли ва қирғиз ва қозоқ тили, маданияти ва дини жиҳатидан жуда яқин. Қирғизистон-Қозоғистон муносабатлари ҳар доим жуда юқори даражада бўлган ва икки мамлакатнинг иқтисодий ва бошқа расмий алоқалари ҳар икки халқнинг умумий хоҳишидан келиб чиққан ҳолда ҳар икки халқ томонидан юқори баҳоланади.
Тарих
[edit | edit source];_Flag_of_Kazakhstan_(1991%E2%80%931992).svg)
;_Flag_of_Kyrgyzstan_(1991%E2%80%931992).svg)
Ҳар икки мамлакат ҳам Совет Иттифоқи таркибидаги давлат бўлган.
Иосиф Сталин даврида 1930-йилдан 1944-йилгача курдлар, қалмоқлар, чеченлар, ингушлар ёки балкарлар каби бир қатор этник гуруҳлар Қозоғистонга ёки Қирғизистонга жўнатилган, кўчманчи қозоқлар кейинчалик Қозоғистондан депортация қилинган.
1980-йилларга келиб Михаил Горбачёвнинг қайта қуриш даврида икки халқ орасида миллатчилик авж ола бошлади.
1991-йил март ойида Қозоғистон ва Қирғизистон Иттифоқни суверен давлатларнинг янгиланган федерацияси сифатида сақлаб қолиш мақсадида ўтказилган референдумда иштирок этишди. 1991-йил август ойида Москвада содир бўлган муваффақияциз тўнтариш пайтида Асқар Акаев ва Нурсултон Назарбоев коммунистлар тарафдорларини қоралашганлар. Мувафаққияциз тўнтаришдан кўп ўтмай икки давлат ўз мустақиллигини эълон қилган. Икки мамлакат ўртасидаги муносабатлар 1992-йилда бошланган.
Замонавий давр
[edit | edit source]2007-йил 26-апрелда Қозоғистон ва Қирғизистон президентлари икки давлат ўртасида „Халқаро Олий Кенгаш“ тузиш тўғрисида битим имзоладилар. Ушбу тарихий воқеа Қозоғистон президентининг Қирғизистон пойтахти Бишкекка расмий ташрифи пайтида юз берди[1][2]. Қозоғистон шимолий Қирғизистон учун жуда муҳимдир. 1990-йилларнинг ўрталарида бир қанча вақт давомига Бишкекдаги „Манас“ аэропортининг ёпилиши Қозоғистон собиқ пойтахти Олмаотани Қирғизистонга кириш жойига айлантирди. Қирғизистоннинг шимоли-ғарбидаги Талас шаҳри деярли барча хизматларини Қозоғистон чегарасидан ўтиб, Тараз шаҳри орқали олади[3].
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „Cентрал Асиа: А Кйргйз-Казакҳ Степ Тоwардс Регионал Унион“. 3-сентябр 2008-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 7-сентябр 2011-йил. Тҳис артиcле инcорпоратес техт фром тҳис соурcе, wҳич ис ин тҳе публиc домаин. Депреcатед линк.
- ↑ Бекешова, Мери „А Кйргйз-Казакҳ Степ Тоwардс Регионал Унион“. Интер Пресс Сервиcе Неwс Агенcй. 4-март 2012-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 7-сентябр 2011-йил. (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-03-04 санасида архивланган)
- ↑ Мартҳа Брилл Олcотт. "Cентрал Асиан Неигҳборс". Кйргйзстан: а cоунтрй студй (Гленн Э. Cуртис, эдитор). Либрарй оф Cонгресс Федерал Ресеарч Дивисион (Марч 1996). Тҳис артиcле инcорпоратес техт фром тҳис соурcе, wҳич ис ин тҳе публиc домаин.
 Қозоғистоннинг халқаро алоқалари | ||
|---|---|---|
| Америка | .svg) | |
| Осиё | ||
| Европа | ||
| Океания | ||
| Кўп томонлама муносабатлар | ||
 Қирғизистоннинг халқаро алоқалари | ||
|---|---|---|
| Америка |  | |
| Осиё | ||
| Европа | ||