İçeriğe atla

Kripto para birimleri listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kripto para (veya kripto varlık), işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur.[1] Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir.[2] Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir.[3] Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.[4] Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür.[5] Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.[6]

İlk merkezi olmayan kripto para birimi, 2009'da açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen Bitcoin'dir. Mart 2023 itibariyla, piyasada 22 binden fazla kripto para birimi bulunmaktadır ve kripto paraların toplam piyasa değeri 1 trilyon dolardan fazladır.[7]

En çok kullanılan kripto para birimleri şunlardır:[8]

Bitcoin
Ethereum
No. İsim Sembol Çıkış yılı Kurucu(lar)
1- Bitcoin BTC 2009 Satoshi Nakamoto
2- Ethereum ETH 2015 Vitalik Buterin
3- Binance Coin BNB 2017 Binance
4- Tether USDT 2014 Jan Ludovicus van der Velde
5- Cardano ADA 2017 Charles Hoskinson
6- Solana SOL 2020 Anatoly Yakovenko
7- XRP XRP 2013 Chris Larsen ve Jed McCaleb
8- Polkadot DOT 2020 Gavin Wood
9- SHIBA INU SHIB 2020 Ryoshi
10- Dogecoin DOGE 2013 Jackson Palmer ve Billy Markus
11- USD Coin USDC 2018 Circle
12- Terra LUNA 2019 Daniel Shin ve Do Kwon
13- Uniswap UNI 2018 Hayden Adams
14- Avalanche AVAX 2020 Emin Gün Sirer, Kevin Sekniqi

ve Maofan "Ted" Yin

15- Chainlink LINK 2017 Sergey Nazarov, Steve Ellis

ve Dr. Ari Juels

16- Wrapped Bitcoin WBTC 2019 BitGo, Kyber Network ve Ren
17- Binance USD BUSD 2019 Binance
18- Litecoin LTC 2011 Charlie Lee
19- Polygon MATIC 2017 Jaynti Kanani, Sandeep Nailwa,

Anurag Arjun ve Mihailo Bjelic

20- Algorand ALGO 2017 Silvio Micali
21- Bitcoin Cash BCH 2017
22- Stellar XLM 2014 Jed McCaleb
23- VeChain VET 2015 Sunny Lu
24- Cosmos ATOM 2014 Ethan Buchman
25- Axie Infinity AXS 2018 Sky Mavis
26- Internet Computer ICP 2016 Dominic Williams
27- Filecoin FIL 2014 Protocol Labs and Juan Benet
28- THETA THETA 2017 Mitch Liu ve Jieyi Long
29- TRON TRX 2017 Justin Sun
30- FTX Token FTT 2019 Sam Bankman-Fried ve Gary Wang
31- Ethereum Classic ETC 2015
32- Fantom FTM 2018 Dr. Ahn Byung Ik ve Michael Kong
33- Dai DAI 2017 Maker Foundation
35- Hedera HBAR 2017 Leemon Baird
36- Decentraland MANA 2020 Ariel Meilich ve Esteban Ordano
37- NEAR Protocol NEAR 2017 Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov
39- Tezos XTZ 2014 Arthur Breitman ve Kathleen Breitman
40- MultiversX EGLD 2017 Beniamin Muci, Lucian Micu ve

Lucian Todea

41- Monero XMR 2014 Monero Core Team
42- The Graph GRT 2018 Yaniv Tal, Jannis Pohlmann ve

Brandon Ramirez

43- EOS EOS 2017 Dan Larimer
44- Pancake Swap CAKE 2020 Anonim Geliştiriciler
45- Flow FLOW 2019 Roham Gharegozlou, Dieter Shirley ve

Mikhael Naayem

46- Aave AAVE 2017 Stani Kulechov
47- Klaytn KLAY 2019 Jaesun Han
48- THORChain RUNE 2018 Eric Voorhees
49- IOTA MIOTA 2015 Sergey Ivancheglo, Serguei Popov,

David Sønstebø ve Dominik Schiener

50- Loopring LRC 2017 Daniel Wang, Jay Zhou ve

Johnston Chen

51- Bitcoin Gold BTG 2017
52- Verge XVG 2014 Justin Sunerok
53- NEO NEO 2014 Da Hongfei ve Erik Zhang
54- Worldcoin WLD 2023 Sam Altman
55- Retoken RET 2022 Lucas Willam

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Greenberg, Andy. "Crypto Currency". Forbes (İngilizce). 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  2. ^ Chohan, Usman W. (4 Ağustos 2017). "Cryptocurrencies: A Brief Thematic Review" (İngilizce). Rochester, NY. 
  3. ^ "Events :: Event viewer". web.archive.org. 24 Ekim 2017. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  4. ^ "What Is The Difference Between Bitcoin, FOREX & Gold? 'A Tripod Theory' [Revised] - NEWSBTC". web.archive.org. 16 Eylül 2015. 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  5. ^ "Are Cryptocurrencies an Asset Class? Yes and No". bloomberg.com. 7 Kasım 2017. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  6. ^ "Kripto Para Nedir? Türkiye'de Kripto Satın Almak Yasal mı? Tüm Detaylarıyla…". coinotag.com. 11 Aralık 2022. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  7. ^ "Global Cryptocurrency Charts". coinmarketcap.com. 18 Mart 2023. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  8. ^ "Cryptocurrency Prices, Charts And Market Capitalizations". CoinMarketCap (İngilizce). 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.