Yenikale (Kırım)

Yenikale
Yenikale
Kırım
	Yenikale'nin kuleleri
	Yenikale Yenikale (Kırım)
Koordinatlar	45°21′01″N 36°36′03″E / 45.3503°K 36.6007°D
Yapı bilgisi
Halka açık mı?	Evet
Bugünkü durumu	Kalıntı
Yapı tarihçesi
İnşa	1706
Malzemeler	Taş

Yenikale (Ukraynaca: Єні-Кале; Rusça: Еникале; Kırım Tatarcası: Yeñi Qale, ayrıca Yeni-Kale ve Eni-Kale olarak da yazılır), Kerç şehrindeki Kerç Boğazı kıyısında yer alan kale.

Tarihçe

Yenikale, 1699-1706 yılları arasında Osmanlı Türkleri tarafından Kırım Hanlığı'na ait Kerç Yarımadası'nda inşa edildi. Kale, aslen İtalyan olan Goloppo'nun rehberliğinde inşa edildi. İnşaatta çeşitli Fransız mühendisler de yer aldı.^[1]

Yenikale güçlü savaş toplarıyla donatılarak, Kerç Boğazı kıyısında önemli bir stratejik yer tuttu. Kale 25.000 m²'lik bir alana yayılmış olup, içerisinde cephanelik, su deposu, yaşam evi, hamam ve cami yer alıyordu. Yenikale'de yaklaşık 800 Türk ve 300 Kırım Tatar askeri mevcuttu. Kalenin zayıf noktası bölgedeki içme suyu eksikliğiydi, bu nedenle kaleye birkaç kilometre uzakta bulunan bir kaynaktan su getirmek için yeraltından su borusu yapıldı. Ayrıca kale paşa ikametgâhı olarak da hizmet verdi.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rus Ordusu 1771 yazında Kırım'ı ele geçirdi. Osmanlı Ordusu kaleyi terk etti ve Nikolay Borzov'un komutasındaki Rus birimleri 21 Haziran 1771'de kaleye girdiler.^[2] Yenikale'nin komutanı olan Abaza Muhammed Paşa Sinop'a kaçtı ve sultan askeri başarısızlıkları nedeniyle onu ölüm cezasına çarptırdı.

1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra Kerç ve Yenikale kale Rusya'ya bırakıldı. Kale, Taurida Valiliği'nin Kerç-Yenikale şehir belediyesinin bir parçası oldu.

19. yüzyılda kale Ruslar tarafından askeri hastane olarak kullanıldı. 1880'lerden itibaren de Yenikale tamamen terk edildi. Bugün Yenikale'nin kalıntıları turistler tarafından sıklıkla ziyaret edilmektedir. Komşu Kerç ilçesine de Yenikale adı verilmiştir.