İçeriğe atla

Nicolas Sarkozy

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nicolas Sarkozy
2022'de Sarkozy
Cumhuriyetçiler Genel Başkanı
Görev süresi
30 Mayıs 2015 - 23 Ağustos 2016
UMP Genel Başkanı
Görev süresi
29 Kasım 2014 - 30 Mayıs 2015
Yerine geldiği Jean-François Copé (dolaylı olarak)
Görev süresi
28 Kasım 2004 - 14 Mayıs 2007
Yerine geldiği Alain Juppé
Yerine gelen Jean-François Copé (dolaylı olarak)
Fransa Anayasa Konseyi tabii üyesi
Görevde
Makama geliş
15 Mayıs 2012
(4 Temmuz 2013'ten itibaren katılmıyor)
Fransa cumhurbaşkanı
Görev süresi
16 Mayıs 2007 - 15 Mayıs 2012
Yerine geldiği Jacques Chirac
Yerine gelen François Hollande
Devlet Bakanı, İçişleri ve Fiziki Planlama Bakanı
Görev süresi
2 Haziran 2005 - 26 Mart 2007
Yerine geldiği Dominique de Villepin
Yerine gelen François Baroin
Hauts-de-Seine 6. seçim çevresi milletvekili
Görev süresi
13 Mart 2005 - 2 Temmuz 2005
Yerine geldiği Joëlle Ceccaldi-Raynaud
Yerine gelen Joëlle Ceccaldi-Raynaud
Görev süresi
19 Haziran 2002 - 18 Temmuz 2002
Yerine geldiği Joëlle Ceccaldi-Raynaud
Yerine gelen Joëlle Ceccaldi-Raynaud
Görev süresi
24 Mayıs 1995 - 7 Haziran 2002
Yerine geldiği Charles Ceccaldi-Raynaud
Yerine gelen Joëlle Ceccaldi-Raynaud
Görev süresi
23 Haziran 1988 - 1 Mayıs 1993
Yerine geldiği nisbi temsil sistemi
Yerine gelen Charles Ceccaldi-Raynaud
Hauts-de-Seine Genel Konseyi Başkanı
Görev süresi
1 Nisan 2004 - 14 Mayıs 2007
Yerine geldiği Charles Pasqua
Yerine gelen Patrick Devedjian
Devlet Bakanı, Maliye, Ekonomi ve Sanayi Bakanı
Görev süresi
31 Mart 2004 - 29 Kasım 2004
Yerine geldiği Francis Mer
Yerine gelen Hervé Gaymard
İçişleri, İç Güvenlik ve Yerel Özgürlükler Bakanı
Görev süresi
7 Mayıs 2002 - 30 Mart 2004
Yerine geldiği Daniel Vaillant
Yerine gelen Dominique de Villepin
RPR Genel Başkanı
vekaleten
Görev süresi
16 Nisan 1999 - 4 Aralık 1999
Yerine geldiği Philippe Séguin
Yerine gelen Michèle Alliot-Marie(dolaylı olarak)
Kişisel bilgiler
Doğum 28 Ocak 1955 (69 yaşında)
Paris, Fransa
Evlilik(ler) Carla Bruni
Mesleği Avukat, Siyasetçi
Dini Roma Katoliği
İmzası

Nicolas, Paul, Stéphane Sarközy de Nagy-Bocsa veya Nicolas Sarkozy (d. 28 Ocak 1955, Paris), Mayıs 2007'den Mayıs 2012'ye kadar Fransa Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Sarkozy, 2008 yılının ikinci yarısında Avrupa Konseyi başkanlığı görevini yürütmüştür.

Daha önce 2002-2004 ve 2005-2007 yılları arasında içişleri bakanı ve Mart-Kasım 2004 tarihleri arasında ekonomi ve maliye bakanı olarak görev yapmıştır. Sarkozy 2004-2007 yılları arasında muhafazakâr Union pour un mouvement populaire (UMP) partisinin liderliğini yapmış, Kasım 2014'ten Ağustos 2016'ya kadar bu görevi sürdürmüş ve bu süre zarfında partinin adı Les Républicains olarak değiştirilmiştir.

Kökenleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

28 Ocak 1955 yılında Paris'te doğdu. Babası Pál Sárközy de Nagybocsa, (Macarca: Nagybocsai Sárközy Pál), Sarkozy'nin babası Pál Sarkozy (1928-2023),[1] 1628 yılında İmparator Ferdinand II tarafından Viyana'da asilzade ilan edilen Macar bir aileden (Sárközy de Nagybócsa, Macarca Nagybócsai Sárközy) geliyordu.[2] Aile, Budapeşte'nin yaklaşık 100 kilometre güneydoğusundaki Alattyán'da (Jász-Nagykun-Szolnok ilçesi) bir kaleye ve mülklere sahipti. Sarkozy'nin babası 1944 yılında Kızıl Ordu'nun işgalinden Avusturya üzerinden Almanya'ya kaçtı. Savaştan sonra Baden-Baden'deki bir Fransız asker alma bürosu tarafından Yabancı Lejyonu için askere alındı. Sidi bel Abbès'de (Fransız Cezayiri) askerliğini tamamladıktan sonra aslında Hindiçin'de görevlendirilmesi gerekiyordu. Ancak, sağlık raporu 1948 gibi erken bir tarihte Marsilya'ya taşınmasına izin verdi. 1949 yılında Paris'te Nicolas Sarkozy'nin müstakbel annesi Andrée Mallah ile tanıştı. Toplam dört kez evlenen Pál Sarkozy, aynı zamanda bir ressam olarak da kamuoyunun karşısına çıkmıştı. Aralık 2011'de El País, Uruguay'ın sahil beldesi Punta del Este'deki Galería de las Misiones'de resimlerinin sergileneceğini bildirdi.

Sarkozy'nin annesi Andrée Mallah, Selanik kökenli Sefarad Yahudileri'nin soyundan gelmektedir. Büyükbabasının adı Mordechai Mallah'tı ve Selanikli zengin bir kuyumcuydu. Mallah'ın eşi Reina ile birlikte yedi çocuğu olmuştur. Sarkozy'nin dedesi Aaron Benico Mallah çocukların en küçüğüydü. Aaron Benico Mallah, 1917 yılında Katolik Adèle Bovier ile evlendi ve Hıristiyanlığı kabul etti. Çiftin Suzanne ve Andrée adında iki kızı oldu.[3]

Siyasî kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Édouard Balladur Hükümeti'nde bütçe bakanı ve hükûmet sözcüsü oldu. 1995 Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Édouard Balladur'ü destekledi ve kampanya sözcülüğünü üstlendi. Jean-Pierre Raffarin'in ilk hükûmeti (2002-2004) ve Dominique de Villepin Hükümeti'nde (2005-2007) İçişleri Bakanı ve hükûmetin iki numaralı ismi olarak görev yapan Sarkozy, 2004 yılında 3. Jean-Pierre Raffarin Hükümeti'nde Maliye Bakanı oldu. 16 Mayıs 2007 tarihinde Jacques Chirac'ın yerine Cumhurbaşkanı seçildi. Cumhurbaşkanı Sarkozy 2 Şubat 2008'de eski İtalyan manken Carla Bruni ile 3. evliliğini yaptı.

2011 yılında patlak veren Libya İç Savaşı sürecinde aktif rol oynadı. Şahsi inisiyatifi ile organize edilen ve 19 Mart 2011 tarihinde Paris'te gerçekleşen konferansta Libya'ya doğrudan askerî müdahale kararı alındı. Harmattan Operasyonu adı verilen bu dış müdahale sonucu Kaddafi rejimi Ağustos 2011'de fiilen yıkıldı.[4] Onun Libya üzerindeki bu ısrarlı ilgisi daha sonra uzun süre tartışma konusu oldu. Hatta kaçak durumdaki Muammer Kaddafi'nin 20 Ekim 2011 tarihinde yakalanarak infaz edilmesinde doğrudan etkin olduğuna dair iddialar basına yansıdı.[5]

16 Ocak 2012 tarihinde Altın Post Şövalyeleri Tarikatı tarafından şövalyelik nişanı ile ödüllendirildi.[6]

Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne alınması taraftarı olmadığını açıkça ifade etmiştir. 2012 yılında Senatodan geçirdiği Ermeni Soykırımının İnkarının Cezalandırılması Yasası, Fransa Anayasa Konseyi tarafından iptal edilmiştir.

21-22 Nisan 2012'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri ilk turuna katılan 10 aday arasında %28.63 oy alan Sosyalist Parti adayı François Hollande'nin ardından %27.18 oy ile ikinci tura kalmıştır. 5-6 Mayıs 2012 Tarihlerinde yapılan 2. tur sonucunda cumhurbaşkanlığı seçimlerini oyların %51.9'nu alan François Hollande'ye karşı kaybetmiştir. Cumhurbaşkanlığı görev süresinin dolmasının ardından Anayasa Konseyi tabii üyesi olarak göreve başlamış ancak 2012 cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasındaki usulsüzlükler nedeniyle görevinden istifa etmiştir. 29 Kasım 2014 tarihinde UMP genel başkanlığına seçilmiştir.

Siyasî ve malî skandallar

[değiştir | kaynağı değiştir]

2016'da Cumhuriyetçi cumhurbaşkanlığı ön seçiminde yenilerek kamusal hayattan emekli oldu. Başta 2007 Fransa seçimlerine Libya müdahalesi iddiasıyla ilgili olmak üzere, iki davada Fransız savcıları tarafından yolsuzlukla suçlandı. 2021'de Sarkozy ve iki sanık yargılandı, hüküm giydi ve hapis cezasına çarptırıldı; karara itiraz etti.

23 Kasım 2020'de, bir hakime rüşvet teşebbüsünden yolsuzluk ve nüfuz ticareti yapmakla suçlanan Nicolas Sarkozy'nin davası başladı. Dava, sanıklardan birinin sağlık nedenlerinden ötürü talebi üzerine 26 Kasım'a ertelendi.[7]

1 Mart 2021'de Paris'teki bir mahkeme, Fransa eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'yi yargıç Gilbert Azibert ve Sarkozy'nin eski avukatı Thierry Herzog gibi bir dizi kişiyi içeren bir telefon dinleme ve yasadışı veri alışverişi davasında yolsuzluktan suçlu buldu. Her iki adam da yargılandı ve mahkûm edildi. Sarkozy ve iki sanık üç yıl hapis cezasına çarptırıldı, ilk iki yıl hapis cezası ertelendi.[8][9] Sarkozy, karara itiraz etti.[10][11]

20 Mayıs 2021'de Sarkozy ve Bygmalion skandalına karıştığı belirtilen 13 sanığın yargılanmasına başlandı.[12] Sarkozy'nin ikinci yolsuzluk davası, başarısız olan 2012 yeniden seçim kampanyasına harcanması amaçlanan on milyonlarca avronun başka yere aktarıldığı ve ardından bunun örtbas etmesi için bir halkla ilişkiler firması tutulduğu iddialarını içeriyor.[12] Yasadışı kampanya finansmanı parası, bunun yerine cömert kampanya mitingleri ve etkinliklerine aşırı harcama yapmak için kullanıldı.[12]

30 Eylül 2021 tarihinde, Fransa'da seçim kampanyasını yasa dışı finanse etmekten suçlu bulunan eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Paris 11. Ceza Mahkemesi, eski cumhurbaşkanının hapis cezasını ev hapsi şeklinde elektronik gözetim altında geçirmesine hükmetti.[13]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Nicolas Sarkozys Vater ist mit 94 Jahren gestorben - FOCUS online". web.archive.org. 19 Kasım 2023. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  2. ^ "Sárközy II., v. Nagy-Borsa. | Siebmacher: Wappenbuch | Kézikönyvtár". www.arcanum.com (Macarca). 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  3. ^ "Généalogie des Amar de Salonique (Selanikli Amar ailesinin Genelojisi)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2010. 
  4. ^ "Operation Ellamy: Designed to strike from air and sea". The Independent. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011.
  5. ^ "Sarkozy'nin ajanı Kaddafi'yi öldürdü". hurriyet.com.tr. 30 Eylül 2012. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
  6. ^ "Evening Standard News: 12 Kasım 2012". 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019. 
  7. ^ "Coronavirus fears postpone corruption trial of former French President Sarkozy". Politico. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2020. 
  8. ^ "Sarkozy: Former French president sentenced to jail for corruption". BBC News (İngilizce). 1 Mart 2021. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  9. ^ Corbert, Sylvie (1 Mart 2021). "France's Sarkozy convicted of corruption, sentenced to jail". Associated Press. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  10. ^ "Nicolas Sarkozy va faire appel après sa condamnation pour corruption". L'Obs (Fransızca). 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  11. ^ "Affaire des « écoutes » : Nicolas Sarkozy va faire appel". Le Point (Fransızca). 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  12. ^ a b c "Nicolas Sarkozy: Ex-president goes on trial for illegal campaign funding". BBC News. 20 Mayıs 2021. 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021. 
Vikisöz'de Nicolas Sarkozy ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
Wikimedia Commons'ta Nicolas Sarkozy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Jacques Chirac 		Fransa cumhurbaşkanı
2007-2012 		Sonra gelen:
François Hollande
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nicolas_Sarkozy&oldid=33947490" sayfasından alınmıştır