Tigraylar
.jpg) | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Etiyopya | 4,483,776 |
| İlgili etnik gruplar | |
| Amharalar, Tigrinyalar, Gurageler | |
Tigraylar (Tigrinyaca: ተጋሩ Təgaru), Etiyopya'nın kuzeyinde, özellikle Tigray Bölgesinde ve Eritre'nin güneyinde yaşayan bir Sami kökenli bir halktır. Tigray halkı, Tigrinya dilini konuşur ve kültürel, dilsel ve tarihsel açıdan Etiyopya'nın diğer gruplarıyla yakın ilişkilere sahiptir.[1]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Tigraylar, Etiyopya'nın ve Eritre'nin tarihî bağlamında önemli bir rol oynamışlardır. Aksum Krallığı gibi eski uygarlıkların kurucuları arasında oldukları düşünülmektedir ve bu krallık, MÖ 100 ile MS 940 yılları arasında kuzey Etiyopya ve Eritre topraklarında hüküm sürmüştür.[2] Tigraylar, ayrıca Etiyopya'nın modern tarihinde de önemli bir rol oynayarak, 1970'lerden itibaren Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ni (TPLF) kurarak Derg rejimine karşı savaşmışlardır.[3]
Dil ve Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Tigraylar, Tigrinya dilini konuşur ve bu dil Afro-Asyatik dil ailesinin Semitik koluna aittir. Dil, Etiyopya ve Eritre'de resmî dillerden biridir. Tigray kültürü, Ortodoks Hristiyanlık etkisi altında gelişmiştir ve Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi'ne mensup olan halkın çoğu, Tigray kültürüne özgü gelenekleri sürdürür.[4]
Coğrafi Dağılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Tigraylar çoğunlukla Etiyopya'nın Tigray Bölgesi'nde ve Eritre'nin güneyinde yaşamaktadır. Ayrıca, Sudan, ABD, Avrupa ve Avustralya gibi çeşitli ülkelere göç etmiş Tigray diasporası bulunmaktadır.[5]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tigray halkı, tarım ve hayvancılıkla uğraşmakta olup bu faaliyetler, Etiyopya'nın kuzeyinde ekonominin temel direklerindendir. Son yıllarda yaşanan çatışmalar ve çevresel zorluklar nedeniyle Tigray ekonomisi çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmıştır.[6]
Günümüzdeki Durum
[değiştir | kaynağı değiştir]Etiyopya’nın kuzeyinde Tigray bölgesinde yaşanan çatışmalar, Tigray halkını derinden etkilemiştir. 2020 yılında başlayan Tigray Savaşı, birçok Tigraylının yerinden edilmesine ve insani krizlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Çatışmalar, Tigray'ın altyapısına ve halkın yaşam koşullarına zarar vermiştir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Young, J. (1997). "Peasant Revolution in Ethiopia: The Tigray People's Liberation Front, 1975–1991," Cambridge University Press.
- ^ Munro-Hay, S.C. (1991). "Aksum: An African Civilisation of Late Antiquity," Edinburgh University Press.
- ^ Berhe, A. (2009). "A Political History of the Tigray People's Liberation Front (1975–1991): Revolt, Ideology and Mobilisation in Ethiopia," Tsehai Publishers.
- ^ Bender, M.L. (1971). "The Languages of Ethiopia," Anthropological Linguistics.
- ^ Connell, D., & Killion, T. (2011). "Historical Dictionary of Eritrea," Scarecrow Press.
- ^ Clapham, C. (2018). "The Horn of Africa: State Formation and Decay," Hurst & Company.
- ^ Human Rights Watch (2021). "Ethiopia: Tigray Conflict Has Resulted in Human Rights Violations," accessed October 27, 2024.
