Kız Çocuğu (şiir)

Kız Çocuğu, Nâzım Hikmet tarafından Sadako Sasaki adına yazılmış bir şiirdir.^[1] Hiroşima'da atom bombasıyla yedi yaşındayken öldürülen bir kız çocuğunun on yıl sonraki barışa çağrısını anlatmaktadır. Savaş karşıtı bir mesaj olarak büyük başarı kazanmış ve birçok sanatçı tarafından bestelenmiştir. Atom bombası, Sadako Sasaki 1 yaşındayken Hiroşima'ya atılmıştı. 10 yıl sonra Sasaki lösemiye yakalanır. "Bir insan hastalanınca kâğıttan 1000 turna yaparsa, bunu gören tanrılar o kişiyi sağlığına kavuşturacaktır" diye bilinen turna kuşu efsanesinden dolayı bin turna yapmaya başlar. Yaptığı kuşlara "Kanatlarınıza huzur yazacağım. Böylece tüm dünyada uçabileceksiniz." diye seslenir. Ama Sasaki, 644. turnayı katlarken ölür. Hiroşima'da Sasaki için bir anıt yapılır ve ABD'deki Seattle Barış Parkı'na bir heykeli dikilir. Şiirde uyumlu olması için 7 yaşında olduğu yazılmıştır. Sasaki öldüğünde aslında 11 yaşındaydı.

Yorumlanması

Zülfü Livaneli Nâzım Türküsü'nde bu şiir üzerine yaptığı besteyi seslendirdi. Kız Çocuğu'nun I Come And Stand At Every Door olarak bilinen bir çevirisi The Byrds tarafından Fifth Dimension albümünde Pete Seeger tarafından Headlines & Footnotes albümünde ve This Mortal Coil tarafından Blood albümünde seslendirildi.

Japonya'da 1960'lı yıllarda işçi ve savaş karşıtı hareketleri için çeşitli şekilde Japoncaya çevrildi ve bestelendi. 5 Ağustos 2005'te 60. yıldönümü arifesinde Hiroşima Barış Anıtı'nın önünde Shima-Uta şarkıcısı Chitose Hajime, Ryuichi Sakamoto'nun piyano eşliğiyle 'Shinda Onna no Ko' [死んだ女の子] başlığı altında yorumlandı. Daha sonra 2006'da Chitose Hajime'nin piyasaya sunduğu Hanadairo albümünün ilk ve özel baskısına ilave edildi. (İkinci baskısından sonra yer almıyor). 2006'da piyanist Fazıl Say 'Nâzım' Oratoryosu için bir parça besteledi.
Nâzım'ın Hiroşima'ya olan hassasiyeti dikkat çekicidir. Hiroşima'da atom bombasıyla öldürülen tek Rus göçmeni Albay Pol Borjenski (Lehçe yazılışı: Borzęcki)'nin Nâzım Hikmet ile uzaktan akrabası olup olmadığı bilinmemektedir.

Chitose Hajime'nin yorumladığı parça Toyama Yuzo'nun bestesi ve Ryuichi Sakamoto'nun düzenlemesi olup Nobuyuki Nakamoto'nun Japonca çevrisini temeline alarak biraz değişiklik yapıldı. Bu parçanın sözlerinin bir kısmı:

Japonca

Wasuren-na-yo Wasuren-na-yo

To wo Tataku-no wa Wataşi Wataşi
Heiwa-na Sekai ni Dōka Şite-çōdai
Honō ga Kodomo wo Yakanai Yōni
Amai Amedama ga Şabureru Yōni

Türkçe

Unutmayın Unutmayın

Kapıyı vuran, benim benim
Barışı dünyaya lütfen getirin
Alev çocuğu yakmasın
Şekerli bonbonu tatsın

Vikikaynak'ta Shinda Onna-no-ko

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Kaynakça

^ ALPER TOLGA AKKUŞ. "Nükleer Alaturka Hikayeleri; Nazım'ın "Japon Balıkçısı" ve "Kız Çocuğu" şiirleri". Yeşil Gazete. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Nâzım oratoryosu'ndan30 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Şiirin tamamı21 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Shinda Onna-no-Ko Youtube videosu6 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Jasrac'in telifle ilgili açıklaması (Japonca)^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1] ALPER TOLGA AKKUŞ. "Nükleer Alaturka Hikayeleri; Nazım'ın "Japon Balıkçısı" ve "Kız Çocuğu" şiirleri". Yeşil Gazete. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.

[1]