Hırka-i Şerif Camii

Hırka-i Şerif Camii
Temel bilgiler
Konum	Fatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°01′19″K 28°56′30″D / 41.02194°K 28.94167°D
İnanç	İslam
Durum	İbadete açık
Mimari
Mimar(lar)	Seyyid Abdülhalim Efendi (Hassa Mimarı)
İnşaat başlangıcı	1847
Tamamlanma	1851
Özellikler
Kubbe sayısı	Bir
Minare sayısı	Birer şerefeli 2 minare
Malzemeler	Kesme küfeki taşı

Hırka-ı Şerif Camii, İstanbul, Fatih İlçesi'nde Atikali semti sınırları içinde, adını verdiği Hırkaişerif Mahallesi'nde yer alan 1851'de inşa edilmiş camii.

İslam peygamberi Muhammed'in Veysel Karani’ye hediye ettiği hırkanın (Hırka-ı Şerif) muhafaza ve ziyaret edilmesi için padişah Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılmıştır. Hırka-ı Şerif’in muhafaza edildiği yer olduğu için bu caminin İstanbul’un dini folklorunda çok önemli yeri vardır.

Veysal Karani’nin vefatından sonra Üveysi sülalesi elinde kalan Hırka-ı Şerif 17. yy'ın başlarında, ailenin o tarihteki reisi Şükrullah Üveysi tarafından I. Ahmed'in fermanı gereğince İstanbul'a getirilmişti. İstanbul'a yerleşen Üveysi ailesinin, Fatih semtindeki evinde ziyaret edilen hırkanın korunması için Sadrazam Çorlulu Ali Paşa’nın kâgir bir hücre ile bitişiğinde bir çeşme ve imaret inşa ettirdiği, daha sonra Şeyh Osman Üveysi zamanında 1725'te ilk defa bir vakfın tesis edildiği bilinir.^[1] Yapının ziyaretler için yetersiz kalması üzerine I. Abdülhamid bugün “Küçük Hırka-i Şerif Dairesi” veya “Eski Hırka-i Şerif Odası” olarak adlandırılan ve caminin avlusunda kalan hücreyi 1780’de inşa ettirmişti. II. Mahmud tarafından 1812'de yenilenen hücre zamanla yetersiz kalınca Sultan Abdülmecid devrinde Hırka-ı Şerif Camii yaptırıldı. Çevredeki binaların kamulaştırılarak yıktırılmasından sonra 1847’de başlayan inşaat, 1851’de tamamlandı.

Camii’de Hırka-ı Şerif’in korunması ve ziyareti için birimler, hünkar mahfili ve hünkar kasrı bulunur. Ayrıca yapının çevresinde Üveysi ailesinin en yaşlı erkek bireyi (reisi) ile ailesi için bir meşruta, bu kişinin reşit olmaması halinde kendisine vekalet edecek olana mahsus vekil dairesi, hırka-i şerifi korumakla görevli bir bölük jandarma için kışla (günümüzde Fatih Milli Eğitim Müdürlüğü binasıdır) ve görevliler için çeşitli odalar da inşa edilmişti.^[1]

Cami 8 köşeli, tek kubbeli, iki katlı bir yapıdır. Kesme küfeki taştan yapılmıştır. Mihrap, minber, kürsü koyu kırmızı renkli breş taşından^[2] rokoko tarzda yapılmıştır. Türkiye’de Hereke’de çıkarılan bu taşa, Osmanlı mimari süslemelerinde hemen hemen hiç rastlanılmaz.

Sekiz büyük, sekiz yarım daire şeklinde 16 penceresi vardır. Pencere üzerlerindeki hatlar Kazasker Mustafa İzzet Efendi'nindir. Ayrıca Sultan Abdülmecit’in yazarak imzasını attığı levhalar^[3] minberin üzerinde yer alır. Giriş kapısı üzerindeki 1851 tarihli kitabe metni Ziver Efendi tarafından kaleme alınmış ve hattat Kazazker İzzet Efendi tarafından yazılmıştır.^[2]

Cami'in bulunduğu Muhtesip İskender Mahallesi adlı mahalle, Fatih Belediye Meclisinin 2008 yılında almış olduğu bir karar ile, Keçeci Karabaş Mahallesi ve Mimar Sinan Mahallesi ile birleştirilmiş ve oluşan yeni mahallenin ismi “Hırka-i Şerif Mahallesi” olarak değişmiştir.^[4]