Jarnsaxa (uydu)

Jarnsaxa
Keşif
Keşfeden	Scott S. Sheppard; David C. Jewitt; Jan T. Kleyna; Brian G. Marsden
Keşif tarihi	26 Haziran 2006
Adlandırmalar
MPC belirtmesi	Saturn L
Adın kaynağı	Járnsaxa
Alternatif adlar	S/2006 S 6
Yörünge özellikleri
Yarı büyük eksen	18.811.000 km
Dış merkezlik	0,216
Yörünge periyodu	-964,7 gün
Eğiklik	163,3°
Doğal uydusu	Satürn
Grup	İskandinav grubu
Fiziksel özellikler
Görünür büyüklük	24,7
Mutlak parlaklık (H)	15,6
Ortalama çap	4 km
Albedo	0,06 (varsayılan)
	Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Jarnsaxa veya Saturn L, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir. Keşfi, Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 5 Ocak - 29 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan gözlemler sonucunda 26 Haziran 2006'da duyuruldu ve geçici olarak S/2006 S 6 adı verildi.^[3]

Genel bakış

Jarnsaxa'nın ortalama yarıçapı, yüzeyinin ne kadar yansıtıcı olduğunun bir ölçüsü olan 0,06'lık bir albedo varsayılarak, 4 kilometre (2,5 mi) olarak belirlenmiştir.^[2] Jarnsaxa, Satürn etrafında yaklaşık 163 derece eğiklik ve yaklaşık 0,2'lik bir dış merkezlikle döner. Satürn'den ortalama 19,4 milyon kilometre (12,0 milyon mil) uzaklıkta olan uydu, yörüngesindeki bir turunu yaklaşık 1.007 Dünya gününde tamamlar.^[3]

Jarnsaxa, İskandinav grubunun bir üyesidir. Bu "düzensiz" uydular, Satürn'ün etrafında gezegenin dönüş yönünün aksine ters yön yörüngeye sahiptirler. Jarnsaxa ve diğer İskandinav uyduları daireselden ziyade daha uzun olan dış merkezli yörüngelere sahiptir.

Satürn'ün diğer düzensiz uyduları gibi Jarnsaxa'nın da, düzenli uydularda olduğu gibi yeni oluşan gezegeni çevreleyen toz diskinden birikerek değil, Satürn'ün kütleçekimi tarafından yakalanan bir cisim olduğu düşünülmektedir.^[3]

Adlandırma

Başlangıçta S/2006 S6 olarak adlandırılan uydu, İskandinav mitolojisinde Heimdallr'ı doğuran dokuz dev kadından biri olan Jarnsaxa'nın adını almıştır. Heimdallr, dünyamızı tanrıların evi olan Ásgard'a bağlayan gökkuşağı köprüsünün koruyucusudur.^[3]

Kaynakça

^ "S.S. Sheppard (2019), Moons of Saturn, Carnegie Science, çevrimiçi". 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2024.
^ ^a ^b Denk, Tilmann; Mottola, Stefano; Tosi, Frederico; Bottke, William F.; Hamilton, Douglas P. (2018). "The Irregular Satellites of Saturn" (PDF). Schenk, P.M.; Clark, R.N.; Howett, C.J.A.; Verbiscer, A.J.; Waite, J.H. (Ed.). Enceladus and the Icy Moons of Saturn. Space Science Series. 322. Tucson, AZ: The University of Arizona Press. ss. 409-434. Bibcode:2018eims.book..409D. doi:10.2458/azu_uapress_9780816537075-ch020. ISBN 9780816537075.
^ ^a ^b ^c ^d "Jarnsaxa - NASA Science". NASA. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2024.

Dş bağlantılar

Institute for Astronomy Saturn Satellite Data
IAUC 8727: Satellites of Saturn 30 Haziran 2006 (keşif)
MPEC 2006-M45: Eight New Satellites of Saturn 26 Haziran 2006 (keşif ve gök günlüğü)
MPEC 2007-D79: S/2006 S 6 28 Şubat 2007 (yeniden gözlem ve doğrulama)
IAUC 8873: Satellites of Saturn 20 Eylül 2007 (adlandırma)

[SheppardMoons-1] "S.S. Sheppard (2019), Moons of Saturn, Carnegie Science, çevrimiçi". 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2024.

[Denk2018-2] Denk, Tilmann; Mottola, Stefano; Tosi, Frederico; Bottke, William F.; Hamilton, Douglas P. (2018). "The Irregular Satellites of Saturn" (PDF). Schenk, P.M.; Clark, R.N.; Howett, C.J.A.; Verbiscer, A.J.; Waite, J.H. (Ed.). Enceladus and the Icy Moons of Saturn. Space Science Series. 322. Tucson, AZ: The University of Arizona Press. ss. 409-434. Bibcode:2018eims.book..409D. doi:10.2458/azu_uapress_9780816537075-ch020. ISBN 9780816537075.

[NASA-3] "Jarnsaxa - NASA Science". NASA. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2024.

[1]

[2]

[3]

g t d Satürn
Coğrafya	Altıgen Büyük Beyaz Leke Ejderha Fırtınası Halkalar Manyetosfer	Satürn
Uydular	S/2009 S 1 Halka uyduları Pan Daphnis Atlas Prometheus S/2004 S 6 S/2004 S 4 S/2004 S 3 Pandora Epimetheus Janus Aegaeon Mimas Methone Anthe Pallene Enceladus Tethys Telesto Calypso Dione Helene Polydeuces Rhea Titan Hyperion Iapetus Kiviuq Ijiraq Phoebe Paaliaq Skathi S/2004 S 37 Albiorix S/2007 S 2 S/2004 S 29 Bebhionn Erriapus Skoll S/2004 S 31 Siarnaq Tarqeq S/2004 S 13 Greip Hyrrokkin Jarnsaxa Tarvos Mundilfari S/2006 S 1 S/2004 S 17 Bergelmir Narvi S/2004 S 20 Suttungr Hati S/2004 S 12 S/2004 S 27 Farbauti Thrymr S/2004 S 30 Aegir S/2007 S 3 Bestla S/2004 S 7 S/2004 S 22 S/2004 S 23 S/2004 S 25 S/2004 S 32 S/2006 S 3 S/2004 S 38 Fenrir S/2004 S 28 Surtur Kari S/2004 S 35 Ymir S/2004 S 21 S/2004 S 24 Loge S/2004 S 36 S/2004 S 39 S/2004 S 33 S/2004 S 34 Fornjot S/2004 S 26
Astronomi	Delta Octantis Satürn'ün yörüngesinden geçen küçük gezegenler
İnceleme	Cassini-Huygens (Huygens) Pioneer 11 Voyager programı Voyager 1 Voyager 2
İlgili	Kurgu Satürn'ün Halkalarında (2018 belgeseli)

g t d Güneş Sistemi'nin doğal uyduları
Gezegen uyduları	Dünya Mars Jüpiter Satürn Uranüs Neptün
Cüce gezegen uyduları	Orcus Plüton Haumea Quaoar Makemake Gonggong Eris
Küçük gezegen uyduları	Dünya'ya yakın: Florence Didymos (Dimorphos) Moshup (Squannit) 1994 CC 2001 SN₂₆₃ Ana kuşak: Kalliope (Linus) Euphrosyne Daphne (Peneius) Eugenia (Petit-Prince) Sylvia (Romulus · Remus) Minerva (Aegis · Gorgoneion) Camilla Elektra Kleopatra (Alexhelios · Cleoselene) Ida (Dactyl) Roxane (Olympias) Pulcova Balam Jüpiter truvalıları: Patroclus (Menoetius) Hektor (Skamandrios) Eurybates (Queta) Neptün ötesi cisimler: Lempo (Hiisi · Paha) 2002 UX₂₅ Sila–Nunam Salacia (Actaea) Varda (Ilmarë) Gǃkúnǁʼhòmdímà (Gǃòʼé ǃHú) 2013 FY₂₇
Boyuta göre sıralanmış	Gezegen kütleli uydu Ganymede en büyük: 5268 km / 0,413 Dünya Titan Callisto Io Ay Europa Triton Titania Rhea Oberon Iapetus Charon Umbriel Ariel Dione Tethys Dysnomia Enceladus Miranda Vanth Proteus Mimas Ilmarë Nereid Hiʻiaka Actaea Hyperion Phoebe ...
Keşif zaman çizgisi İç uydular Düzensiz uydular Düzenli uydular Liste Gezegen kütleli uydular Adlandırma Alt uydu Truvalı uydular