Ormandaki Ev
Ormandaki Ev, (Almanca: "Das Waldhaus") Grimm Masalları'nın 1840 yılındaki 4.baskısının 169. bölümünde bulunan bir masaldır. (ATU [1] 431) (KHM 169)
Konu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoksul bir oduncu, ormana ağaç kesmeye giderken karısına en büyük kızının ona öğlen yemeğini getirmesini söyler. Fakat büyük kız gelmeyince, sonraki gün ortanca kızı, ertesi gün de en küçük kızını öğlen yemeğini getirmesi için yollatır. İlk seferinde büyük kız yolu bulabilsin diye patikaya darılar, ortanca kızda ise mercimekler, en küçük kızda ise bezelyeler yerleştirir. Fakat kızları patikayı bulamaz ve ormanda kaybolur çünkü kuşlar patikaya serpiştirilen tüm tahılları yemiştir. Ormanda kaybolan kızlardan her biri ormandaki evi görüp geceyi orada geçirmek için evdeki yaşlı adamdan istekte bulunur. Adam önce orada bulunan tavuk, horoz ve ineğine sorar ve ardından kızlardan yemek pişirmelerini ister. Büyük ve ortanca kızların ikisi de adamla beraber yemek yiyip ardından uyumak için izin isterler. Hayvanlar kendilerine bakılmadığı için şikayet ederler. Yaşlı adam buna rağmen kızları yatmaları için odaya gönderir. Sonrasında kızların uyuduğunu görünce zemindeki kapağı açarak onları mahzene atar. Aralarından sadece en küçük kız hayvanların bakımını yapmıştır. Kız, ertesi sabah bir kalede yanında üç hizmetçi ve üzerinden lanetini kaldırdığı bir prensin yanında uyanır. Prensle evlenirler ve büyük ile ortanca kız kardeş ise davranışlarını düzeltmeleri için kömürcünün yanına çalışmaya yollanır.
Üslup özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaşlı adam her zamanki gibi hayvanlarına sorar:
| “ | “Güzel tavuğum
Güzel Horozum Ve güzel alacalı ineğim Siz ne dersiniz?” |
” |
İlk başta hayvanlar "Duks!“ cevabını verir. Büyük kız uyumaya gitmek istediğinde ise hayvanlar şunu der:
| “ | "Onunla içtin,
onunla yedin, Ama bizi hiç düşünmedin. Bakalım gece nerede yatacaksın?“ |
” |
Burada tekrarlanan "yedin, içtin, hiç düşünmedin“ kısmı bir suçlama yapılıyormuş gibi anlaşılır. En sonunda ise şöyle derler:
| “ | "Sen bizimle içtin,
bizimle yedin, Ve de hep bizi düşündün, İyi geceler dileriz!“ |
” |
Bu hikâye, karanlık bir ormanda kaybolan, ıssız bir evin bulunduğu ya da lanetlenmiş bir prensin kurtarıldığı, her zaman iyilik ve doğruluğun kazandığı diğer birçok masalı anımsatıyor. Buradaki tekrar edilen tekerlemeler de bu masallara özgü özelliklerden biridir.
Kökeni ve Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Wilhelm Grimm, Karl Goedeke tarafından kayda geçirilen bu masalı sözlü geleneğe göre redakte etmiştir. Eski hayvan efsanelerine dayanan insanlar ve evcil hayvanların bir arada yaşaması tasviri Grimm'in hoşuna gitmiştir. Başka varlığa dönüştürülmüş insanlar yeni bir konseptir, örneğin Frau Holle‘de (KHM 24) olduğu gibi burada da kızların sınanması vardır.
Ormanda kaybolma konseptini Hansel ve Gretel (KHM15), Haydut Damat ("Der Räuberbräutigam" KHM 40) masallarında, sınanma konseptini ise Ormandaki Cüceler ("Die drei Männlein im Walde" KHM 13), Kara Gelinle Beyaz Gelin ("Die weiße und die schwarze Braut" KHM 135), Ormandaki Aziz Joseph ("Der heilige Joseph im Walde" KHM 201) ve Ludwig Bechstein'ın Die Goldmaria und die Pechmaria masallarında görüyoruz.
Yorumlama
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaşlı adam genellikle bilgelik sembolü olarak görülür. İlk başta sadece ses çıkarmalarına rağmen, hayvanlarına akıl danışır. Akılları yerine içgüdülerine göre hareket etseler de saygı ve kendileriyle ilgilenilmesini isterler. Yaşlı adam yalnız başına yaşar, davranışları ve buz grisi olarak betimlenen sakalı, karanlık ve vahşilikle çevrelenmiş perili bir ormanın zorluluğunu ve soğukluğunu simgeler. İyi ruh güzel ve aydınlık bir yerde uyanırken, yer altındaki mahzen ve kömürcü ise açık bir şekilde cehennemi temsil eder.
Doğanın ruhu olarak yaşlı adam, burada hayvanların varlığının kabul edilmesini talep eder. Başka bir masalda ise bir hayvan suretine bürünür (KHM 88).
Tiyatro
[değiştir | kaynağı değiştir]- Angelika & Ralph Langlotz tarafından sahne için uyarlanan bu masal komedisinin dünya prömiyeri, Benny Oschmann'ın müzikleriyle Ralph Langlotz'un yönetmenliği tarafından Kassel şehrindeki Kleine Bühne 70'te 4 Aralık 2010 tarihinde yapıldı.
Edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jacob Grimm, Wilhelm Grimm: Çocuk ve Yuva Masalları. Tam Baskısı. Çağdaş sanatçıların 184 illüstrasyonu ve Heinz Rölleke'nin sonsözü. 19. baskı. Artemis & Winkler, Düsseldorf / Zurich 2002, ISBN 3-538-06943-3, s. 709-713.
- Jacob Grimm, Wilhelm Grimm: Çocuk ve Yuva Masalları. Tüm basımlarda yayınlanmayan tüm masallar ve Köken belgelerinin bir eki ile. Ed.: Heinz Rölleke. 1. baskı. Orijinal notlar, Köken belgeleri, sonsöz (Cilt 3). Reclam, Stuttgart 1980, ISBN 3-15-003193-1, s. 257-258, 506.
- Hans-Jörg Uther: Grimm Kardeşler tarafından hazırlanan "Çocuk ve Yuva Masalları" El Kitabı. Köken, Etki, Yorum. de Gruyter, Berlin / New York 2008, ISBN 978-3-11-019441-8, s. 350–351.
- Lutz Röhrich: İblisle hizmet. In: Encyclopedia of Fairy Tales. Cilt 3. s. 655-657. Berlin, New York, 1981.
- Ingrid Tomkowiak: Ormandaki ev. In: Encyclopedia of Fairy Tales. Cilt 6. sayfa 594-599. Berlin, New York, 1990.
- Walter Scherf: Masal sözlüğü. Beck, Münih 1995, ISBN 3-406-39911-8, s. 1354-1357.
- Ortrud Stumpfe: Masalların sembolik dili. Aschendorffsche Verlagsbuchhandlung, Münster, ISBN 3-402-03474-3, s. 42–43, 178.
İnternet linkleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://de.wikipedia.org/wiki/Das_Waldhaus
- https://de.wikisource.org/wiki/Das_Waldhaus
- http://www.maerchenlexikon.de/at-lexikon/at431.htm
- https://www.grimmstories.com/tr/grimm_masallari/ormandaki_ev