İçeriğe atla

Nagaland'da etnik çatışma

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nagaland'da etnik çatışma
Kuzeydoğu Hindistan ayaklanmaları

Nagaland eyaleti
Tarih11 Eylül 1958 - günümüz
66 yıl, 2 ay, 2 hafta
Bölge
Durum

Devam ediyor

Taraflar

Hindistan India


Myanmar Myanmar

CKRF
KDF
KIA
KIF
KKK
KLA
KNF
NSCN-K
NSCN-IM
RNHPF
UKDA
UKLF
UNPC (2013'e kadar)
Komutanlar ve liderler
Hindistan Rajendra Prasad
Hindistan Sarvepalli Radhakrishnan
Hindistan Zakir Hüseyin
Hindistan Varahagiri Venkata Giri
Hindistan Fahrüddin Ali Ahmed
Hindistan Neelam Sanjiva Reddy
Hindistan Zail Singh
Hindistan R. Venkataraman
Hindistan Shankar Dayal Sharma
Hindistan K. R. Narayanan
Hindistan A. P. J. Abdul Kalam
Hindistan Pratibha Patil
Hindistan Pranab Mukherjee
Hindistan Ram Nath Kovind
Hindistan Vishnu Sahay
Hindistan Braj Kumar Nehru
Hindistan Lallan Prasad Singh
Hindistan Sayed Muzaffar Hussain Burney
Hindistan Kotikalapudi Venkata Krishna Rao
Hindistan Lokanath Misra
Hindistan Gopal Singh
Hindistan Madathilparampil Mammen Thomas
Hindistan V.K. Nayyar
Hindistan O. N. Shrivastava
Hindistan Om Prakash Sharma
Hindistan Shyamal Datta
Hindistan K. Wilson
Hindistan Kateekal Sankaranarayanan
Hindistan Gurbachan Jagat
Hindistan Nikhil Kumar
Hindistan Ashwani Kumar
Hindistan Padmanabha Acharya
Myanmar Ba U
Myanmar Win Maung
Myanmar Ne Win
Myanmar San Yu
Myanmar Saw Maung
Myanmar Thein Sein
Myanmar Htin Kyaw
Myanmar Win Myint
Tha Aye
Myint Naing
Angami Zapu Phizo
Güçler
Hindistan 200.000 (1995)[2] 4.500 NSCN-IM (2007)[3][4]
2.000 NSCN-K (2007)[5]
Kayıplar
 Hindistan ve  Burma:
bilinmiyor
NSCN:
bilinmiyor
2.000 toplam ölü (resmî sayı).[3]
3.000 toplam ölü (bağımsız kaynaklar).[6]

Nagaland'daki etnik çatışma, Kuzeydoğu Hindistan'daki etnik Nagalar ile Hindistan ve Myanmar hükûmetleri arasında sürmekte olan bir çatışmadır. Nagaların yaşadığı Nagaland, batı ve güneyinde Hindistan, kuzey ve doğusunda Myanmar'ın bulunduğu üç kavşak sınırında yer almaktadır.

"Nagaland Ulusal Sosyalist Konseyi" (Khaplang) ve "Naga Ulusal Konseyi" (Adino) bağımsız bir "büyük Nagaland"ın etnik kökene dayalı olarak Myanmar'daki bir kısım toprakları da içermesini istemektedirler.[7]

"Naga Egemenliği" sorunu 16 Mayıs 1951'de halk oylamasına sunuldu. Uzun müzakerelerden sonra Naga Ulusal Konseyi NNC'nin silahlı kanadını oluşturdu ve Kaito Sukhai'nin altında NSG (Naga Güvenli Muhafızlar) olarak bilinmeye başladı.

1946 yılında Phizo'nun liderliğinde Naga Ulusal Konseyi (NNC) kuruldu. NNC liderleri ve Assam Valisi Sir Akbar Hydari, Nagalara toprakları, yasama ve yürütme yetkileri üzerinde haklar veren Dokuz Noktalı bir Anlaşma imzaladılar. Naga mahkemelerinin yargı birimleri yetkilendirildi ve eyalet veya merkezî yasama organlarından gelen hiçbir yasanın bu anlaşmaları etkileyemeyeceği belirlendi. Anlaşma, Nagaların önceden olduğu gibi aynı idari birimlere getirilmesini talep eden önemli bir bir madde içeriyordu. Ayrıca anlaşmada bir madde şart koşulmuştur:[8]

Hindistan Hükûmeti'nin temsilcisi olarak Assam Valisi, bu anlaşmanın daha fazla bir süre için uzatılmasını veya Naga halkının geleceği ile ilgili yeni bir anlaşmanın gereği gibi gözetilmesini sağlamak için on yıllık bir süre için özel bir sorumluluğa sahip olacaktır.

Bu maddenin yorumlanması Nagalar ve Hindistan Hükûmeti arasında itirazlara konu olmuştur. Nagalar için bu madde, on yıllık sürenin sonunda Hindistan'dan bağımsızlık anlamına geliyordu. Hindistan Hükûmeti için bu madde, mevcut anlaşma Naga meselelerini yeterince ele almıyorsa, on yıllık sürenin ardından yeni bir anlaşma yapmak anlamına geliyordu. Phizo, anlaşmanın Naga egemenliği meselesini ele almakta yetersiz kaldığı gerekçesiyle Dokuz Noktalı Anlaşmayı reddetti.[9] Phizo'nun liderliğindeki NNC, 14 Ağustos 1947'de Naga bağımsızlığını ilan etti ve Naga kabileleri boyunca Naga egemenliği fikrini başarıyla yaydı. 16 Mayıs 1951'de bir Naga plebisiti düzenlendi.[10]

Naga mücadelesi 1940'larda ve 1950'lerin başında barışçıl kaldı.[9]

Ancak 1956'da doruğa ulaşan Naga isyanı, Naga topraklarının Hindistan'dan ayrılmasını amaçlayan Naga Ulusal Konseyi (NNC) tarafından yönetilen silahlı bir etnik mücadeleydi. NNC'nin daha radikal kesimleri, bir yeraltı Naga Ordusunu da içeren Federal Nagaland Hükûmeti'ni (FGN) oluşturdu.[11]

Tarihçi Benjamin Zachariah'ın sözleriyle, "Nehruvian vizyonunun en vahşi ve şiddetli biçimlerini aldığı yer Hindistan'ın kuzey doğusundaydı. Hint savunma güçlerinin toplu katliam ve tecavüz eylemleri, Nagalara Hint ulusuna ait olma duygusunu edinmelerinin önüne geçti."[12] Hindistan hükûmeti, Kautilya'nın yerel güç kullanma tavsiyesini uygulayarak muhalifleri güçlerini kabul etmeye zorladı. Müzakereler yoluyla ortak bir zemine ulaşmak amacıyla Gandhi tavsiyesi de kullanıldı.[13] Hindistan Hükûmeti, 1960 yılında Hindistan Birliği içinde ayrı bir Naga eyaleti oluşumunu kabul etti ve eyalet 1963'te kuruldu.[12]

Ayaklanan gruplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, 20. yüzyılın ortalarından bu yana Nagaland'da birçok isyancı grup faaliyet göstermektedir:

  1. Naga Ulusal Konseyi [en] (NNC): 1940'ların sonlarında ve 1950'lerin başlarında aktif olan ve Angami Zapu Phizo altında ayrılıkçı hale gelen siyasi bir örgüt.
  2. Naga Ulusal Konseyi (Adino) - NNC (Adino): şu anda Naga isyancısı AZ Phizo'nun kızı tarafından yönetilen en eski siyasi Naga örgütü.
  3. Nagaland Ulusal Sosyalist Konseyi (Isak-Muivah): 31 Ocak 1980'de Isak Chishi Swu, Thuingaleng Muivah ve S. S. Khaplan Adamant tarafından kuruldu.[14] Mao Zedong'un modeline dayalı bir "Büyük Nagaland" ("Nagalim" veya "Nagaland Halk Cumhuriyeti") kurmayı hedefliyorlar.
  4. Nagaland Ulusal Sosyalist Konseyi (Khaplang): 30 Nisan 1988'de kuruldu. Amacı, Hindistan'da Naga'nın egemen olduğu bölgeleri ve Myanmar'daki bitişik alanları kapsayan etnik kökene dayalı 'daha büyük bir Nagaland' kurmaktır.
  5. Naga Federal Hükûmeti: 1970'lerde Nagaland'da aktif olan ayrılıkçı hareket. Lideri yakalandıktan ve karargâhı yok edildikten sonra NFG'nin faaliyetleri azaldı.[15]
  6. Naga Federal Ordusu: 1970'lerde aktif olan ayrılıkçı gerilla örgütü. Yüzlerce NFA üyesinin Çin'de eğitim aldığı bildiriliyor.[15]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Government signs landmark Nagaland peace treaty with NSCN(I-M) in presence of PM Narendra Modi" (İngilizce). Hindistan: The Economic Times. 3 Ağustos 2015. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
  2. ^ "Uppsala conflict data expansion. Non-state actor information. Codebook" (PDF) (İngilizce). ss. 81-82. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021. 
  3. ^ a b "Anuario 2007 de los Procesos de Paz. ECP" (PDF) (İngilizce). s. 86. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ "National Socialist Council of Nagaland – Isak-Muivah" (İngilizce). 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
  5. ^ "National Socialist Council of Nagaland – Khaplang" (İngilizce). 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
  6. ^ Phillips, Intern Katherine (2004). "The India-Naga Conflict: A Long-Standing War with Few Prospects of Imminent Solution" (PDF). CHRI News, verano de (İngilizce). Londra: Commonwealth Policy Studies Unit. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  7. ^ Mohanty, P. K. Encyclopaedia of Scheduled Tribes in India: In Five Volume (İngilizce). s. 253. 
  8. ^ Indian National Security and Counter-Insurgency: The Use of Force Vs Non-violent Response (İngilizce). Routledge. 27 Kasım 2014. s. 47. ISBN 978-1-134-51431-1. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021. 
  9. ^ a b Indian National Security and Counter-Insurgency: The Use of Force Vs Non-violent Response (İngilizce). Routledge. 27 Kasım 2014. s. 48. ISBN 978-1-134-51431-1. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021. 
  10. ^ Indian National Security and Counter-Insurgency: The Use of Force Vs Non-violent Response (İngilizce). Routledge. 27 Kasım 2014. s. 45. ISBN 978-1-134-51431-1. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021. 
  11. ^ Indian National Security and Counter-Insurgency: The Use of Force Vs Non-violent Response (İngilizce). Routledge. 27 Kasım 2014. ss. 43-. ISBN 978-1-134-51431-1. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021. 
  12. ^ a b Nehru (İngilizce). Routledge. 2 Ağustos 2004. ss. 283-. ISBN 978-1-134-57739-2. 
  13. ^ Indian National Security and Counter-Insurgency: The use of force vs non-violent response (İngilizce). Taylor & Francis. 27 Kasım 2014. ss. 54-. ISBN 978-1-134-51438-0. 
  14. ^ "Madrassic Park" (İngilizce). Adamant. 23 Eylül 2006. 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. 
  15. ^ a b Political Terrorism: A New Guide To Actors, Authors, Concepts, Data Bases, Theories, And Literature (İngilizce). Transaction Publishers. 2005. s. 572. ISBN 9781412804691. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]