Vietnam
Vietnam(越南)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Gaga kska Yacow ka Vietnam, 16 10 N, 107 50 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 331,210 sq km(hangan na o Tg66) (knlbanga dxgal o 310,070 sq km, knlbangan qsiya o 21,140 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 95,261,021 hiyi. Gaga Hanoi ka pusu alang paru, jiyax 2 idas 9 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Vietnam ga wada sugan 34.80% ka dxgal qpahan, 45% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 20.20% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Trần Đại Quang, pnaah hngkawas2016 idas 4 jiyax 2pnrajing kmlawa klwaan.
cinkhulan sa knita’ sa brbiru’
Vietnam (越南)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Vietnam Syakay Cuyi Konghkwo ( Kari Vietnam: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam/Kongho Syakay Cuyi Vietnam), splawa dha Vietnam (Kari Vietnam: Việt Nam/Vietnam), kiya ka wa mniq Tunarac hunac Asia na Tukcka Hunac Pantaw putting ngungu syakay cuyi qnlhangan, tudaya u msdalih Cyokoku, tuiwil u lmutuc Cambodia mi Laos, niqan hmrinas 9,600 knbkiyan knhbrawan hiyi sediq, tu15 bnkuwan qnlangan. Vietnam na sotu ka Honey su, knbeyhing bay alang mkbrnux ka Hucumin su. Cucngtang Vietnam Kyosangto ka kcka qnlhangan murux bay srwanan dha cngtang. Vietnam ka Tunarac Asia Bungka Cweyn uri, kiya mi tumal Tunarac Hunac Asia Qnlhangan Syeyhuy, Pnsliyan Qnlangan Mawyi, Pnsliyan Asia Co Taypingyang Keyjay Msupu Qmpah mi Pnsliyan Skari Franse Cweyn Kwoci na cngweyn, 11 Qnlhangan Hiti uri.
Rikisi (歷史)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Rikisi Vistnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Spuda pnngalan kari pnsltudan Vistnam, rikisi Vietnam u malu snpeyyah saya mhraw dhuq Anyangwang cida. (Mntna bay Cyokoku Congweyn Cinwangcaw cida). Kongweyn brah 3 th, Cyokoku Cincaw ka wada knrmux mangal dxral nniqan tuhunac mi tudaya. Mniq kongweyn brah 1 th dhuq 10 th iyax cida, Vietnam u qlhangan Cyokoku cbiyaw knkingal biyax msdurux qnlhangan dha. Dhuq kngkawas 968m Tingburing pskngalan niya ka kcka qnlhangan bi wada psli biyax mi psdhu phiyu qnlhangan, mniq Ricaw phyuwan daw wada smruwa pusu biyax dha ka Songcaw. Kcka ndanan mlatac Cyokoku na rikisi u, wada mCyokoku na Cawkang qnlhangan uxay daw Hwansu qnlhangan ka Vietnam.
Mtmay 21th, Vietnam u lmutuc snturung sntrngan mi pnsngan. Kngkawas 2007, wada tumal Pnsliyan Qnlangan Mawyi ka Vietnam, tumal keyjay qnlangan, wada dmudul knbeyhing bay knpriyux ka syakay keyjay Vietnam. Mniq Ucilung Thunac (Vietnam u splawa dha Ucilung Tunarac) niqan pprngawan dha ka pusu biyax niya, qnita seyhu Vietnam u Cyokoku ka pddayak tndxral ucilung dha, mniq kngkawas 2012 wada muda ka “Pnwaya Ucilung Vietnam”, so ka quri dmuwi, qmlahang, knlawa ucilung, pkrana haytaw mi ucilung u spuda pnwaya “Pnwaya Ucilung Vietnam” niyi muda kana. Babaw niya daw wada muda smpusal Vietnam Tmraqil Cyokoku Pawtong, asu Vietnam mi Cyokoku mstatuk jikeyng, wada so ini tblayaq ka Ucilung Tuhunac. Mniq quri so cngcu ticu u, syakay u niqan kari dha meysa knpriyux, niqan ka mnbukung brah u pusa kari knpriyux malix so saya 1 tang cwancng niyi.
Seyji (政治)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Seyji Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]-
Jwan hucong-Vietnam Kyosangto Congyang Congsuki.
-
Jwan cwenhu-Qnlhangan Cusi
-
Fan mingcng-Congri seyhu
-
Wang tinghuy-Qnlhangan Cusi
Vitnam Kyosangto pa murux bay taxa cucngtang Vietnam, quri so Vietnam na Singcng, Phiyu waya, Suhwa knkingal pumn ciko u msdurux dmuwi biyax qmlahang, kiya mi sbuway dha Vietnam Kyosangto tangweyn kana ka qqpahun seyhu knkingal pumn. Kngkawas 2018 cida daw, Vietnam Kyosangto Congyang yingkay Congsuki Jwan hucong ka ngalan pqpah Vietnam Syakay Cuyi Konghkwo Cusi mpqlahang Vietnam Kyosangto cngcweyn; balay bay u 3 rulu dapa dmay na pnwaya mpdudul u wada mndungus bay knpriyux 3 mi 1 bay so uuda Cyoka Jnmin Konghkwo. Kngkawas 2021 cida, Jwan hucong u malix qpahun Qnlhangan Cusi,lmutuc dmuwi hnyuwan Vietnam Kyosangto Congyang Congsuki dmudul Vietnam.
Cyunsu (軍事)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Keyngpo Vietnam u pnwaya, Qnlhangan Cusi Vietnam ka hangan muda dmudul knkana qnlhangan biyax ucwang, dmudul Kwohwang mi Anjeyng Yingkay. Vietnam Kyosangto Congyang Cyunsu Yingkay ka Vietnam Kyosangto Congyang Cngcucyu muda psbalay ddaun cyunsu mi qpahun kwohwang na cangso ciko, rmirih Congyang Cngcucyu mquri kwohwang mi qpahun cyunsu muda psdhu biyax, kiya balay bay knbeyhing bay ciko mpdudul cyunsu. Vietnam Kyosangto Congyang Cyunsu Tangying u spuda Kwohwangpu dmudul Vietnam Kyosangto Jnmin Hedytay Saya Congyang Cyunwey suki u Congsuki Jwan hucong uri ka mangal qpahun, huku suki ka Seyjicyu weyweyn, Kwohwang bucyo Pan wencyang tacyang.
Waycyaw (外交)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Sani qmita: Pnluban Cyokoku mi Vietnam, Pnluban Hangkoku mi Vietnam, Pnluban Malaysia mi Vietnam, Bnkuwan Cyeyncyaw Vietnam mi Waycyaw Vietnam.
Vietnam saya pa wada tuhuy 189 qnlhangan cyeyncyaw, kiya mi wada tumal 20 pnssliyan kwoci mi wada tuhuy 480 uxay pnssliyan seyhu psdhu mndungus pnluban msupu qmpah.
Singcng cyuhwa (行政區劃)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Sani qmita: Singcng cyuhwa Vietnam, Bnkuwan Alang Mkbrnux Vietnam mi Bnkuwan Singcngcyu Keyngci Vietnam
Kngkawas 1922 pnwaya keyngpo singcng cyuhwa Vietnam u so truma niyi:
- Knkana qnlhangan u psnakan Sng, Congyang Cusyasu.
- Txtaxa Sng u psnakan Keyng, Sngsyasu, Suso; txtaxa Congyang
- Txtaxa Keyng u psnakan So, Sucn; txtaxa Sngcusyasu, Suso psnakan Hwang, So; txtaxa Cyun u psnakan Hwang.
Vietnam Kwohuy tu10 kaygi u wada dha psnakan 58 ka Sng(Kari Vietnam: Tỉnh/Sng) mi 5 ka Cusyasu (Kari Vietnam: Thành phố trực thuộc trung ương/Cnghu msdurux mnCongyang) knkana qnlhangan Vietnam.
Hangan Cyokoku | Hangan Vietnam | Snghuy | Knhbrawan hiyi sediq | Knbeyhing dxral |
---|---|---|---|---|
Ancyang Sng | Tỉnh An Giang | Rongcyang Su | 2,099,400 | 3,406 pinghwang km |
Peycyang Sng | Tỉnh Bắc Giang | Peycyang Su | 1,522,000 | 3,822 pinghwang km |
Peycyeyn Sng | Tỉnh Bắc Kạn | Peycyeyn Su | 283,000 | 4,795 pinghwang km |
Poryaw Sng | Tỉnh Bạc Liêu | Poryaw Su | 756,800 | 2,521 pinghwang km |
Oeyning Sng | Tỉnh Bắc Ninh | Peyning Su | 957,700 | 804 pinghwang km |
Patitotun Sng | Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu | Pati Su | 839,000 | 1,975 pinghwang km |
Pincu Sng | Tỉnh Bến Tre | Pincu Su | 1,308,200 | 2,287 pinghwang km |
Pingting Sng | Tỉnh Bình Định | Kweyjn Su | 1,481,000 | 6,076 pinghwang km |
Pingyang Sng | Tỉnh Bình Dương | Turongmu Su | 768,100 | 2,696 pinghwang km |
Pingfu Sng | Tỉnh Bình Phước | Tongsway Su | 708,100 | 6,856 pinghwang km |
Pingsun Sng | Tỉnh Bình Thuận | Pacyey Su | 1,079,700 | 7,828 pinghwang km |
Cinwa Sng | Tỉnh Cà Mau | Cinwa Su | 1,158,000 | 5,192 pinghwang km |
Cinyi Su (Cusyasu) | Thành phố Cần Thơ | 1,112,000 | 1,390 pinghwang km | |
Kawping Sng | Tỉnh Cao Bằng | Kawping Su | 501,800 | 6,691 pinghwang km |
Toro Sng | Tỉnh Đắk Lắk | Pangmeycu Su | 1,667,000 | 13,062 pinghwang km |
Tonong Sng | Tỉnh Đắk Nông | Cyayi Su | 363,000 | 6,514 pinghwang km |
Syeynkang Su (Cusyasu) | Thành phố Đà Nẵng | 715,000 | 1,256 pinghwang km | |
Tyeynpyeyn Sng | Tỉnh Điện Biên | Tyeynpyeynfu Su | 440,300 | 8,544 pinghwang km |
Tongnay Sng | Tỉnh Đồng Nai | Pyeynho Su | 2,067,200 | 5,895 pinghwang km |
Tongta Sng | Tỉnh Đồng Tháp | Kawring Su | 1,592,600 | 3,238 pinghwang km |
Cyaray Sng | Tỉnh Gia Lai | Porayku Su | 1,048,000 | 15,496 pinghwang km |
Hocyang Sng | Tỉnh Hà Giang | Hocyang Su | 625,700 | 7,884 pinghwang km |
Hayyang Sng | Tỉnh Hải Dương | Hayyang Su | 1,670,800 | 1,648 pinghwang km |
Hayhwang Su (Cysyasu) | Thành phố Hải Phòng | 1,711,100 | 1,503 pinghwang km | |
Honan Sng | Tỉnh Hà Nam | Furi Su | 800,400 | 849 pinghwang km |
Honan Sng | Tỉnh Hà Nam | Furi Su | 800,400 | 849 pinghwang km |
Honey Su (Cusyasu, Sotu) | Thủ đô Hà Nội | 6,448,837 | 3,324.92 pinghwang km | |
Hocing Sng | Tỉnh Hà Tĩnh | Hocing Su | 1,284,900 | 6,056 pinghwang km |
Msblayaq Sng | Tỉnh Hoà Bình | Msblayaq Su | 774,100 | 4,663 pinghwang km |
Hucumin Su (Cusyasu) | Thành phố Hồ Chí Minh | 5,378,100 | 2,095 pinghwang km | |
Hocyang Sng | Tỉnh Hậu Giang | Weycing Su | 766,000 | 1,608 pinghwang km |
Singan Sng | Tỉnh Hưng Yên | Singan Su | 1,091,000 | 928 pinghwang km |
Cingho Sng | Tỉnh Khánh Hoà | Yacwang Su | 1,066,300 | 5,197 pinghwang km |
Cyeyncyang Sng | Tỉnh Kiên Giang | Tisu Su | 1,542,800 | 6,269 pinghwang km |
Kwensong Sng | Tỉnh Kon Tum | Kwensong Su | 330,700 | 9,615 pinghwang km |
Rayco Sng | Tỉnh Lai Châu | Rayco Su | 227,600 | 7,365 pinghwang km |
Rintong Sng | Tỉnh Lâm Đồng | Tali Su | 1,049,900 | 9,765 pinghwang km |
Ryangsan Sng | Tỉnh Lạng Sơn | Ryangsan Su | 715,300 | 8,305 pinghwang km |
Rawcyey Sng | Tỉnh Lào Cai | Rawcyey Su | 616,500 | 8,057 pinghwang km |
Rongan Sng | Tỉnh Long An | Sinan Su | 1,384,000 | 4,492 pinghwang km |
Nanting Sng | Tỉnh Nam Định | Nanting Su | 1,916,400 | 1,637 pinghwang km |
Caan Sng | Tỉnh Nghệ An | Jong Su | 2,913,600 | 16,487 pinghwang km |
Ningping Sng | Tỉnh Ninh Bình | Ningping Su | 891,800 | 1,382 pinghwang km |
Ningsun Sng | Tỉnh Ninh Thuận | Panrang-Tacan Su | 531,700 | 3,360 pinghwang km |
Fuso Sng | Tỉnh Phú Thọ | Weycu Su | 1,288,400 | 3,519 pinghwang km |
Fuan Sng | Tỉnh Phú Yên | Sweyho Su | 811,400 | 5,045 pinghwang km |
Kwangping Sng | Tỉnh Quảng Bình | Tonghay Su | 812,600 | 8,025 pinghwang km |
Kwangnan Sng | Tỉnh Quảng Nam | Sanci Su | 1,402,700 | 10,408 pinghwang km |
Kwangyi Sng | Tỉnh Quảng Ngãi | Kwangyi Su | 1,206,400 | 5,135 pinghwang km |
Kwangning Sng | Tỉnh Quảng Ninh | Syarong Su | 1,029,900 | 5,899 pinghwang km |
Kwangcu Sng | Tỉnh Quảng Trị | Tongho Su | 588,600 | 4,746 pinghwang km |
Swocwang Sng | Tỉnh Sóc Trăng | Swocwang Su | 1,213,400 | 3,223 pinghwang km |
Sanro Sng | Tỉnh Sơn La | Sanro Su | 922,200 | 14,055 pinghwang km |
Sining Sng | Tỉnh Tây Ninh | Sining Su | 989,800 | 4,028 pinghwang km |
Tayping Sng | Tỉnh Thái Bình | Tayping Su | 1,814,700 | 1,542 pinghwang km |
Tayweyn Sn | Tỉnh Thái Nguyên | Tayweyn Su | 1,046,000 | 3,563 pinghwang km |
Cinghwa Sng | Tỉnh Thanh Hoá | Cinghwa Su | 3,509,600 | 11,106 pinghwang km |
Cngtyeynsunhwa Sng | Tỉnh Thừa Thiên – Huế | Sunhwa Su | 1,078,900 | 5,009 pinghwang km |
Cyeyncyang Sng | Tỉnh Tiền Giang | Meycyo Su | 1,635,700 | 2,367 pinghwang km |
Tujong Sng | Tỉnh Trà Vinh | Cajong Su | 989,000 | 2,226 pinghwang km |
Sweynkwang Sng | Tỉnh Tuyên Quang | Sweynkwang Su | 692,500 | 5,868 pinghwang km |
Yongrong Sng | Tỉnh Vĩnh Long | Yongrong Su | 1,023,400 | 1,475 pinghwang km |
Yongfu Sng | Tỉnh Vĩnh Phúc | Yongan Su | 1,115,700 | 1,371 pinghwang km |
Anpey Sng | Tỉnh Yên Bái | Anpey Su | 699,900 | 6,883 pinghwang km |
Lnlingay dxral (地理)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Lnlingay dxral Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Vietnam u wa mniq Tukcka Hunac Pantaw tunarac, lnlingay dxral cwopyaw u peywey 8°10'-23°24', tongcing u iyax102°09'-109°30', tudaya u lmutuc dxral Cyoka Jnmin Konghkwo, tuiwil u tnayus Laos Jnmin Konghkwo mi Cambodia Wangkwo, dqras tunarac mi dqras tuhunac u msdalih Ucilung Tuhunac, knbeyhing dxral u 32.9 knbkiyan pinghwang km. Knbbaraw mkngahu seyng u 3260 km sngari. Hnyuwan dxral u mbbaraw, so bay hnyuwan S, knbbaraw tuhunac mi tudaya u 1600 km, knduril balay tunarac mi tuiwil u 50 km. Hniwan dxral u tuiwil daya baraw, tunarac hunac truma, tuiwil daya ka tubaraw dwiyaq mi tubaraw mbrnux, tukcka Tudu dwiyaq Cangsan u kiya knkana ka tuhunac mi tudaya. Tqapur balay yayung ka Vietnam, kcka knbbaraw hmrinas 10km knbbaraw niya yayung u dhuq 2860 knou ka yayung. Knbeyhing bay yayung pa niqan Yayung Tanah, Cyorong Cyang (Yayung Meykong), To Cyang, Ru Cyang mi Yayung Tayping. Kngkkarac u mnmtilux bwihur kngkkarac, tudaya u ptura bay ka knkarac srwasaw mi rbawan mi krpuhan mi misan, ou nniqan pndkanan kntlxan u 23℃-25℃. Tuhunac ka kndnguwan knkarac (idas 10 dhuq kawas idas 4) mi qyuxan knkarac (idas 5 dhuq idas 9), ou dxral nniqan pndkanan tnkawas kntlxan ka 26℃-27℃. Hngak u hhnriqan, mttuku ka qnyuxan, knkana qnlhangan kngkkawas pndkanan pntingan niya quyux u 1500-2000 hawmi.
Knhbrawan hiyi sediq mi Minjoki (人口與民族)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Dhuq kngkawas 2020, knhbrawan hiyi sediq Vietnam u dhuq 9758 knbkiyan, kiya ka tu15 bnkuwan knkana qnlangan, mniq tunarac hunac Asia nniqan tu3 bnkuwan, kcka snaw knkana knhbrawan hiyi na 49.8%, qridin knkana knhbrawan hiyi na 50.2%. Knkana qnhlangan u niqan 63.2% na knhbrawan hiyi sediq u wa mniq alang nniqan go song. Vietnam u knkana qnlangan hiyi mitu sediq knbaraw bay qnlhangan uri, kngkawas 2019 knkingal pinghwang km sediq mitu u 290 hiyi sediq, pusu bay u wa mniq nniqan mkngahu ucilung, tudaya na Yayung Tanah brnux (Yayung Tanah 3 hungun Co) ka knkana qnlhangan tqapur bay knhbrawan hiyi sediq. Knbeyhing bay alang mkbrnux ka Hucumin Su mi sotu Honey ka knkana qnlhangan knhbrawan bay hiyi sediq tu1, tu2 knbeyhing Su.
Vietnam pa ou bay kluwanan minjoku na qnlhangan, knkana u niqan 54 minjoku, Cing joku (splawa Wey joku) ka pusu balay minjoku, kiya ka knkana knhbrawan hiyi na 86.2%, hwayi knhbrawan hiyi u ya bay 1% knkana hiyi sediq.
Cing-ci (經濟)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Keyjay Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Vietnam u snpeyyah kngkawas 1986 prading muda Snburah Ptrawah, kngkawas 2001 muda smdhu phiyu syakay cuyi pusu dmudul na sucang keyjay daw, keyjay sediq qnlhangan u wada ini biyaw mrana, wada mAsia dhuq knkana qnlhangan ini biyaw mrana knrana keyjay uri, kcka qnlhangan sngcan congcu tnkawas knrana ryu ida mniq hmrinas 6%, snpeyyah mqrinuc bay knkana qnlangan na qnlhangan uri mtmay kcka mnangal niya qnlhangan da, kiya ka knkana qnlangan mniq dndulan mnarux brah Cyokoku Uhan (COVID-19) mpunu narux ini khbaraw ka ida wada mrana ka keyjay na qnlhangan.
-
Sasaw qqhuni elu beyhing.
-
Honey smudal ssapah.
-
Jwan caw elu tiping
-
Wen byo.
-
Kcka Wen byo pnsdhuwan matas hangan mnangal kocyu niya
-
Wenbyo beyhing cka dxral sapah.
-
Wenbyo beyhing langu.
-
Kingal uruc Ta.
-
Franse Congtuhu.
-
Langu Tbrinah Puting.
-
Rhngun UUSA Langu Tbrinah Puting
-
Pnhiyu Qnlhangan Yisu Poukwan.
-
Kcka elu Honey.
-
Hucumin Kineyng Tang.
-
Pskngalan Kongweyn.
-
Ddyeyngsya pbari phpah.
-
Hakaw Tninun Rong.
-
Nniqan elu smudal sapah.
-
Teykong Ri kongwen
-
Sapah kung Honey Sirtun.
-
Tongcwen sucang.
-
Babaw qsiya muo syo.
-
Cnkwosu Pawta.
-
Sdhmaun phpah Cnkwosu.
-
Pyasan Yisweyweyn Honey.
-
Ddeyngsya ka pusu balay stman ppanan rulu Vietnam.
-
Kocyuweyn qnlhangan Vietnam.
-
Sediq mnniq babaw qsiya.
Wun-hwa (文化)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Bungka Vietnam
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Slhayan snhiyan (宗教)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Slhayan snhiyan Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu balay slhayan snhiyan Vietnam u niqan 6 knbeyhing slhayan snhiyan:
- Bu kyo: Knhbaraw bey hiyi sediq slhayan snhiyan Vietnam.
- Teyngskyo: Kngkawas 1533 cida swarang mtmay Vietnam, ini biyaw mrana.
- Kiristo Burah Pnrhulan: Kngkawas 1893 swarang mtmay Saigon, binaw wada htranan Franse mpqlahang.
- Kawtay : Kiya ka kngkawas 1926 Wu Wencaw, Ri Wencong Joho Bu kyo, Kiristo kyo, To kyo, Ju kyo pnhiyu na pntu snlhayan snhiyan, mniq Vaietnam tuhunac u niqan knhbrawan hiyi sinjya.
- kmalu kyo: Kngkawas 1939 Hwang fucu ka pnhiyu, niqan hbaraw bay sinjya.
- Islam kyo: Pusu balay kndusan dha mniq tuhunac na slhayan sediq Can joku, ini khbaraw hiyi sediq ka smluhay.
Kiya uri u, alaw dndulan bungka Cyokoku mi Jacya syang, mniq Vietnam u quri so thmuku utux rudan u ida luhay dha balay kiya da, ini khbaraw ka snluhay Vietnam To kyo.
Kari (語言)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Kari Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Vietnam u qnlhangan skari ou kluwanan, ou minjoku na qnlhangan, seyhu dha u mndungus bay pkla kari niqan 54 kluwan minjoku ka Vietnam. Spuda snpuwan Vietnam Tongcicyu mi pnklan kari kngkawas 2010 Vietnam, mniq kngkawas 2009 muda smpu knhbrawan hiyi sediq cida, knkana qnlhangan u ya bay 8,585 knbkiyan hiyi sediq. Kcka pusu balay minjoku ka Cing joku ka 85.7%, msngari 53 kluwan ini khbaraw joku u 14.3%. Sediq Cing joku u kiya ka splawa dha sediq Vietnam, pusu kari ka kari Vietnam.
Ttgsa(教育)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Kyoiku Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kngkawas 2000 Vietnam u wada muda mndungus bay pnlngu Yiwu Kyoiku pucihwa. Kngkawas 2001 cida u mbiyax bay dmudul 9 kngkawas Yiwu Kyoiku. Kngkawas 2001-2002 slhayan kngkawas, knkana qnlhangan mniq pyasan tubeyhing, pyasan tukcka, pyasan tutiping laqi muyas u ya bay 1,860 knbkiyan hiyi. Knkana qnlhangan u niqan 2.58 knbkiyan 3 ci putong sapah pyasan, 179 ka pyasan tubaraw sapah pyasan. Kngkawas 2001 pyasan tubeyhing mpuyas niya u 91 knbkiyan hiyi sediq. Niqan bay hnhangan pyasan tubeyhing ka Pyasan tubeyhing qnlhangan Honey, pyasan tubeyhing phiyu qnlhangan Hucumin, pyasan tubeyhing Swenhwa, pyasan tubeyhing Tayweyn, pyasan tubeyhing Syeynkang, pyasan tubeyhing cingying kwanri Honey, pyasan tubeyhing pnhiyu qnlhangan Honey Payko, pyasan tubeyhing Syongwang.
Wen-swey (文學)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Vietnam Wenryeyn ka knkana qnlhangan sing wenswey yisu syeyhuy, knkana qnlhangan u niqan 61 Sng, Congyang Cusyasu wenswey Yisucyey Ryeynhohuy mi knkana qnlhangan seymung mqpah wenyi mnsupu psli jnmin twanti. Knbeyhing na balay mpduwi biyax niya ka knkana qnlhangan dayhyo taykay mi mnuda seyngkyo pnhiyu na knkana qnlhangan yingkay. Knkana qnlhangan yingkay u umau 1 cusi, huku cusi kanbu hbaraw hiyi ka mssli cusitwan. Vietnam Wenryeyn Knkana Qnlhangan Yingkay u wa phyuwan sotu Honey.
Bungka pnsltudan (傳統文化)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Vietnam u kcka qnlhangan tunarac hunac Asia, wada mchdil balay dndulan Jucya susyang na qnlhangan. Vietnam u qnbsyaqan balay muda Pnwaya Kocyu muda umau mpqpah seyhu, dhuq kngkawas 1919 hana plixan. Saya mniq knkingal alang pa ida qtan bay mniq Wen byo na Cinsu pey. Kiya mi mniq Vietnam u, hbaraw balay ka sinjya Tasng Bu kyo, so kiya nongri knkingal idas cu1, cu15, hbaraw balay sediq Vietnam u malix qpahun dha musa psqama syang mi thmuku teykung.
Diyax smsung pnsltudan: (qtayi bnkuwan truma):
- Lukus pnsltudan: Lukus bbaraw ucux, trasi bunuh.
- Yisu pnsltudan: Babaw qsiya muo.
Dndulan bungka France. (法國文化的影響)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- Sapah France.
- Kahuykwan.
- Bungka kahuy.
- Uuda pnchada mi qnita dha quri mimah mu mkan.
Bungka mimah mi mkan. (飲食文化)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Mimah mi mkan Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- Vietnam su France paw
- Hiyi miric hwokwo
- Kahuy Vietnam
- Vietnam hung
- Vietnam su bihung (Hủ tiếu)
- Vietnam hohung
- Monghung
- Vietnam cwencweyn
- Cnyusan cwencweyn
- Vietnam haysyeyn hwokwo
- Vietnam su uqan mrbu
- Sunhwa hiyi dapa hung
- Kwangnan bihung
- Huyan kawro hung
- Hiyi rodux ru
- Cingcng pngucun qnpahan
- Pccyusan syeyncu
Kluwanan Undo (運動項目)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- Vietnam Wutaw: Wu Vietnam, Vietnam Wutaw, Võ Việt Nam - Việt Võ Đạo.
- Hwacweyntaw (Hoa Quyền Đạo)
- Kwancitaw (Quan Khi Đạo)
- Vietnam Tayci (Việt tại chỉ)
Ppanan rulu (交通)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Ppanan rulu Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pdkanun ssiyaw qnlhangan Tunarac Hunac Asia ka Ppanan rulu tisi Vietnam u nuqu mndungus hari ka Vietnam, mniq dxral, ucilung, ppanan skoki mi kana so ppanan kisya wangru u ida so mndungus hari kiya, binaw quri so sngci qnbliqan niya u ida ini ttuku nina.
Ppanan rulu kisya (鐵路交通)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pusu tyawmu: Ppanan kisya Vietnam.
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Knbrawan ppanan kisya Vietnam u 2,652km, kiya ka Tunarac Hunac Asia Ppanan Kisya Mihuy.
Elu ppanan kisya sitong alang mkbrnux (城市軌道交通系統)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]So nduray niyi Honey u wisu smmalu Vietnam tu1 elu ppanan kisya sitong alang mkbrnux- Elu ppanan kisya maci Honey, kiya uri u wisu smlun ka ppanan kisya truma dxral Hucumin Su.
Ppanan rulu elu beyhing (公路交通)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Elu kwotaw Vietnam u spuda banggo muda mku, kcka u elu beyhing banggo 1 ka snpeyyah tnayus na 0km prading, muda Honey, Sunhwa, Syeynkang, Yacwang, Hucumin Su, dhuq tuhunac balay ayus Vietnam Cinwa Su, knkana knbrawan u 2247km. Kiya mi cida bango 1 pa malu muda Caycn kiya ka tnayus dha Cambodia, msdurux dhuq sotu Cambodia Cinpyeyn.
Ppanan asu (水運)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Quri so ppanan asu pa, kari bay elu asu ka kcka qnlhangan Vietnam, ppanan asu kcka yayung u mndungus balay uri. Malan ka Vietnam u niqan hmrinas 3000km ka mkngahu seyng, kiya ka trduwan asu mkngahu ucilung u mndungus balay uri, 56 trduwan asu mkngahu ucilung niyi u dmkuh balay pusu smquri Vietnam kwoci mi kcka qnlhangan ppanan asu, kcka niya u pusu balay u kwoci hwoyun trduwan asu u niqan Hayhwang Su mi Hucumin Su.
Ppanan skoki (航空)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Honey Nepay Kwoci Ppanan Skoki, Syeynkang Ppanan Skoki mi Hucumin Su Sinsanyi Kwoci Ppanan Skoki ka Vietnam 3 knbeyhing kwoci ppanan skoki, kcka qnlhangan hangseyng ka 15, kwoci hangseyng ka 5. Saya u niqan 20 qnlhangan mi nniqan 20 sngari kojyo ppanan skoki ka mdhu balay hangpan mquri mskaya Vietnam.
Ssanan rrmiwaw (旅遊景點)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Tudaya (北部)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- Syarongwan (Hnityi Jaysang Qnlangan Ida Nkiya.
- Honey: Langu Tbrinah Putting, Pating Dxral Nganguc, Wen Byo.
- Cipotaw: Wa mniq Hayhwang Su, tssu niqan mi mtasaw ini sliqi ka qsiya ucilung, kiya ka malu balay ssanan rmiwaw rbawan.
Tukcka (中部)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- Sunhwa (Kutu): Sunhwa rikisi tqapur sspah (Hniti Jaysang Qnlangan Bungka) kiya ka knkana Sunhwa Hwangcng, Hwangring.
- Syeynkang Su
- Meysan Sngti (Hniti Jaysang Qnlangan Bungka, Canpo jitay hniti tuqar India kyo)
- Huyan Kucng (Mncbiyaw Hwapu, Hniti Jaysang Qnlangan Bungka): Hakaw Nihong, Kwanti Byo mi Fucyeyn, Cawco, Cyoka, Cyongfu, Kwangcaw, Hakka tu6 knbeyhing huykwan.
- Hongyacopang Qnlhangan Kongweyn (Hniti Jaysang Qnlangan Ida Nkiya, Kosto qtan Hniwan Dxral)
- Rurongwan (Hniti Jaysang Qnlangan Ida Nkiya)
Tuhunac (南部)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- Hucumin Su: Francesu Ssapah Sngmu Knbeyhing Pnrhulan, Sucngting, Yobing; Tian Tangjncyey; Ndanan Qnnaqah Mccbu Powukwan, Cyocu Elu Trumas Dxral.
- Totun: 10 ri bbaraw Bnaqi Ucilung, Dwiyaq Yesu, Cing Qcurux Byo.
- Yacwang: Knmalu bay qtan bnaqi ucilung Vietnam.
- Tali: Tubaraw brnux dxral nniqan qdriqan mtilux, Ohung alang mkbrnux.
- Meynay: Mbanah bnaqi mbbuyu, Bhuway bnaqi bbuyu.
Diyax sngayan smsung (假日節慶)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Diyax | Hangan cyokoku | Hangan Vietnam (Ji qnlhangan) | Hangan ji Vietnam (Hannan) | Nmalan kari |
---|---|---|---|---|
Idas 1 diyax | Diyax smsung burah kngkawas | Tết Dương lịch, Tết Tây | Cyeyyangri, cyeysi | |
Nongri cusi dhuq cu5 | Smsung nongri burah kngkawas | Tết Nguyên Đán, Tết Ta | Cyeyweyntan, cyeysyey | Diyax smsung spruwan bay mita Vietnam, msangay 4 diyax. |
Nongri idas
3 cu 10 |
Diyax thmkuwan Syongwang | Ngày Giỗ tổ Hùng Vương | Jurucu Syongwang | Thmuku utux rudanVietnam minjoku- Syongwang, kngkawas 2007 cida sdhuwan seyhu ngalan diyax sngayan qnlhangan. |
Idas 4 diyax 30 | Ptrwahan tuhunac mi tudaya diyax pskngalan | Ngày Thống nhất đất nước | Ptrwahan tuhunac mi tudaya diyax pskngalan | Kngkawas 1975 idas 4 diyax 30 cida, diyax tudaya Vietnam heytay knrmux mangal tuhunac Vietnam sotu Sikong. |
Idas 5 diyax 1 | 51 diyax smsung kwoci rawtong | Ngày Quốc tế lao động | 51 diyax smsung kwoci rawtong | 51 diyax smsung kwoci rawtong |
Idas 9 diyax 2 | Diyax smsung qrasun qnlhangan | Ngày Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Tết độc lập | Diyax smsung phiyu qnlhangan Vietnam Mincu Syakaycuyi Konghkwo, diyax dukuricu. | Kngkawas 1945 idas 9 diyax 2, Vietnam Mincu Konghkwo psdhuwan phiyu, kiya mi mniq sotu Honey Pating Dxral Nganguc pkla kari, spuda Vietnam Dukuricu Tongmonghuy cusi Hucumin matas, smpu “Pnsdhuwan Dukuricu”. |
Pnyahan pnatas (相關資料)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]- CIA
- 外交部
- Tnhjil kari seejiq Watan Diro(瓦旦 吉洛) mtabug.
- List of current heads of state and government