Malka Muharebesi (1785)
| Malka Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rusya |
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Larion Nagel |
 İmam Mansur Dol Mudarov | ||||||
| Güçler | |||||||
| 4.000 | 6.000 | ||||||
1785 Malka Muharebesi, 30 Ekim 1785'te Rus İmparatorluğu ile Şeyh Mansur'un kuvvetleri arasında gerçekleşti. 5 saat süren mücadele her iki tarafın da kesin zaferiyle sonuçlanmadı.[1][2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Prelüd
[değiştir | kaynağı değiştir]1784'te Çeçenistan'da karizmatik bir köy imamı olan İmam Mansur, vaaz ve hutbelerinde tüm Kuzey Kafkasyalıların birleşerek Rusya'ya karşı çıkmaları gerektiğini söylemeye başladı.[3] İmam Mansur kısa sürede bir ordu topladı, bu dönemde diğer Kafkas halklarına mektuplar yazdı.[3] İmam Mansur'un yükselişi ve zaferleri özellikle Kabardey (Doğu Çerkesya) bölgesinde çok etkili oldu. Yaygın görüş "İmamın Allah tarafından gönderildiği" yönündeydi.[4] Kabardeyler zaten 1763'ten beri Rusya ile savaşıyordu, ancak İmam Mansur'un yükselişi ile saldırılarını arttırdılar[4] ve daha sonra İmam Mansur'un ordusuna katıldılar. Mansur, Kabardeylerle birlikte Kizlyar'ı iki kez kuşattı ve Grigoriopolis'i bir kez kuşattı. Böylece Çerkesler ile tanışmıştı.
Rus ordusunun kendisini orada beklediği haberini alınca Çervlenaya köyünü işgal etmeye çalıştı, ancak onu takip eden bir Rus müfrezesi saldırıyı püskürttü.[5]
Mansur, birkaç gün geçmesi ve yiyecek stokunun tükenmesi nedeniyle zor durumdaydı. Kabardey'e gidip malzeme stoklamaya karar verdi. Ancak orada Albay Larion Nagel'in müfrezesi onu bekliyordu.[5]
Savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]Şeyh Mansur'un atlı devriyeleri, Rus kuvvetlerinin ordusunu pusuya düşürmeyi planladığını Mansur'a bildirdi.[5] [1]
Mansur'un birlikleri hızla ormanı ve geçitleri işgal etti, böylece Nagel'in komutasındaki Rus müfrezesini tamamen kuşattı. Daha sonra Rus birlikleri ilerledi ve Kafkasyalılar geri çekilme numarası yaparak Rus birliklerine ağır ateş açtı. Mansur'un planı, Rus kuvvetlerini, Kuzey Kafkasyalıların savaşta açık bir avantaja sahip olduğu ormana çekmekti. Ancak Nagel bu tuzağa düşmedi. Böylece Rus ilerleyişi durdu ve takviye kuvvetlerinin gelmesini bekledi.Rusların aksine Kafkasyalılar, yiyecek stokları tükendiği için uzun süre bekleyemediler. Bir an önce Kabardey köylerine ulaşmak gerekiyordu. Mansur, Çerkes yoldaşı Prens Dol'u, Kabardey topraklarına elçi olarak göndererek Kabardey Çerkeslerinden yemek ve erzak azırlamalarını istedi. Mansur, Prens Dol aracılığıyla Kabardeyleri, Nagel'in müfrezesini kesinlikle yeneceğine ikna etti.[5]
30 Ekim şafağında Mansur, müfrezeye çeşitli yönlerden saldırı başlattı. Şiddetli bir savaş başladı, ancak her iki tarafın da kesin bir zaferiyle sonuçlanmadı. Kafkasyalılar ormana geri çekildiler ve birkaç dağ nehrini kapattılar, bu da Nagel'in ordusunu terk edip müstahkem Tatartup kasabasına yaklaşmaya zorladı. Birkaç gün sonra Mansur, surlara saldırdı ve Tatartup Muharebesi gerçekleşti.[1][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Alıntılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Ибрагимов 2006.
- ^ "Battle of Grigoriopolis (in Russian)". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ a b Aydın, Mustafa (2010). TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ a b Oztas, Ahmet (2013). A Page from the History of the North Caucasus: Imam Mansur Ushurma. EHESS. ss. 1-14. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ a b c d e Мусаев 2007.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Мусаев, Алаудин (2007). Шейх Мансур [Sheikh Mansur] (Rusça). ss. 33-34.
- Хасбулатов, А.И.; Гапуров, Ш.А.; Ахмадов, Ш.Б.; Багаев, М.Х.; Хизриев, Х.А.; Ахмадов, Я.З.; Исаев, С.А.; Бадаев, С.Э.С.; Ибрагимова, З.Х. (2006). Ибрагимов, М.М. (Ed.). История Чечни с древнейших времён до наших дней [History of Chechnya from the ancient times to the present day] (Rusça). Grozny: Книжное издательство. ss. 1-828. ISBN 978-5-98896-103-1.