Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası

Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası
Temel bilgiler
Konum	Roma
Koordinatlar	41°53′09″K 12°30′22″D / 41.88583°K 12.50611°D
İnanç	Hristiyanlık
Mezhep	Katoliklik
Web sitesi	Archbasilica of Saint John Lateran
Mimari
Mimar(lar)	Alessandro Galilei
Mimari tür	Katedral
Mimari biçim	Barok, Neoklasik
Tamamlanma	1735

Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası (İtalyanca: Santissimo Salvatore e Santi Giovanni Battista ed Evangelista in Laterano) olarak da bilinen, Roma Şehri'nde Roma Diyosezi'nin Katolik katedralidir.^[1] Baş bazilika 4 kilometre (2,5 mi) uzaklıkta bulunan Vatikan Şehri'nin hemen dışında yer almaktadır.^[2] kuzeybatıya. Yine de, olarak Papalığın özellikleri, archbazilika ve onun bitişiğindeki yapıların bir zevk dışı statü gelen İtalya'ya şartlarını, uygun Lateran Antlaşması 1929 Hem Aziz Yuhanna Bazilikası hem de Lateran Sarayı,^[3] merkezde Roma'nın en eskisi olan bir Mısır dikilitaşı ile 16. yüzyılın sonunda ortaya konan büyük bir açık alana, Piazza di San Giovanni'ye bakmaktadır.^[4] Ne yazık ki, Porta San Giovanni üzerinden şehre giren ve çıkan trafik, şehrin ihtişamını azaltma eğilimindedir. Meydanın karşısında,^[5] Roma'daki en saygın kalıntılardan biri ve birçok hacı için hedef olan Scala Santa'yı (Kutsal Merdiven) barındıran bina var. Bölge aynı zamanda siyasi mitingler için bir mekandır ve 24 Haziran'daki Vaftizci Aziz Yahya'nın Doğuşu bayramı, Romalıların rosto porchetta yedikleri bir panayırla kutlanır.^[6]

Aslen 324 yılında kurulan kilise, benzersiz "baş bazilika" unvanını taşıyan dört papalık ana bazilikasının en eski ve en yüksek sıralamasıdır. Roma şehrinin en eski halk kilisesi ve Batı dünyasının en eski bazilikasıdır.^[7] Bu evler cathedra Roma Piskopos,^[8] ve ekümenik unvanı vardır annesi kilisenin ait Roma Katolik sadık. Bina Orta Çağ'da bozuldu ve 14. yüzyılda iki yangında ağır hasar gördü. 16. yüzyılın sonlarında Papa V. Sixtus döneminde yeniden inşa edildi. Yeni yapının iç kısmı 17. yüzyılın sonlarında yenilenmiş ve cephesi 1735 yılında Papa XII. Clemens tarafından tamamlanmıştır. Aziz Yuhanna Manastırı, neyse ki, erken bazilikayı yok eden iki yangından kurtuldu. 13. yüzyıldan kalma bir mozaik eseri şaheseri olan manastır, şimdi Orta Çağ bazilikasından parçalar barındırıyor. San Venanzio Şapeli, altın zemin üzerine 7. yüzyıldan kalma bir dizi mozaikle dekore edilmiştir. Apsisten alınan bu detay, İsa'nın merkezi figürünü çevreleyen meleklerden birini gösterir.

Mevcut rektör, Roma Piskoposluğu Genel Vekili Kardinal Başrahip Angelo De Donatis'tir. Fransız Cumhurbaşkanı, halen Emmanuel Macron olduğunu re'sen "İlk ve Tek Onursal Canon " archbasilica arasında Fransa'nın devlet başkanları beri sahip olduğumuz bir başlık Kral IV. Henry . Laterano Francesco Borromini'deki Aziz Yuhanna'nın iç mekanı 17. yüzyıldan kalmadır, ancak Alessandro Galilei'nin devasa Mesih heykelleri ve Havariler ile büyük cephesi 1735'te eklenmiştir. Laterano'daki Aziz Yuhanna 4. yüzyılın başlarında, Laterani ailesi gözden düştü ve toprakları İmparator I. Constantinus tarafından Roma'nın ilk Hristiyan bazilikasını inşa etmek için alındı. Bugünkü kilise orijinal şeklini koruyor, ancak iki kez yangın tarafından tahrip edildi ve birkaç kez yeniden inşa edildi. Borromini, 1646'da iç mekanın son büyük yeniden inşasını üstlendi ve ana cephe, 18. yüzyıldan kalma bir eklenti. Papa 1309'da Avignon'a taşınmadan önce, bitişikteki Lateran Sarayı papalığın resmi ikametgâhıydı ve 1870'e kadar tüm papalar kilisede taç giydi.

Cephedeki büyük Latince yazıtta şöyle yazıyor: Clemens XII Pont Max Anno V Christo Salvatori Hon SS Ioan Bapt et Evang'da . Bu kısaltılmış yazıt şu şekilde tercüme edilir: " Papa Clement XII, [Papalıklığının beşinci yılında bu binayı] Vaftizci Aziz Yahya ve İncilci Aziz Yuhanna'nun onuruna Kurtarıcı İsa'ya adadı".^[9] Yazıt, tam başlığıyla birlikte (aşağıya bakınız), baş bazilika'nın başlangıçta Kurtarıcı İsa'ya adandığını ve yüzyıllar sonra, Vaftizci Aziz Yahya ve İncilci Aziz Yuhanna'ya adandığını gösterir. Kurtarıcı İsa, birincil adanmışlığı olmaya devam ediyor ve itibari bayram günü, Mesih'in Başkalaşımı olan 6 Ağustos'tur. Roma Piskoposu olarak Papa Katedrali olarak, Aziz Petrus Bazilikası da dahil olmak üzere Roma Katolik Kilisesi'nin diğer tüm kiliselerinden üstündür. Bu, şehrin ana katedrali ve burada Kutsal Perşembe Ayini'ni kutlayan ve insanların yıllık kutsamalarına katılan Roma Piskoposu Papa'nın koltuğu. Vaftizhane Büyük ölçüde restore edilmiş olsa da kubbeli vaftizhanenin geçmişi I. Constantinus dönemine kadar uzanmaktadır. Bugünkü sekizgen şeklini MS 432'de aldı ve tasarım, Hristiyan dünyası boyunca vaftizhaneler için model olarak hizmet etti. Papalık Sunağı bu sunakta yalnızca papa ayini kutlayabilir. Fresklerle süslenmiş Gotik Baldaken, 14. yüzyıldan kalmadır. Vassalletto ailesi tarafından yaklaşık 1220'de yaptırılan revaklar, burgulu ikiz sütunları ve işlemeli mermer mozaikleriyle dikkat çekiyor.

Lateran Sarayı

Baş bazilika, "Roma imparatorluk süvari muhafızlarının Yeni Kalesi" olan Castra Nova equitum singularium'un kalıntılarının üzerinde duruyor. Kale, MS 193'te Septimius Severus tarafından kurulmuştur.

Papa'nın papalığı döneminde olduğunu düşünüyorlar. Miltiades, zaman içinde barındırması Sinodunu ait piskoposları Donatist meydan toplandı 313 yılında bölünmeyi ilan Donatism olmak sapkınlık. Saray bazilikası dönüştürüldü ve genişletildi, Papa I. Sylvester'in ikametgâhı oldu ve sonunda Roma Katedrali, Papaların Roma Piskoposları olarak oturduğu yer oldu.

Erken Kilise

Ortaçağ

Baş bazilika ve Lateran Sarayı iki kez yeniden adandı. Papa III. Sergius onları 10. yüzyılda baş bazilika'nın yeni kutsanmış vaftizhanesi onuruna Vaftizci Yahya'ya adadı.

Papa Miltiades'ten başlayarak her papa, 1309'da Papalık koltuğunu Fransa'da bir yerleşim bölgesi olan Papalık derebeyliği olan Avignon'a devreden Fransız Papa V. Clemens'in saltanatına kadar Lateran Sarayı'nı işgal etti. Lateran Sarayı aynı zamanda beş sitesi olmuştur ekümenik meclisleri. Sonunda Vatikan Sarayı, İmparator I. Konstantin zamanından beri var olan Aziz Petrus Bazilikası'na bitişik olarak inşa edildi ve papalar burada ikamet etmeye başladı. Papa'nın resmi ikametgâhı olarak kaldı (Papa Francis gayri resmi olarak Vatikan'ın başka yerlerinde ikamet ediyor).

Latern yangınları

Yeniden yapılanma

Papa V. Sixtus'un kesin programından önce, baş bazilika'nın yeniden inşası için birkaç girişimde bulunuldu. V. Sixtus, projenin çoğunu denetlemesi için en sevdiği mimar Domenico Fontana'yı tuttu. Orijinal Lateran Sarayı yıkıldı ve yerine yeni bir yapı yapıldı. Lateran Sarayı'nın önündeki meydanda San Giovanni Addolorata Hastanesi ve dünyanın en büyük ayakta duran antik Mısır dikilitaşı, Lateran Dikilitaşı olarak bilinir. Tahminen 455 ton ağırlığındadır. Mısır Firavunu Thutmose III tarafından görevlendirildi ve Thutmose IV tarafından Mısır'daki Thebes'teki büyük Karnak tapınağının önüne dikildi. Tarafından Amaçlanan İmparator I. Konstantin sevk edilecek Konstantinopolis çok meşgul, II. Constantius o dikildi Roma'ya yerine sevk vardı Circus Maximus AD 357 yılında. Bir süre sonra kırıldı ve Sirk'in altına gömüldü. 16. yüzyılda keşfedilmiş ve kazılmıştır ve V. Sixtus, 3 Ağustos 1588'de mevcut yerinde yeni bir kaide üzerine yeniden diktirmiştir. Kuzey Cephe Bu, 1586'da Domenico Fontana tarafından eklenmiştir. Papa, üst sundurmadan kutsamalarını verir.

Orsini Şapeli

Bu şapel, 1730'larda Papa XII. Clemens için inşa edilmiştir. Sunak, Guido Reni'nin Sant'Andrea Corsini tablosunun mozaik bir kopyasıdır. Bir Cesedin Yargılanması Rakip hiziplerin korkusu, ilk papaları olağanüstü uzunluklara götürdü. 897'de Lateran Sarayı'nda Papa VI. İstefanos, selefi Formosus'un cesedini Kilise'ye sadakatsizlikten yargıladığı zaman saçma bir dava yaşandı. Ceset suçlu bulundu, sağ eli parçalandı ve Tiber'e atıldı. Papa X. Innocentius tarafından görevlendirilen Francesco Borromini başkanlığında, baş bazilika'nın iç kısmının daha da yenilenmesi. Mimari şeması tarafından oluşturulan on iki niş, sonunda 1718'de en önde gelen Roma Rokoko heykeltıraşları tarafından yontulmuş Havarilerin heykelleriyle dolduruldu.

Main body of the basilica, after the radical transformation by Francesco Borromini.

Papa XII. Clemens'in yeniden yapılanma vizyonu, yeni bir cephe tasarlamak için bir yarışma başlattığı iddialı bir vizyondu. 23'ten fazla mimar yarıştı, çoğunlukla o zamanlar geçerli olan Barok deyiminde çalıştı. Varsayılan olarak tarafsız olan jüriye, Roma Aziz Luka Akademisi başkanı Sebastiano Conca başkanlık etti. Yarışmanın galibi Alessandro Galilei oldu. Roma'nın büyük ataerkil bazilikaları arasında ilk ve en eskisi olan Laterano'daki Aziz Yuhanna, üyeleri birkaç imparatorun yöneticisi olarak hizmet veren Laterani ailesinin sarayı olarak kullanılan bir yerdedir. 311'de imparator I. Constantinus'un eline geçti. Daha sonra kiliseye verdi ve 313'te kilise, Donatist mezhebini sapkın olarak ilan etmek için bir araya gelen bir piskopos konseyine ev sahipliği yaptı. O andan itibaren bazilika, şehirdeki Hristiyan yaşamının merkezi, papaların ikametgâhı ve Roma'nın katedrali oldu.

Kilise nefi
Tavan detayı
Lateran Sarayı'nın önündeki Lateran Obeliski
Loggia delle Benedizioni

Mimari tarih

Havaya mozaikler ve açık ile kaplı bir apsis hala eski bir sarayın, "en ünlü salonlarından birinin hafızasını koruyan Triclinium ait" Papa III. Leo devlet ziyafet salonu idi. Mevcut yapı eski değildir, ancak orijinal mozaiklerin bazı bölümleri, nişinin üçlü mozaiğinde korunmuş olabilir. Merkezde Mesih, Havarilere görevlerini verir; solda Cennetin Krallığının Anahtarlarını Papa I. Sylvester'a ve Labarum'u İmparator I. Konstantin'e verir ; ve sağda Aziz Petrus Papalık verir çaldı için Papa III. Leo ve standart Charlemagne . Orijinal kilise muhtemelen çok büyük değildi ve Kurtarıcı İsa'ya adanmıştı. 10. yüzyılda Vaftizci Yahya'ya ve 12. yüzyılda İncilci aziz Yuhanna'ya olmak üzere iki kez yeniden ithaf edilmiştir. Popüler kullanımda, bu müteakip adanmalar orijinali geride bıraktı, ancak kilise tüm ataerkil katedraller gibi Mesih'e adanmış olmaya devam ediyor. 1309'da papalık koltuğu Fransa'daki Avignon'a taşındığında, bazilika azalmaya başladı. 1309 ve 1361'de çıkan yangınlarla harap olmuş ve yapı yeniden inşa edilmesine rağmen binanın orijinal ihtişamı yok edilmişti. Bu nedenle, papalık Roma'ya döndüğünde, Vatikan Sarayı yeni papalık koltuğu olarak inşa edildi.

Papalar ve diğer hayırseverlerin başbazilikaya yaptığı çok sayıda bağış Liber Pontificalis'te kayıtlıdır ve erken dönemdeki görkemi o kadar fazlaydı ki "Basilica Aurea" veya "Altın Bazilika" olarak bilinir hale geldi. Bu ihtişam, tüm hazinelerini elinden alan Vandalların saldırısını üzerine çekti. Papa Leo, MS 460 civarında restore ettim ve yine Papa Hadrian tarafından restore edildi. 1585'te Papa V. Sixtus, bazilikanın yıkılmasını ve yenisinin inşa edilmesini emretti - bu en önemli katedrallerin uzun süredir devam eden yenileme ve yeniden inşaları sırasında bir diğeri. Lateran'daki Aziz Yuhanna, büyüklüğü ve Vatikan duvarları içindeki konumu sayesinde çoğu papalık törenine ev sahipliği yapan Aziz Petrus tarafından mimari açıdan en iyiye sahip olmasına rağmen, Roma'nın katedral kilisesi ve Roma piskoposu olarak papanın resmi dini koltuğu olmaya devam ediyor. Gerçekten de, Roma Katolikleri tarafından tüm dünyanın ana kilisesi olarak kabul edilir.

Bu ikinci bazilika, 1308'de yanmadan önce 400 yıl ayakta kaldı. Papa Clement V ve Papa John XXII tarafından yeniden inşa edildi. 1360 yılında bir kez daha yandı ve Papa V. Urban tarafından yeniden inşa edildi.

Havarilerin Heykelleri

Francesco Borromini'nin mimarisinde yaratılan on iki niş, onlarca yıl boş bırakıldı. 1702'de, Başbazilika'nın başrahipleri olan Papa XI. Clemens ve Benedetto Kardinal Pamphili, nişleri doldurmak için Havarilerin (Yahudas Iscariot'u Aziz Pavlus ile değiştirerek) on iki yaşamdan daha büyük heykelleri için büyük planlarını açıkladıklarında, komisyon herkese açıldı. Geç Barok Roma'nın önde gelen heykeltıraşları.

Güney duvarı

kuzey duvarı

Papalık mezarları

Kemerli bazilika içinde günümüze ulaşan altı papalık mezarı vardır: Papa III. Alexander, IV. Sergius, Papa XII. Clemens, V. Martinus, III. Innocentius, XIII. Leo, Aziz Petrus Bazilikası'na gömülmeyen son papaydı.

Olan mezarlar yıkılan Papa şunlardır: X. Ioannes (914-928), Papa II. Agapetus (946-955), XII. Ioannes (955-964), II. Paschalis (1099-1118), Papa II. Callixtus (1119- 1124), Papa II. Honorius (1124-1130), Papa II. Celestine (1143-1144), II. Lucius (1144-1145), IV. Anastasius (1153-1154), III. Clemens (1187-1191), III. Celestine (1191-1198) ve Papa V. Innocentius (1276). Bu dönemde hüküm süren, mezarları bilinmeyen ve baş bazilikaya gömülmüş olabilecek Papalar arasında XVII. Ioannes (1003), XVIII. Ioannes (1003–1009) ve II. Alexander (1061–1073) sayılabilir. X. Ioannes, Roma surlarına gömülen ilk papaydı ve saeculum obscurum olarak bilinen tarihi bir dönemde Theodora tarafından öldürüldüğüne dair söylentiler vardır.

Lateran vaftizhanesi

Kutsal Merdivenler (Scala Santa)

Scala Sancta veya Kutsal Merdivenler, ahşap olanlarla kaplı beyaz mermer basamaklardır. Bir zamanlar Yeruşalem'deki Pontius Pilatus'un praetoryumuna giden ve bu nedenle İsa Mesih'in Tutkusu sırasında ayak sesleri ile kutsanmış olan merdivenleri oluştururlar. Mermer merdivenler, ahşap yükselticilerdeki açıklıklardan görülebilir. 4. yüzyılda Yeruşalem'ten Lateran Sarayı'na yaptıkları çeviri, o zamanki İmparator I. Konstantin'in annesi olan İmparatoriçe Helena'ya atfedilir. 1589'da Papa V. Sixtus, basamakları Sancta Sanctorum adlı antik palatine şapelinin önündeki mevcut konumlarına taşıdı. Ferraù Fenzoni, duvarlardaki bazı freskleri tamamladı. Laterano'daki Piazza di San Giovanni'nin doğu tarafında, Domenico Fontana (1589) tarafından tasarlanan bir bina, eski Lateran Sarayı'nın ayakta kalan iki bölümünü barındırıyor. Biri Sancta Sanctorum, diğeri kutsal merdiven, Scala Santa. İsa'nın yargılanması sırasında Pontius Pilate'nin evinde çıktığı söylenen 28 basamağı, İmparator I. Konstantin'in annesi Azize Helena tarafından Yeruşalem'den getirildiği sanılıyor. Bununla birlikte, bu inancın izi 7. yüzyıldan daha eskiye kadar izlenemez.

Archbazilika'nın Adanması Bayramı

Bu kilisenin adanmasının yıldönümü, Roma Katolikliği'nde ancak 12. yüzyıldan beri bir şölen olarak gözlemlenmiştir, bu da Kilise tarihinde papalık otoritesinin artan bir merkezileşmesi zamanıdır. Genel Roma Takvim'inde Katolik Kilisesi, 9 Kasım olduğu bayram Lateran'daki (Dedicatio Bazilikalar Lateranensis) ait (Arch) Bazilikası'nın Adama ve Most Bazilikası "Dedication gibi eski metinlerde anılır Kutsal Kurtarıcı". Dünyanın ana kilisesi olarak rolü göz önüne alındığında, bu ayin günü dünya çapında bir şölen olarak sıralanır. Basamaklar, eski Lateran Sarayı yıkıldığında Papa V. Sixtus (1585-90 hükümdarlığı) tarafından bugünkü yerine taşındı. Kutsal basamaklara hiçbir ayak dokunamaz, bu nedenle ahşap tahtalarla kaplıdır. Sadece inananlar tarafından dizleri üzerinde tırmanılabilir, özellikle Kutsal Cuma günü yapılan bir kefaret. Girişte, Giosuè Meli'nin (1874) Ecce Homo'su da dahil olmak üzere 19. yüzyıldan kalma çeşitli heykeller var.

II. Dünya Savaşı

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Lateran ve ilgili binaları, Papa XII. Pius altında, Naziler ve İtalyan Faşistlerinden çok sayıda Yahudi ve diğer mülteci için güvenli bir sığınak olarak kullanıldı. Barınak bulanlar arasında Meuccio Ruini, Alcide De Gasperi, Pietro Nenni ve diğerleri vardı. Saint Vincent de Paul Yardım Kuruluşunun Kızları ve baktıkları altmış yetim mülteciye, Via Carlo Emanuele'deki manastırlarını terk etmeleri emredildi. Lateran'daki Papalık Binbaşı Roma Ruhban Okulu'nun mutfağında görevli olan Maria Bambina Kızkardeşleri, manastırlarının bir kanadını sundular. Gerekçesiyle ayrıca İtalyan askerleri barındırıyordu.^[11] Scala Santa ve iki yan merdiven, 1278'de Papa III. Nicholas tarafından inşa edilen Aziz lorens Şapeli'ne veya Sancta Sanctorum'a (Kutsalların Kutsalı) çıkar. Güzel Cosmatesque mermer işçiliği ile dekore edilmiş şapel, birçok önemli kalıntı içerir. İsa'nın bir görüntüsü olmak - Acheiropoeton veya “elsiz boyanmış resim”, bir meleğin yardımıyla Aziz Luka'nın eseri olduğu söylenir. Orta Çağ'da vebalardan korunmak için alaya alındı.

Seminerin rektör yardımcısı Vincenzo Fagiolo ve Pietro Palazzini, Yahudilere yardım etme çabalarından dolayı Yad Vashem tarafından takdir edildi.^[12]^[13] Duvarlarda ve tonozda, restorasyon çalışmaları, 500 yıl boyunca daha sonraki resimlerle kaplanmış 13. yüzyıl fresklerini ortaya çıkardı. Aziz Nicholas, Aziz Laurentius, Romalı Azize Agnes ve Aziz Pavlus efsanelerini temsil eden freskler, Giotto'nun Assisi'de birkaç yıl sonra yapılan fresklerini karakterize edecek üslubun işaretlerini göstermektedir.

Galeri

Ana girişin yanında, baş bazilika'nın dünyanın ana kilisesi olduğunu bildiren kitabe yer almaktadır.
Vaftizci Yahya heykeli
Tavan detayı
Manastır dış cephesi detayı

Notlar

^ The archbasilica is within Italian territory and not the territory of the Vatican City State. (Lateran Treaty of 1929, Article 15 (The Treaty of the Lateran by Benedict Williamson; London: Burns, Oates, and Washbourne Limited, 1929; pages 42–66)) However, the Holy See fully owns the archbasilica, and Italy is legally obligated to recognize its full ownership thereof (Lateran Treaty of 1929, Article 13 (Ibidem)) and to concede to it "the immunity granted by International Law to the headquarters of the diplomatic agents of foreign States" (Lateran Treaty of 1929, Article 15 (Ibidem)).

Kaynakça

^ Louth, Andrew (1989). The history of the church from Christ to Constantine. Londra: Oxford University Press. ISBN 978-0140445350.
^ Lyons, John D. (2019). The Oxford handbook of the Baroque. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190678449.
^ Campbell, Gordon (2003). The Oxford dictionary of the Renaissance. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198601753.
^ Wyatt, Michael (2014). The Cambridge companion to the Italian Renaissance. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-0521876063.
^ n.a., n.a. (2021). Italy. New York, NY: DK Eyewitness. ISBN 978-0241510636.
^ Gilbert, Mark (2020). Historical dictionary of modern Italy (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538102534.
^ "San Giovanni in Laterano". Giubileo 2000. Santa Sede – vatican.va. 10 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Papal basilicas" (İngilizce). vatican.va. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016.
^ The Latin Inscriptions of Rome: A Walking Guide. JHU Press. 2009. s. 236. ISBN 9780801891496. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2014.
^ "Dedication of St. John Lateran". My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate – Quality Catholic Publications. 1997. ss. 265-266. ISBN 971-91595-4-5.
^ Marchione, Margherita. Yours Is a Precious Witness: Memoirs of Jews and Catholics in Wartime Italy, Paulist Press, 2001 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 9780809140329
^ ""Palazzini", the righteous among the Nations, Yad Vashem". 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ ""Fagiolo", The Righteous Among the Nations, Yad Vashem". 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[LateranTreaty-1] The archbasilica is within Italian territory and not the territory of the Vatican City State. (Lateran Treaty of 1929, Article 15 (The Treaty of the Lateran by Benedict Williamson; London: Burns, Oates, and Washbourne Limited, 1929; pages 42–66)) However, the Holy See fully owns the archbasilica, and Italy is legally obligated to recognize its full ownership thereof (Lateran Treaty of 1929, Article 13 (Ibidem)) and to concede to it "the immunity granted by International Law to the headquarters of the diplomatic agents of foreign States" (Lateran Treaty of 1929, Article 15 (Ibidem)).

[KiliseİlkDörtyüzYıl-2] Louth, Andrew (1989). The history of the church from Christ to Constantine. Londra: Oxford University Press. ISBN 978-0140445350.

[BarokMüzikEdebiyatMimari-3] Lyons, John D. (2019). The Oxford handbook of the Baroque. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190678449.

[OxfordRönesansSözlüğü-4] Campbell, Gordon (2003). The Oxford dictionary of the Renaissance. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198601753.

[CambridgeRönesansı-5] Wyatt, Michael (2014). The Cambridge companion to the Italian Renaissance. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-0521876063.

[İtalyaDK-6] .a., n.a. (2021). Italy. New York, NY: DK Eyewitness. ISBN 978-0241510636.

[İtalyaSözlüğü-7] Gilbert, Mark (2020). Historical dictionary of modern Italy (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538102534.

[8] "San Giovanni in Laterano". Giubileo 2000. Santa Sede – vatican.va. 10 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] "Papal basilicas" (İngilizce). vatican.va. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016.

[facademeaning-10] The Latin Inscriptions of Rome: A Walking Guide. JHU Press. 2009. s. 236. ISBN 9780801891496. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2014.

[11] "Dedication of St. John Lateran". My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate – Quality Catholic Publications. 1997. ss. 265-266. ISBN 971-91595-4-5.

[12] Marchione, Margherita. Yours Is a Precious Witness: Memoirs of Jews and Catholics in Wartime Italy, Paulist Press, 2001 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 9780809140329

[13] ""Palazzini", the righteous among the Nations, Yad Vashem". 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[14] ""Fagiolo", The Righteous Among the Nations, Yad Vashem". 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]