İçeriğe atla

Tholin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
486958 Arrokoth'un yüzeyindeki tolinlerden gelen kırmızı rengini gösteren Yeni Ufuklar renkli bileşik görüntüsü[1]

Tholinler (Yunanca θολός (tholós) "puslu" veya "çamurlu";[2] eski Yunanca "sepya mürekkebi" anlamına gelen kelimeden), karbondioksit (CO2), metan (CH4) veya etan (C2H6) gibi basit karbon içeren bileşiklerin, genellikle nitrojen (N2) veya su (H2O) ile birlikte Güneş ultraviyole veya kozmik ışın ışınlamasıyla oluşan çok çeşitli organik bileşiklerdir.[3][4] Tolinler, birbirine bağlı alt birimlerin tekrar eden zincirlerinden ve tipik olarak nitriller ve hidrokarbonlar ile bunların aminler ve feniller gibi bozunmuş formları olan fonksiyonel grupların karmaşık kombinasyonlarından oluşan düzensiz polimer benzeri malzemelerdir. Tholinler günümüz Dünya'sında doğal olarak oluşmazlar, ancak dış Güneş Sistemi'ndeki buzlu cisimlerin yüzeylerinde ve dış Güneş Sistemi gezegenlerinin ve uydularının atmosferlerinde kırmızımsı aerosoller olarak bol miktarda bulunurlar.

Suyun varlığında, tholinler prebiyotik kimya (yani, yaşamın oluştuğu temel kimyasalları oluşturan cansız kimya) için hammadde olabilir. Varlıkları, Dünya'daki ve muhtemelen diğer gezegenlerdeki yaşamın kökenleri üzerinde etkilere sahiptir. Bir atmosferdeki parçacıklar olarak tholinler ışığı dağıtır ve yaşanabilirliği etkileyebilir.

Tholinler bir laboratuvarda üretilebilir ve genellikle birçok farklı yapı ve özelliğe sahip birçok kimyasalın heterojen bir karışımı olarak incelenir. Astrokimyacılar termogravimetrik analiz gibi teknikler kullanarak bu tholin karışımlarının bileşimini ve içlerindeki tek tek kimyasalların tam karakterini analiz ederler.[5]

  1. ^ "NASA's New Horizons Team Publishes First Kuiper Belt Flyby Science Results". NASA. 16 Mayıs 2019. 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019. 
  2. ^ Sagan, Carl; Khare, Bishun (11 Ocak 1979). "Tholins: organic chemistry of interstellar grains and gas". Nature. 277 (5692). ss. 102-107. Bibcode:1979Natur.277..102S. doi:10.1038/277102a0. 
  3. ^ McDonald, G.D.; Whited, L.J.; DeRuiter, C.; Khare, B.N.; Patnaik, A.; Sagan, C. (1996). "Production and chemical analysis of cometary ice tholins". Icarus. 122 (1). ss. 107-117. Bibcode:1996Icar..122..107M. doi:10.1006/icar.1996.0112Özgürce erişilebilir. 
  4. ^ Sarah Hörst "What in the world(s) are tholins?" 16 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Planetary Society, July 23, 2015. Retrieved 30 Nov 2016.
  5. ^ Nna-Mvondo, Delphine; de la Fuente, José L.; Ruiz-Bermejo, Marta; Khare, Bishun; McKay, Christopher P. (September 2013). "Thermal characterization of Titan's tholins by simultaneous TG–MS, DTA, DSC analysis". Planetary and Space Science. Cilt 85. ss. 279-288. Bibcode:2013P&SS...85..279N. doi:10.1016/j.pss.2013.06.025.