Миср — Ҳиндистон муносабатлари
 | |
 Миср |
 Ҳиндистон |
Миср — Ҳиндистон муносабатлари Миср ва Ҳиндистон ўртасидаги икки томонлама дипломатик муносабатлардир. Мамлакатлар Бирлашган Миллатлар Ташкилоти (БМТ) ва Қўшилмаслик ҳаракати аъзоларидир.
Тарихи
[edit | edit source]1955-йилда Миср Президенти Жамол Абдул Носир ва Ҳиндистон Бош вазири Жавоҳарлал Неру Қўшилмаслик Ҳаракатига асос солган. 1956-йил Сувайш инқирози пайтида Жавоҳарлал Неру Мисрни қўллаб-қувватлаган ва Ҳиндистонни Миллатлар Ҳамдўстлигидан чиқариш билан таҳдид қилган. 1967-йилда Олти кунлик уруш пайтида Ҳиндистон Миср томонига ўтди. 1977-йилда Ню-Деҳли президент Анвар Садатнинг Қуддусга ташрифини „жасур“ ҳаракат деб таърифлади ҳамда Миср ва Исроил ўртасидаги тинчлик шартномасини Яқин Шарқ муаммосини адолатли ҳал қилиш йўлидаги биринчи қадам сифатида баҳолади. Мисрнинг Ҳиндистонга экспорти: пахта хомашёси, хом ва саноат ўғитлари, нефт ва нефт маҳсулотлари, органик ва ноорганик кимёвий моддалар, чарм ва темир маҳсулотлари. Ҳиндистоннинг Мисрга экспорти: пахта иплари, кунжут, қаҳва, ўтлар, тамаки ва ясмиқ. Айни пайтда Миср Нефт вазирлиги ҳам бошқа ҳинд компанияси билан табиий газда ишлайдиган ўғит ишлаб чиқариш бўйича музокаралар олиб бормоқда.
Миср Президенти Ҳусни Муборак 2008-йилда Ҳиндистонга ташриф буюриб, у ерда Бош вазир Манмоҳан Сингҳ[1] билан музокаралар олиб борди.
Миср президенти Муҳаммад Мурсий 2013-йилнинг 18-21-март кунлари Ҳиндистонга юқори даражадаги вазирлар делегацияси раҳбари сифатида ташриф буюрди, чунки икки томон ўртасидаги савдо рекорд даражада 30 % га ошган эди[2].
Иқтисодий алоқалар
[edit | edit source]Ҳиндистон АҚСҲ, Италия ва Саудия Арабистонидан кейин Мисрнинг тўртинчи йирик савдо ҳамкоридир[3].
Нефт
[edit | edit source]2003-йилда Ҳиндистоннинг Релианcе Петролеум компанияси Мисрнинг Эгйптиан Генерал Петролеум Cорпоратион билан хом нефт импорт қилиш бўйича шартнома имзолади. Ҳиндистон шартномадан икки йил олдин Мисрдан хом нефт импорт қилган эди. 2004-йил август ойида Ҳиндистоннинг ГАИЛ компанияси Мисрда табиий газни сотиш ва тарқатиш билан шуғулланадиган Мисрнинг Эгйпт Нат Гас компаниясининг 15 фоизини сотиб олди[4]. Миср ва Ҳиндистон нефт вазирлари 2004-йилда учрашиб, сармоя киритиш ва Мисрдан нефт ва газ сотиб олиш истиқболларини муҳокама қилишган.
Энергия ресурслари
[edit | edit source]2008-йилда Ҳиндистоннинг КЕC Интернатионал компанияси Миср электр энергиясини узатиш компаниясидан 89 миллион АҚШ доллари миқдоридаги энг катта буюртмани олди. Буюртма Европа инвестиция банки ва Миср Миллий банки орқали молиялаштирилган. Буюртмага Мисрда электр узатиш минораларини лойиҳалаш, етказиб бериш ва қуриш ҳамда 196 км электр узатиш линияларини ётқизиш киради[5]. Лойиҳа 24 ой ичида якунланди. КЕC Интернатионал Мисрда 40 йилдан ортиқ вақт давомида электр узатиш линияларини ётқизиш билан шуғулланади ва яқинда Миср-Иордания электр узатиш линияси учун ҳаво узатиш минораларини етказиб бериш бўйича 8,4 миллион долларлик шартнома имзолаган[6].
Инвестициялар
[edit | edit source]2011-йилда Мисрнинг Ҳиндистонга киритган сармояси тахминан 30 миллион АҚШ долларини ташкил этган. Мисрнинг Элсеwедй Элеcтриc компанияси Ҳиндистонда электр ҳисоблагичларни ишлаб чиқаради. Мисрнинг яна бир компанияси Глобал Телеcом Ҳолдинг илгари Ҳутчинсон-Эссарнинг 10 % улушига эга бўлиб, кейинчалик уни Водафоне[7] сотиб олди.
2016-йилда Мисрга Ҳиндистон сармояси 45 га яқин лойиҳада 2,5 миллиард АҚШ долларини ташкил этди. 2007-йил апрел ойида Сувайш кўрфазида йирик нефт конининг топилганлигини эълон қилди ва 2008 йил ноябр ойида иккинчи кашфиёт ҳақида хабар берилди, лекин бу конлар кейинчалик тижорат нуқтаи назаридан яроқсиз деб топилган. 2008-йил март ойида Гужарат Стате Петролеум Cорпоратион Лтд (ГСПC) Мисрда нефт ва газни қидиришнинг иккита блоки бўйича консессия шартномасини имзолади. Кейинчалик, 2010-йилда ГСПC Қизил денгиз минтақасида яна учта қидирув блокини сотиб олди[7].
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ Тҳе Ҳинду Манмоҳан: тиме рипе фор трансформинг тиэс
- ↑ „Эгйпт'с Пресидент Моҳамед Морси то висит Индиа фром Марч 18“. Ндтв.cом (2013-йил 14-март). 2013-йил 15-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 1-октябр.
- ↑ „Арчивед cопй“. 2009-йил 18-февралда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2009-йил 19-июл.
- ↑ „Арчивед cопй“. 2008-йил 26-ноябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2009-йил 19-июл.
- ↑ „КЕC Интернатионал Багс Ордер Wортҳ Рс. 636 Cроре Фром Эгйпт“. 2011-йил 22-ноябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2011-йил 4-июл.
- ↑ „Араб Републиc оф Эгйпт Министрй оф Фореигн Аффаирс“. Билатерал Релатионс > Индиа > Эcономиc Релатионс. 2012-йил 15-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2011-йил 4-июл.
- ↑ 7,0 7,1 „Соррй фор тҳе инcонвениэнcе“. Меа.гов.ин. 2012-йил 5-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 1-октябр.