İçeriğe atla

IV. Afonso

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Afonso IV
1621 tarihli bir çizimde IV. Afonso tasviri
Portekiz Kralı
Hüküm süresi7 Ocak 1325 - 28 Mayıs 1357
Önce gelenDiniz
Sonra gelenI. Pedro
Doğum8 Şubat 1291
Lizbon, Portekiz
Ölüm28 Mayıs 1375 (84 yaşında)
Lizbon, Portekiz
DefinLizbon Katedrali, Portekiz
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
HanedanBurgonya
BabasıDiniz
AnnesiElizabeth of Aragon

IV. Afonso[a] (Şablon:IPA-pt; 8 Şubat 1291 - 28 Mayıs 1357), Cesur (Portekizce: o Bravo) olarak da anılır, 1325'ten 1357'deki ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Portekiz Kralı Diniz ve Aragonlu Elizabeth'in tek meşru oğludur.

Erken dönem

[değiştir | kaynağı değiştir]

Lizbon'da doğan Afonso, Portekiz tahtının gerçek varisiydi. Ancak Denis'in en sevdiği oğlu değildi, hatta neredeyse onunla çatışmaya başlıyordu. Bunun yerine yaşlı kral, gayri meşru oğlu Afonso Sanches'i tercih ediyor.[1] Üvey kardeşler arasındaki kötü şöhretli rekabet birkaç kez iç savaşa yol açtı. 7 Ocak 1325'te IV. Afonso'nun babası öldü ve kral oldu, bunun üzerine rakibi Afonso Sanches'i Kastilya'ya sürgün etti ve babalarının verdiği tüm toprakları ve derebeyliğini elinden aldı. Kastilya'dan Afonso Sanches, tacı gasp etmek için bir dizi girişim düzenledi. Birkaç başarısız işgal girişiminin ardından kardeşler, Afonso IV'ün annesi Elizabeth tarafından düzenlenen bir barış anlaşması imzaladılar.[2]

1309'da Afonso, Kastilya Kralı IV. Sancho ve María de Molina'nın kızı Kastilyalı Beatrice ile evlendi. Bu birlikteliğin ilk çocuğu Portekizli Maria'nın kızıydı.

Portekiz Kralı ve Algarve

[değiştir | kaynağı değiştir]

1325 yılında Kastilya Kralı XI. Alfonso, vekillerinden birinin kızı olan Kastilyalı Constanza Manuel ile çocuk evliliğine girdi. İki yıl sonra, Afonso'nun kızı Portekizli Maria ile evlenebilmek için evliliğini iptal ettirdi. Maria, 1328'de Alfonso XI ile evlendikten sonra Kastilya Kraliçesi oldu ve Alfonso kısa süre sonra bir metresiyle alenen ilişki kurdu.[2] Köstence, Toro'da bir kalede hapsedilirken, babası Don Juan Manuel 1329'a kadar Alfonso XI'e savaş açtı. Sonunda ikili, Oviedo Piskoposu Juan del Campo'nun arabuluculuğu sonrasında barışçıl bir anlaşmaya vardı; bu Köstence'nin hapisten çıkmasını sağladı.

Kızının alenen aşağılanması, Afonso IV'ün, oğlu ve vârisi I. Pedro, daha az mağdur olmayan Kastilya infanta Köstence ile evlendirmesine yol açtı. Afonso daha sonra Kastilya'ya karşı bir savaş başlattı,[2] dört yıl sonra barış, bizzat infanta Maria'nın müdahalesiyle geldi. Sevilla'da barış anlaşmasının imzalanmasından bir yıl sonra Portekiz birlikleri, Ekim 1340'ta Río Salado Muharebesi'nde Moroların yenilmesinde önemli bir rol oynadı.

Daha sonra yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Afonso IV'ün saltanatının son bölümüne siyasi entrika damgasını vurdu, ancak Castille, Alfonso XI'in ölümünden sonra iç savaşla parçalandı. Trastámara Henry, birçok Kastilyalı soyluyu Portekiz'e sürgüne gönderen yeni Kastilya Kralı Pedro'a meydan okudu. Afonso'nun oğlu Pedro, yeni karısının nedimesi Inês de Castro'ya aşık oldu. Inês, Kastilya ve Portekiz kraliyet aileleriyle (gayri meşru da olsa) bağlantıları olan Galiçya'dan önemli bir soylu ailenin kızıydı. Kardeşleri Trastamara fraksiyonuyla aynı hizadaydı ve Pedro'nun favorileri haline geldiler, bu da Portekiz sarayında onları Kastilya'nın sonradan görmeleri olarak gören diğerlerini dehşete düşürdü. Constanza üçüncü çocuğunu doğurduktan haftalar sonra öldüğünde Pedro, Inês ile açıkça yaşamaya başladı, tüm çocuklarını kendi çocukları olarak tanıdı ve Inês dışında kimseyle evlenmeyi reddetti. Babası, varisinin aşkının sona ereceğini umarak Kastilya'ya karşı yeniden savaşa gitmeyi reddetti ve onun için başka bir hanedan evliliği ayarlamaya çalıştı.

Yıllar geçtikçe durum daha da kötüleşti ve yaşlanan Afonso, mahkemesinin kontrolünü kaybetti. Torunu ve Pedro'nun tek meşru oğlu Portekizli Ferdinand I hasta bir çocuktu, Inês'in gayri meşru çocukları ise büyüdü. Meşru torununun hayatından ve Kastilya'nın Portekiz sınırları içinde artan gücünden endişe duyan Afonso, Inês de Castro'nun önce annesinin Coimbra'daki eski manastırına hapsedilmesini ve ardından 1355'te öldürülmesini emretti. Oğlunun teslim olmasını ve bir prensesle evlenmesini bekliyordu ancak Pedro, karısının başının küçük çocuklarının önünde kesildiğini öğrenince öfkelendi. Pedro kendisini bir ordunun başına koydu ve 1357'nin başlarında babasıyla barışmadan önce Douro ve Minho nehirleri arasındaki ülkeyi harap etti.[3] Afonso hemen ardından Mayıs ayında Lizbon'da öldü.

Afonso IV'ün Cesur lakabı, onun dövüş kahramanlıklarına gönderme yapıyor. Ancak en önemli başarıları, uzun hükümdarlığı sırasında ülkede sağlanan göreceli barış ve Portekiz Donanmasına verdiği destekti. Afonso, uygun bir ticari filo oluşturmak için kamu finansmanı sağladı ve ilk Portekiz deniz keşiflerinin emrini verdi. Pedro ile olan çatışma ve onun başlattığı keşifler, sonunda Luís de Camões'in yazdığı Portekiz ulusal destanı Os Lusíadas'ın temeli oldu.

Baba-oğul ve Inês arasındaki ilişkinin dramatik koşulları yirmiden fazla opera ve balenin konusuna temel teşkil etti. Dramatik yapısıyla birlikte hikaye, Luís de Camões'in Os Lusíadas'ı (canto iii, kıtalar 118-135) gibi Portekizce birçok oyun ve şiirde ve Jerónimo Bermúdez'in Nise lastimosa ve Nise laureada (1577) dahil olmak üzere İspanyolca'da ölümsüzleştirilmiştir., Luis Vélez de Guevara'nın yazdığı Reinar despues de morir ve Fransız oyun yazarı Henry de Montherlant'ın La Reine morte (Ölü Kraliçe) adlı oyunu. Mary Russell Mitford ayrıca Inez de Castro adlı hikayeye dayanan bir drama da yazdı. Inês de Castro, Maria Pilar Queralt del Hierro'nun İspanyolca ve Portekizce yazılmış bir romanıdır.

Evlilik ve çocukları

[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Eylül 1309'da,[4][5] Afonso, Kastilya Kralı IV. Sancho ve María de Molina'nın kızı Kastilyalı Beatrice ile evlendi[4][6] ve dört oğlu ve üç kızı oldu. Afonso önceki kralların geleneğini bozdu ve evlilik dışı çocuğu olmadı. [b] [c] [d]

  • Portekiz Maria, Kastilya Kraliçesi (1313 - 18 Ocak 1357),[5][9] Kastilya Kralı XI. Alfonso'nun karısı[8] ve gelecekteki Kastilya Kralı Pedro'nun annesidir. Kocasının metresi Eleanor de Guzmán ile olan ilişkisi nedeniyle "bu, başından beri talihsiz bir birliktelikti ve her iki krallığın ilişkilerinin bozulmasına katkıda bulundu";[10]
  • Afonso (1315–1317), bebeklik döneminde öldü.[5][8] Santarém'de Dominik Tarikatı'nın kaybolan Convento das Donas'ına gömüldü;[11]
  • Diniz (12 Şubat 1317 doğumlu), doğumundan birkaç ay sonra öldü[5][8] ve Alcobaça Manastırı'na gömüldü;[11]
  • Portekiz Kralı I. Pedro (8 Nisan 1320 - 18 Ocak 1367), hayatta kalan ilk erkek çocuktur ve babasının yerini almıştır.[5][8] Karısı Constanza 1345'te öldüğünde, Beatrice iki yetimin, küçük çocuklar Maria ve daha sonra kral olacak olan Portekiz Kralı I. Fernando'nun eğitimiyle ilgilendi;[12]
  • Isabel (21 Aralık 1324[5] - 11 Temmuz 1326), Coimbra'daki Santa Clara-a-Velha Manastırı'na gömüldü;[8][11]
  • João (23 Eylül 1326 - 21 Haziran 1327), São Dinis de Odivelas Manastırı'na gömüldü;[8]
  • Portekizli Eleanor, Aragon Kraliçesi (1328-1348), kız kardeşi Maria'nın düğünüyle aynı yıl doğdu,[5] Kasım 1347'de Aragon Kralı IV. Pedro ile evlendi ve evliliğinden bir yıl sonra Kara Ölüm'e yenik düşerek öldü.[13][8]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ English: Alphonzo or Alphonse, or Affonso (Archaic Portuguese), Alfonso or Alphonso (Portuguese-Galician) or Alphonsus (Latin).
  2. ^ "We assume that after the marriage of dona Beatriz and don Alfonso IV, married life was harmonious (...) based on the fact that D. Afonso IV did not have any bastard children, thereby breaking a long family tradition" (loose translation)[7]
  3. ^ "Perhaps since he had so many problems with those of his father, D. Afonso did not have any illegitimate children." (loose translation)[8]
  4. ^ "There are no known bastard children of the king. Two possible explanations could be the ties of profound esteem, friendship and respect that existed because he had been raised and had lived from a very early age with his future wife or, perhaps, because he wanted to avoid that his heirs had the same problems that he had had with his bastard brothers".(loose translation)[5]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ José Miguel Pero-Sanz (19 Eylül 2011). Santa Isabel: Reina de Portugal. Palabra. s. 69. ISBN 978-84-9840-546-0. 
  2. ^ a b c Spain and Portugal, Graeme Mercer Adam ed., J. D. Morris, 1906
  3. ^  Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Hannay, David (1911). "Alphonso s.v. Alphonso IV.". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica. 1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 733. 
  4. ^ a b Sousa 1735, s. 312.
  5. ^ a b c d e f g h Rodrigues Oliveira 2010, s. 217.
  6. ^ Rodrigues Oliveira 2010, s. 215.
  7. ^ Lourenço Menino 2008, s. 356.
  8. ^ a b c d e f g h Sotto Mayor Pizarro 1997, s. 201.
  9. ^ Sousa 1735, ss. 317 y 322.
  10. ^ Rodrigues Oliveira 2010, s. 218.
  11. ^ a b c Sousa 1735, s. 315.
  12. ^ Rodrigues Oliveira 2010, ss. 228-229.
  13. ^ Rodrigues Oliveira 2010, ss. 217, 220.
Genel
  • González Mínguez, César (2004). "Fernando IV de Castilla (1295–1312): Perfil de un reinado" (PDF). Espacio, Tiempo y Forma, Serie III, Historia Medieval (İspanyolca) (17). Madrid: Universidad Nacional de Educación a Distancia (UNED), Facultad de Geografía e Historia. ss. 223-244. ISSN 0214-9745. 
  • Lourenço Menino, Vanda Lisa (2008). "Cartas de Arras da Rainha D. Beatriz (1309–1359)" (PDF). Estudios humanísticos. Historia (Portekizce) (7). León: Universidad de León: Servicio de Publicaciones. ss. 349-358. ISSN 1696-0300. 18 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2015. 
  • Rodrigues Oliveira, Ana (2010). Rainhas medievais de Portugal. Dezassete mulheres, duas dinastias, quatro séculos de História (Portekizce). Lizbon: A esfera dos livros. ISBN 978-989-626-261-7. 
  • Sotto Mayor Pizarro, José Augusto (1997). Linhagens Medievais Portuguesas: Genealogias e Estratégias (1279–1325) (Portekizce). Oporto: Doctorate thesis, author's edition. hdl:10216/18023. 
  • Sousa, António Caetano de (1735). Historia Genealógica da Casa Real Portugueza (PDF) (Portekizce). Lizbon: Lisboa Occidental, of. de Joseph Antonio Da Sylva, Impressor da Academia Real. OCLC 3910285. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=IV._Afonso&oldid=33405807" sayfasından alınmıştır