Гуржаани
Гуржаани | |
|---|---|
.jpg) | |
| 41°44′40″Н 45°47′39″Э / 41.74444°Н 45.79417°Э | |
| Мамлакат | Грузия |
|
| |
Гуржаани (грузинча: გურჯაანი) — Гуржани шарқида жойлашган Кахетидаги шаҳар ва Гуржаани муниципалитетининг маркази. Алаза дарёсининг текислигида, денгиз сатҳидан 415 м баландликда жойлашган.
Гуржаани биринчи марта ХВИ аср бошидаги тарихий ҳужжатда қишлоқ сифатида қайд этилган. У 1934 йилда Совет Грузиясида шаҳар мақомини олди. 2014 йилги аҳолини рўйхатга олиш маълумотларига кўра, Гуржаани аҳолиси 8,024 кишидан иборат эди. Шаҳар Грузиянинг энг йирик виночилик минтақасининг марказидир.
Географияси
[edit | edit source]Гуржаани унумдор Алазани текислигида, денгиз сатҳидан 415 м баландликда ва 110 м баландликда жойлашган. Грузия пойтахти Тбилисидан шарқда. У узумчилик ва виночиликнинг муҳим минтақасининг маркази ҳисобланади. Шаҳарнинг муҳим диққатга сазовор жойлари — Ахтала, тарихий курорт, маҳаллий ўзининг лой ҳаммомлари билан машҳур ва Гуржани Квелацминда черкови, Грузиядаги икки гумбазли дизайннинг ягона намунаси. Шунингдек, бир қанча музейлар мавжуд бўлиб, улардан энг йирики Гуржаани ўлкашунослик ва тарих музейидир.
Тарихи
[edit | edit source].jpg)
Гуржаани ҳудуди археологик жиҳатдан тизимли ўрганилмаган. Дафн, кулолчилик ва Византия тангалари каби тасодифий ва тасодифий топилмалар бу эрда ўрта асрларнинг бошларида ташкил этилган аҳоли пунктининг уйи бўлганлигини кўрсатади. Гуржаани биринчи бўлиб Кахетия қироли Александр И (1476-1511) номига чиқарилган низомда қишлоқ сифатида қайд этилган бўлиб, маҳаллий ҳудудга солиқдан озод қилинган. Тарихий ҳужжатларда Гуржаани тез-тез Кахтубани топоними билан бирга тилга олинади, у ҳозир шаҳарнинг маҳаллаларидан бири ва Квелацминда черкови жойлашган. Гуржаани Андроникашвили зодагонлар оиласига тегишли эди. Қўшни Доғистон тоғларидан бир қатор талон- тарожлар натижасида Гуржаани 1770-йилларга келиб деярли аҳолидан маҳрум бўлган.[1]
Гуржаани 1915-йилда Кахетида темир йўл линияси қурилганидан кейин каттароқ аҳоли пунктига кўтарилди. 1930-йилда у ҳозирги муниципалитетнинг ўтмишдоши бўлган янги ташкил этилган Омоним округининг марказига айланди ва 1934-йилда шаҳарчага айланди. Совет давридаги саноатлаштириш даврида Гуржаани виночилик, консерва, дистиллаш, ғишт тайёрлаш ва механик таъмирлаш заводларига эга эди.
1990-йилларда Совет Иттифоқидан кейинги сиёсий ва иқтисодий инқироз Гуржаани учун ўз таъсирини кўрсатди. Аҳоли камайиб кетди, саноат пасайди, зўравонлик жиноятлари кўпайди. Мкҳедриони ҳарбийлаштирилган ташкилотига алоқадор қуролли гуруҳ бир нечта шов-шувли қотилликларда иштирок этган.[2] Мкҳедриони ўзи 1992-1995 йилларда Гуржаани туманини амалда назорат қилган[3] 2000-йилларда эришилган сиёсий ва нисбий иқтисодий барқарорликка қарамай, Гуржаани ҳали ҳам шаҳар инфратузилмаси ва хизматларининг айрим элементларига эга эмас.
Спорт
[edit | edit source]Футбол клублари
[edit | edit source]Шаҳарнинг " Алазани Гуржаани " футбол клуби Регионули Лигасида ўйнайди . Клубнинг энг катта ютуғи 1992-93 йилги мавсумда Умаглеси Лигада 3-ўринни эгаллаганида эришилди. Ўша даврда жамоани Отар Габелия бошқарган.[4] 2014/15-йилги мавсумда Алазани учинчи лиганинг Шарқий гуруҳида 2-ўринни эгаллади, гуруҳ етакчисидан бир очко кам.[5] 2020 йилда клуб Регионули Лига турнирида иштирок этди.
Стадиони
[edit | edit source]Давид Кипиани стадиони Давид Кипиани шарафига номланган — Алазани Гуржаани стадиони.[6]
Аҳолиси
[edit | edit source]2014-йилги миллий аҳолини рўйхатга олиш маълумотларига кўра, Гуржаани аҳолиси 8,024 минг кишидан иборат бўлиб, кўпчилик этник грузинлар эди.
| Аҳоли | 1989 йилги аҳолини рўйхатга олиш | 2002 йилги аҳолини рўйхатга олиш | 2014 йилги аҳолини рўйхатга олиш |
|---|---|---|---|
| Жами | 12 594 [7] | 10 029 [7] | 8 024 |
Гуржаани аҳолиси
[edit | edit source]- Бела Чекуришвили — шоир
- Мака Пурцеладзе — Аёл гроссмейстер
Қардош шаҳарлар
[edit | edit source]Гуржаани қардош халқлари:[8]
Ҳарадок, Беларус
Пакруожис, Литҳуаниа
Пиасеcзно Cоунтй, Поланд
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „გურჯაანი [Гуржаани]“,ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Топоарчаэологиcал диcтионарй оф Картлис цкҳовреба (Тҳе ҳисторй оф Георгиа)], 1ст (ка) Гамкрелидзе: , Тбилиси: Георгиан Натионал Мусеум, 2013 — 170–171 бет. ИСБН 978-9941-15-896-4.
- ↑ „Георгиан формер парамилитарй детаинед ин Азербаижан“. Демоcраcй & Фреэдом Wатч (2014-йил 27-июн). Қаралди: 2016-йил 22-октябр.
- ↑ Готуа, Гиорги „Дифферент Говернменц ин Тбилиси, Саме Пеопле ин Регионс: Лоcал Элитес ин тҳе Еарс оф Индепенденcе (Тҳе Эхампле оф Гуржаани Дистриcт, Георгиа)“,. Чангинг Идентитиэс: Армениа, Азербаижан, Георгиа Воронков: . Тбилиси: Ҳеинрич Боэлл Фоундатион, 2012 — 209 бет. ИСБН 978-9941-0-4712-1.
- ↑ გურჯაანის „ალაზანი“ — უძახე ახლა მეორე ლიგის გუნდი!. спорталл.ге, 10-02-2015
- ↑ „Алазани ин 2014/15“. Соccерwай.
- ↑ „Давид Кипиани“. некрополе.инфо (2001-йил 19-сентябр). Қаралди: 2018-йил 5-июн.
- ↑ 7,0 7,1 „საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები, ტომი ИИ [Ресулц оф тҳе фирст натионал cенсус оф тҳе популатион оф Георгиа ин 2002, волуме ИИ“] (ка). Натионал Статистиcс Оффиcе оф Георгиа (2003). 2012-йил 30-августда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 22-октябр.
- ↑ „დამეგობრებული ქალაქები“ (ка). гуржаани.гов.ге. Гуржаани. Қаралди: 2020-йил 13-феврал.