Wolfgang Kapp
Wolfgang Kapp (24 Temmuz 1858 - 12 Haziran 1922), Alman memur ve gazeteciydi. Katı bir milliyetçi olan Kapp, daha çok kendi ismini taşıyan Kapp Darbesi'nin lideri olarak bilinir.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kapp, siyasi bir aktivist ve daha sonra Ulusal Liberal Parti'den Reichstag delegesi olan babası Friedrich Kapp'ın 1848'deki başarısız Avrupa devrimlerinden sonra yerleştiği New York'ta doğdu. 1870 yılında aile Almanya'ya döndü ve Kapp'ın eğitimi Berlin'de Friedrich Wilhelm Gymnasium'da (Lise) devam etti. Wolfgang Kapp, 1884'te Margarete Rosenow ile evlendi; çiftin üç çocuğu oldu. Karısının ailesi aracılığıyla, politik olarak muhafazakar unsurlarla bir aile bağlantısı edindi. 1886'da Tübingen Üniversitesi'ndeki hukuk öğrenimi sonunda mezun oldu ve aynı yıl Maliye Bakanlığı'na atandı.
Siyasi aktiviteleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sıradan bir resmi kariyerin ardından, Doğu Prusya'daki Tarım Kredi Enstitüsü'nün kurucusu oldu ve bu eyaletteki toprak sahiplerinin ve çiftçilerin refahını teşvik etmede büyük başarı elde etti. Sonuç olarak, Doğu Prusya'nın Junkerleri ile yakın temas halindeydi ve Birinci Dünya Savaşı sırasında Şansölye Bethmann Hollweg'e yapılan bir saldırıda kendisini onların sözcüsü haline getirdi. Kapp'ın Die Nationalen Kreise und der Reichskanzler başlıklı ve 1916 yazının başlarında yayınlanan broşürü, Hollweg yönetimindeki Alman dış ve iç politikasını eleştirdi. Bu broşür, "Junius Alter"in saldırılarıyla aynı zamanda ortaya çıktı ve Hollweg'in Reichstag'da "iğrenç suistimal ve iftiralardan" bahsettiği öfkeli bir yanıtı uyandırdı.[1]
1917'de Alfred von Tirpitz ile birlikte olan Kapp, kısa bir süre başkanlığını yaptığı Deutsche Vaterlandspartei'yi (Anavatan Partisi) kurdu. Ağustos 1919'da sağcı bir düşünce kuruluşu olan Nationale Vereinigung'u (Ulusal Birlik) kuran General Erich Ludendorff ve Waldemar Pabst da dahil olmak üzere sağın önde gelen isimlerinden biriydi. Bir tür muhafazakar militarist hükûmet kurmak için bir karşı-devrim için kampanya yürüttü. Ancak Nationale Vereinigung, monarşinin restorasyonu için baskı yapmadı, Kaiser Ordusunun baskısına boyun eğdi ve Kasım 1918'de Hollanda'ya sürgüne gitti. 1919'da Almanya'da Weimar Cumhuriyeti'nin konsolidasyonunu gören Kapp, Deutschnationale Volkspartei'nin (Alman Ulusal Halk Partisi) bir üyesiydi.
Almanya'nın Birinci Dünya Savaşı'ndaki yenilgisi, Kapp gibi milliyetçiler tarafından bir aşağılama ve ihanet olarak görüldü. Arkadan bıçaklanma efsanesinin savunucusu ve Versay Antlaşması'nın şiddetli bir eleştirmeni oldu. 1919'da bir monarşist olarak Reichstag'a seçildi.
Darbe
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Hiçbir teoriye göre yönetmeyeceğiz", Wolfgang Kapp, 13 Mart 1920[2]
Mart 1920'de Ehrhardt Tugayı olarak bilinen Freikorps'un lideri Hermann Ehrhardt, General Walther von Lüttwitz (Reichswehr Komuta Grubu I Komutanı) tarafından Berlin'i Weimar Hükûmeti'nden almak için Deniz Tugayı'nı kullanması için yetkilendirildi. Weimar hükûmeti, isyancı Reichswehr birlikleri tarafından tutuklanmamak için Dresden'e ve ardından Stuttgart'a kaçtı.
Kapp, yeni bir hükûmet ve devlet yönetimi ilan etmesine rağmen, Lüttwitz ile birlikte böyle bir darbe için destek eksikliğini hesaplayamadı. Eski düzenin, kamu hizmetinin, işçi sendikalarının ve genel nüfusun çoğunluğu darbecilerin yanında yer almadı ve sonuç olarak yeni ilan edilen devlet, SPD tarafından Genel Grev çağrısı yapılmadan önce sadece iki gün sürdü. Hans von Seeckt komutasındaki Reichswehr, von Seeckt Cumhuriyet hükûmetini isyancı Freikorps birimlerine karşı savunmayı reddettiği için anayasal taahhütlerini yerine getiremedi. Weimar rejimi, halk tarafından grev yapılarak kurtarıldı ancak yapılan bu darbe, başka nedenlerle başarılı olamadı. Bunlar arasında, başından itibaren darbeye katılmaya isteksiz olan askeri seçkinler, yargı ve kamu hizmetlerinden dış ve aktif desteğin olmaması neden olmuştur.
Kapp, darbe başarısız olunca İsveç'e kaçtı. Sürgünde iki yıl geçirdikten sonra, Nisan 1922'de Reichsgericht'teki bir davada kendini haklı çıkarmak için Almanya'ya döndü. Kısa bir süre sonra kanserden Leipzig'de gözaltında iken öldü.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Chisholm, Hugh, (Ed.) (1922). "Kapp, Wolfgang". Encyclopædia Britannica (İngilizce) (12. bas.). Londra & New York: The Encyclopædia Britannica Company.
- ^ Kapp's proclamation as quoted in Waite R.,(1952) Vanguard of Nazism, Norton library, New York
- ^ Biography 9 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the German Historical Museum (Almanca)
- 1858 doğumlular
- 1922 yılında ölenler
- New York doğumlu siyasetçiler
- Alman asıllı Amerikalılar
- Alman Protestanlar
- Prusyalı siyasetçiler
- Göttingen Üniversitesinde öğrenim görenler
- Tübingen Üniversitesinde öğrenim görenler
- Cezaevinde ölen Almanlar
- Almanya'da kanserden ölenler
- Alman monarşistler
- Siyasî parti kurucuları