Yüzer noktalar
Yüzer noktalar veya muşvolan, gözün normalde saydam olan vitröz sıvısı içinde bulunan bazen görünür ve hareket edebilen parçacıklardır.[1][2] Her uçan cismin kendine özgü boyutu, şekli, koyuluğu, kırılma indisi ve hareket edebilme özelliği vardır.[1] Bu cisimler aynı zamanda "muscae volitantes" (Latince: uçan sinekler) olarak adlandırılır.[3] Vitre doğuştan tamamen saydamken, yaşlanmayla birlikte giderek kusurlar (aynı zamanda retinal bozukluk ve retina yırtılması, hasar alması gibi sebeplerinden ötürü de) ortaya çıkabilir. Çoğu insanın gözünde bulunan, en yaygın yüzen nokta türü, vitredeki dejeneratif değişiklikler sonucu oluşur. Bazı insanlar için rahatsız edici olabilen uçuşan cisimlerin algılanması miyodizopsi olarak adlandırılır.[3] Ciddi vakalar dışında, sıklıkla tedavi edilmez. Günümüzde vitrektomi (cerrahi müdahale), lazer ve ilaç tedavisi gibi tedavi yöntemleri bulunmaktadır. vitröz ipliksi parçacıklar piyasaya çıktıgı günden itibaren her geçen aylar artmaya başlar bunun yok edici çözümü göz damlası veya göz vitaminleri hiçbir işe yaramaz ancak parçalayarak daha da çok lifleri yogunlaştırır hemen bir göz sağlık birimine başvurulması gerekir. Tedavi sırasında 15 dakikalık lazer seansıyla bu etkiler azaltılabilir böylelikle hastanın görüş konforu düzelmiş olur. Eğer tedavi olunmazsa % 50 lik bir oranla kolejenlerin daha da sıklaşması retina duvarının önünde yüzen bu parçacıklar göze farklı bir hasarlar oluşturabilir, göz zamanla görüş yetisini kaybedip eskiyi aratır olur, bu nedenle tedavi edilirse erken önlem alınmış olur Yüzen noktalar, retina üzerine düşen gölgelerinden ya da içlerinden geçen ışığın kırılmasından dolayı görünürler.[4] Bu noktalar tek başlarına veya diğerleriyle birlikte bir yığın olarak kişinin görme alanında görünebilirler. Kişinin görme alanında yavaşça süzülen ve özellikle gözlerin hareket ettiği yönde hareket eden noktalar, iplikler veya "örümcek ağları" gibi şekillerde görünebilirler.[1] Bu cisimler gözün içinde fiziksel olarak var olduklarından, optik yanılsamalar veya entoptik fenomen değillerdir. Yüzen noktalar, ışık çakmaları ve ışık izleri (palinopsia) gibi göz rahatsızlıkları ile bir arada görülebilir ve bu yönden görsel karıncalanma ile birbirine karıştırılmamalıdır.
Belirtiler ve semptomlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yüzen noktalar, gözün içinde yoğun bir sıvı ya da jel olan vitröz sıvısı içinde bulanan cisimciklerdir.[5] Vitröz sıvısı gözün içinin çoğunluğunu dolduran jelimsi ve saydam bir maddedir. Gözün lens kısmının arkasındaki vitre boşluğunu doldurur ve gözün 4 optik öğesinden biridir.[6] Böylece, yüzen noktalar, bu sıvının içinde gözün hareketlerini takip ederek yavaşça sürüklenirler. Bu noktalar, ilk kez fark edildiklerinde, kişi doğal olarak bu noktalara odaklanmaya çalışır. Fakat, yüzen cisimleri odak noktasına getirmek oldukça zordur, çünkü gözün hareketlerini takip ederek gözün odak noktasından kolaylıkla uzaklaşırlar. Yüzen noktalar, aslında gözün içinde sabit olmadıkları için beyin tarafından algılanırlar. Normalde gözün retina kısmında bulunan kan damarları da ışığı engellediği için görünürler, fakat beyin sinirsel adaptasyon sonucunda sabit görselleri uyarıları süzdüğü için bu damarları algılamaz.[1]
Yüzen cisimler, özellikle boş bir yüzeye veya mavi gökyüzü gibi açık tek renkli bir alana bakıldığında belirgindir. Bu lekelerin çoğu, göz küresi hangi yönde yönlendirilirse yönlendirilsin, göz küresinin dibine doğru batma eğilimindedir; sırtüstü pozisyon onları görme merkezi olan "fovea" yakınında yoğunlaştırma eğilimindeyken, dokusuz ve eşit şekilde aydınlatılmış gökyüzü onları görmek için ideal bir arka plan oluşturur.[5] Ayrıca, Gündüz gökyüzünün parlaklığı göz bebeklerinin büzülmesine neden olarak diyafram açıklığını düşürür, bu da yüzen noktaların daha az bulanık olmasını ve daha kolay görülmesini sağlar.
Doğumda oluşan uçuşan cisimler genellikle ömür boyu kalır, daha sonra ortaya çıkanlar ise haftalar veya aylar içinde kaybolabilir.[7] Hastanelere başvurulan yaygın rahatsızlıklardan biridir ve çoğu insanda ciddi sorunlara neden olmazlar. 2002'de Birleşik Krallık'ta göz hastalıkları uzmanlarına yapılan bir anket, her göz uzmanına ayda ortalama 14 hastanın uçuş cisimler rahatsızlığı ile başvurduğu gösterdi.[8] Ama yine de, uçuşan cisimler, retinal bozukluk ve retina yırtılması gibi ciddi rahatsızlıkların da belirtisi olabilir.[9]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gözde Uçuşan Cisimler
- Gözde uçuşan cisimler neye işaret? (BBC) 17 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gözünüzün Önünde Uçuşan Şeyler
- Göz Önünde Uçuşan Şekiller: Yüzer Noktalar
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Floaters | National Eye Institute". www.nei.nih.gov. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
- ^ Cline D; Hofstetter HW; Griffin JR. (1997). Dictionary of Visual Science. Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-9895-0.
- ^ a b "Eye floaters or myodesopsias. Causes and treatment". ICR (İngilizce). 10 Ağustos 2016. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
- ^ American Academy of Ophthalmology. "Floaters and Flashes: A Closer Look" (pamphlet). 2006. ISBN 1-56055-371-5.
- ^ a b "Eye Floaters & Eye Spots - Dealing With Floaters in the Eye". web.archive.org. 23 Ekim 2007. 23 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
- ^ Saladin, Kenneth. Anatomy & Physiology: A Unity of Form and Function. s. 614. ISBN 978-0-07-337825-1.
- ^ "Eye floaters - Vitreous floaters, spots". web.archive.org. 24 Eylül 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
- ^ "DJO | Digital Journal of Ophthalmology". www.djo.harvard.edu. 23 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
- ^ "Uçuşan Cisimler ve Noktalar, Belirtileri, Tedavisi | İstanbul Retina Enstitüsü". www.istanbulretina.com. 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
 | Göz ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |