İçeriğe atla

Marmaraereğlisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Marmaraereğlisi
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlTekirdağ
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamGökhan Gürbüzerol
 • Belediye başkanıMustafa Onur Bozkurter (CHP)[1]
Yüzölçümü
 • Toplam197 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam25.873
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu59740
İl alan kodu282
İl plaka kodu59
Marmaraereğlisi'nin konumu
Marmaraereğlisi'ndeki Mustafa Kemal Atatürk heykeli.
Marmaraereğlisi'nden bir görünüm

Marmaraereğlisi, Tekirdağ ilinin bir ilçesidir.

Silivri'ye 35, İstanbul'a 90, Tekirdağ'a 38 km. uzaklıktadır. İstanbul iline 11 km. olmak üzere toplam 32 km. uzunluğunda sahil şeridi ve plaj niteliğindeki kumsal kıyı yapısı, kısmen de yar niteliğinde sahil yükseltileri mevcuttur.

Yüzölçümü 182 kilometrekare olan ilçenin arazisi genelde tarıma elverişli topraklardan oluşur. Şehir merkezinde ise 3 iskele ve liman tesisinde yük gemileri için yeterlidir. Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan liman tesislerinde orta ve daha büyük ölçekli çeşitli yük gemileri yanaşabilmekte ve yükleme-boşaltma yapabilmektedir.[2]

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Adı "Perinthos" iken "Heraklia" (Ἡράκλεια) olarak değiştirilmiştir. Osmanlı Türkleri Heraklia'ya Ereğli dediler. Diğerleriyle karışmaması için de Marmara Ereğlisi demeye başladılar.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aslen bir Sami kolonisi olan kasaba, Perinthos (Yunanca:Πέρινθος) olarak kuruldu ve genellikle İngilizce Latin harfleriyle Perinthus olarak bilinir. MS 300 civarında Heraclea (Ἡράκλεια) adı verildi. Modern şehrin bulunduğu yere yakın, Marmara Denizi'ne uzanan bir burnun yamacında amfi tiyatro şeklinde inşa edilmiştir. Limanı ve birçok deniz yolunun kesiştiği noktada olması onu ticari açıdan önemli bir şehir haline getirdi. MÖ 340'ta Makedon Kralı II. Filip'e karşı direnişiyle ünlendi. O zamanın madeni paralarının çoğu hâlâ vardır ve orada düzenlenen festivalleri belirtir.

Apostolik Çağ geleneğine göre, eskiden Heraklea Hristiyan piskoposluk idi. Roma eyaleti Europa'nın başkenti olarak 330'da Konstantinopolis olan Bizans da dahil olmak üzere eyaletteki tüm piskoposlukların büyükşehir başpiskoposluğu idi. Daha sonra Bizans İmparatoru I. Justinianus su kemerlerini ve sarayını restore ettirecekti.[3] Konstantinopolis başpiskoposluğu kısa sürede Herakleia'ya karşı üstünlük elde etti. Bununla birlikte, Heraclea'nın Pseudo-Epiphanius'un Notitiae Episcopatuumunda beş süfragan (yardımcı piskopos) piskoposluğa sahip olduğu kabul edilmiştir: Panium, Callipolis, Avrupa'da Chersonesus, Coela ve Rhaedestus. VI. Leon'ya atfedilen 10. yüzyılın başlarından kalma bir Notitia Episcopatuum süfraganları 15 olarak listeler ve 1022-1025'ten kalma bir diğeri onları 17 olarak verir. Osmanlı fetihlerinin ilerlemesiyle süfraganların sayısı çok azaldı. 20. yüzyılın başlarında, hâlâ iki süfragan vardı. Bugün sadece İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin unvanlı "İhtiyar Metropolü ve Trakya Eksarhlığı"dır. 13. yüzyılda, Heraklea'nın Latin piskoposluk piskoposları vardı. Bugün, Katolik Kilisesi onu "Avrupa'daki Heraclea" adı altında itibari piskoposluk olarak listeler.[3][4][5][6][7][8]

Fatih, Ereğli'nin gelirini İstanbul'daki imaretine vakfetmiştir. Cedid Ali Paşa fırtınadan kurtularak geldiği Ereğli'ye bir cami yaptırmış ve çok beğendiği bu yere gelip yerleşecek olanlara kolaylıklar sağlanacağını duyurdu. Böylece ilk Ereğli halkı oluşmaya başladı.

Osmanlı döneminde 1876'ya kadar barış içinde geçirmiştir. Deniz taşıtlarının uğrağı ve önemli bir liman olmaya devam etmiştir.

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Edirne Vilayeti Tekfurdağı Sancağı'nın merkez kazasına bağlı olan bu nahiyede önemli bir liman ve deniz feneri vardır. 330 evdeki nüfusu Ermeni, Rum ve İslamlardan oluşur.[9]

Yunanların 20 Ekim 1920'de İzmir tümenini Ereğli kıyılarına çıkarmalarının 30 Ekim 1922'ye kadar Yunan işgali altında kaldı. 1987'ye kadar bucak olarak bağlı olduğu Çorlu ilçesinden ayrılarak ilçe oldu ama Seymen köyü Çorlu'da kaldı.

Eski Ereğli

[değiştir | kaynağı değiştir]

Edward Daniel Clarke, 1815'te bölgeye yaptığı ziyareti anlatırken, "Eski Ereğli veya Heraclea" anlamına gelen adına rağmen, eski eserler bulmayı umduğu Eski Ereğli (bugünkü Gümüşyaka) köyünün, hemen hemen hiç antik kalıntıya sahip olmadığını ve kendisine antik Heraclea kentine karşılık gelen ve yerel olarak Büyük Ereğli (Büyük Ereğli veya Büyük Heraclea) olarak bilinen, yaklaşık iki saat (altı mil) uzaklıktaki sahil köyü olduğu bilgisi verildiğini söyledi.[10]

Eski Ereğli, bunun yerine Daonium antik kenti ve piskoposluğuna karşılık gelir. Bu, yukarıda bahsedilen Bilge VI. Leo listesinde ilk kez 10. yüzyılın başlarında bir piskoposluk olarak görünür. Piskoposu Thomas 787'de İkinci İznik Konsili'ne ve Clemens Fotian 4. Konstantinopolis Konsili (879)'ne katıldı. Heraclea gibi, Konstantinopolis'in Latin İmparatorluğu zamanında (1204-1261) Latin bir piskoposu vardı. Artık yerleşim piskoposluğu olmayan Daonium, bugün Katolik Kilisesi tarafından itibari piskoposluk olarak listelenmiştir.[11][12][13]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Üç tarafı denizle kaplı bir yarımada şeklindeki ilçe uzun bir kıyı şeridine (32 km) sahiptir. Kapsamlı bir ticaret, gelişmiş bir ekonomi için büyük önem taşıyan iki önemli doğal limanı ve 3 iskelesi vardır. Deniz kenarında 3. yüzyıla ait kaya mezarları bulunmaktadır. İçerisinde bir açık hava müzesi bulunur.

Tatil yerleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Marmaraereğlisi kışın sakin, küçük bir ilçedir. Uzun bir sahil şeridi vardır ve deniz yüzmek için yeterince temizdir (Marmara'nın çoğu için geçerli değildir). Marmaraereğlisi'nin her iki tarafındaki sahil, İstanbul'dan yaz güneşinde dinlenmeye gelenlere hizmet veren oteller ve yazlıklarla çevrilidir. Marmaraereğlisi, İstanbul'dan arabayla sadece bir saatlik mesafededir ve yazın pazar akşamı İstanbul'a geri dönüş yolu hafta sonu tatilcileriyle doludur.

Tatil yerleri denize inen, villalar veya yazlıklarla dolu küçük yolları vardır. Bazılarının deniz kıyısında kafeleri ve restoranları vardır, bazen de yazlıkların dışından gelen insanlara da açıktır. Yazın hafta sonları çok kalabalık olmasına rağmen, yer yer halk plajları ve çocukların bisikletle gezmesi için sokakları vardır. Bu aile yazlıkları aile yerleridir ve genelde sitelerde gece hayatı olmaz.

Kasaba ve köyler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Marmaraereğlisi ilçesi ve çevre köyleri hafta sonları ve yazlıkçılar tarafından fast food, market alışverişi, internet kafe ve diğer olanaklar için kullanılır. Kasabanın kendisi, büyük modern blokların ve eski kır evlerinin karışımıdır ve her iki tip de çoğunlukla uygun planlama veya mimari tasarım olmadan inşa edilmiştir. Küçük bir limanı vardır. Marmaraereğlisi halkı nesillerdir Trakya'da yerleşik ailelerin ve yeni gelen göçmen işçilerin karışımıdır.

Depremler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu sahili büyük bir fay izler ve Marmaraereğlisi'ndeki yazlıkların tamamı, kaçınılmaz depremlerden kaynaklanan hasarlara karşı savunmasızdır.

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede 2 Anadolu lisesi 1 Teknik Mesleki Anadolu Lisesi ve 1 tane Anadolu İmam hatip Lisesi bulunmaktadır. Ayrıca ilçede Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi'ne ait Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Turizm dışında Ereğli'de iki doğal liman ve üç küçük liman bulunmaktadır. Doğal gaz şirketi Botaş ve ayrıca Total Petroleum tanker limanlarına sahiptir. LNG depolama tesisi ve Sultanköy köyünde burun noktasında Unimar Marmara Ereğlisi Santrali (doğal gaz yakıtlı elektrik santrali) bulunmaktadır.

Önemli geçim kaynakları balıkçılık, sanayi, tarım (kavun, karpuz, buğday, arpa, ayçiçeği) ve hayvancılıktır. İlçenin sahilleri balık bakımından oldukça zengindir. Çıkan başlıca deniz ürünleri tekir, barbunya, kılıç balığı, kolyoz, uskumru, palamut, torik, istavrit, sardalya, sinarit, levrek, midye ve kalamardır.

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin sahil şeridi boyunca restoranlar, oteller, kafeler, kamp yerleri, halk plajları bulunmaktadır ve yerli ve yabancı turistlere hizmet vermektedir. Her yıl Ağustos ayında Karpuz Festivali düzenlenmektedir. İhtiyacı olan ailelerin çocuklarının sünnet ettirildiği bu festival birçok konsere ev sahipliği yapmaktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Toplam Şehir Kır
1990[14] 12.455 5.957 6.498
2000[15] 19.955 8.779 11.176
2007[16] 16.970 8.488 8.482
2008[17] 25.061 11.803 13.258
2009[18] 21.787 10.491 11.296
2010[19] 20.950 10.165 10.785
2011[20] 21.079 10.238 10.841
2012[21] 21.469 10.325 11.144
2013[22] 22.816 22.816 veri yok
2014[23] 23.476 23.476 veri yok
2015[24] 23.452 23.452 veri yok
2016[24] 24.043 24.043 veri yok
2017[24] 24.598 24.598 veri yok
2018[24] 25.873 25.873 veri yok
2019[24] 26.007 26.007 veri yok
2020[24] 27.061 27.061 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Marmara Ereğlisi Belediye Başkanı Hikmet Ata, AK Parti'ye geçti". Sabah. 4 Eylül 2020. 4 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020. 
  2. ^ "Marmara Ereğlisi Tarihçe". 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b  Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Heraclea". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company. 
  4. ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), "Sedi titolari", p. 889
  5. ^ Michel Lequien, Oriens christianus in quatuor Patriarchatus digestus, Paris 1740, Vol. I, coll. 1101–1120
  6. ^ Konrad Eubel, Hierarchia Catholica Medii Aevi, vol. 1 9 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 273; vol. 3 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 208; vol. 4, p. 201; vol. 5, p. 218; vol. 6, p. 233; vol. 7, p. 212; vol. 8, p. 302
  7. ^ Gaetano Moroni, Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica, vol. 22, pp. 18–19
  8. ^ Raymond Janin, La hiérarchie ecclésiastique dans le diocèse de Thrace 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., in Revue des études byzantines, vol. 17, 1959, pp. 146–149
  9. ^ Kazancıgil Ratip, Gökçe Nilüfer, Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, 2005 Edirne
  10. ^ Clarke, Edward Daniel (10 Ağu 1816). "Travels In Various Countries Of Europe Asia And Africa: Greece Egypt And The Holy Land ; Section The Third. To Which Is Added A Supplement Respecting The Author's Journey From Constantinople To Vienna Containing His Account Of The Gold Mines Of Transylvania And Hungary. Part The Second". T. Cadell – Google Books vasıtasıyla. 
  11. ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 879
  12. ^ Michel Lequien, Oriens christianus in quatuor Patriarchatus digestus, Paris 1740, Vol. I, coll. 1133–1136
  13. ^ Raymond Janin, v. Daonion in Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques 10 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., vol. XIV, Paris 1960, col. 77
  14. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  22. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  23. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  24. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marmaraereğlisi&oldid=33939328" sayfasından alınmıştır