Evrimcilik
Evrimcilik, evrim teorisini belirtmek için kullanılan bir terimdir. Evrim çalışmaları ilerledikçe tam anlamı da zaman ile birlikte değişti. 19. yüzyılda, organizmaların ilerici kalıtsal değişim yoluyla kendilerini bilinçli olarak geliştirdikleri inancını tanımlamak için kullanıldı.[1][2] Teleolojik inanç, kültürel evrimi ve sosyokültürel evrimi de kapsayacak şekilde devam etti.[1] 1970'lerde "Neo-Evrimcilik" terimi, "insanoğlunun, kendi kontrolü dışındaki faktörler tarafından değişime zorlanmadığı sürece alışılagelmiş bir yaşam tarzını korumaya çalıştığı" fikrini tanımlamak için kullanıldı.[3]
Bu terim çoğunlukla yaratılışçılar arasında evrim konusundaki bilimsel uzlaşıya bağlılığı kendince seküler bir dine eşdeğer olarak tanımlamak için kullanılır.[4] Bu terim bilim camiasında çok nadiren kullanılmaktadır, çünkü evrim konusundaki bilimsel tutum bilim insanlarının çok büyük bir çoğunluğu tarafından kabul edilmektedir. Evrimsel biyoloji bilimsel açıdan kabul gören bir görüş olduğu için, aksi özellikle belirtilmedikçe "bilim insanları" veya "biyologların" "evrimci" olduğu farz edilir.[5] Dini gruplar tarafından evrimin reddi konusunda yaratılışçılar, modern evrim sentezinin geçerliliğini kabul edenleri sıklıkla "evrimciler" ve teorinin kendisini de "evrimcilik" olarak adlandırmayı tercih ederler.
19. yüzyılda teleolojik kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Biyolojik evrimi tarif etmek için kullanılmadan önce, "evrim" terimi başlangıçta sonucu bir şekilde başlangıçta bulunan herhangi bir düzenli olaylar dizisine atıfta bulunmak için kullanılıyordu.[6] Darwin'in Türlerin Kökeni kitabının ilk beş baskısında "evrimleşmiş" kelimesi kullanılmıştı, ancak "evrim" kelimesi ancak ilk basımda 13 yıl sonra 1872 yılındaki altıncı baskısında kullanıldı [7] O zamana kadar Herbert Spencer, 1862'de organizmaların içsel bir "itici güç" (ortogenez ) nedeniyle evrimleşmeye çalıştıkları kavram teorisini geliştirmişti [6] Edward B. Tylor ve Lewis H Morgan, "evrim" terimini antropolojiye getirdiler ama Trigger'ın Antiquarianism-Imperial Sentez dönemi (yaklaşık 1770-1900 arası) adını verdiği şeyin daha sonraki bölümünde kullanılan tek hatlı(sosyal) evrim kavramının oluşturulmasına yardımcı olan Spencer öncesi eski tanıma yöneldiler.[8] Evrimcilik terimi daha sonra, evrimin, en iyinin hayatta kalması yoluyla rastgele varyasyondan faydalı özelliklerin seçilmesinden ziyade, kasıtlı bir bileşen içerdiğini öne süren, ama geçerliliğini yitirmiş olan teori için kullanılmaya başlanmıştır.
Yaratılışçılar tarafından modern kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Evrim terimi yaygın olarak kullanılmaktadır, ancak evrimcilik terimi gereksiz ve anakronik olduğu için evrimsel biyolojiye atıfta bulunmak için kullanılmamaktadır.[5]
Ancak bu terim yaratılışçılar tarafından Dini gruplar tarafından evrimin reddinde tartışılırken kullanılmıştır.[5] Örneğin Yaratılış Araştırmaları Enstitüsü, evrimin ateizm, faşizm, hümanizm ve okültizmi de içeren 'dinler' kategorisine bilinçli olarak yerleştirildiğini ima etmek için, ana akım bilim ve bilim adamlarının fikir birliğini tanımlamak için yaygın olarak evrimcilik ve evrimci kelimelerini kullanmaktadır.[9] Teistik evrim fikrini savunan bir kuruluş olan BioLogos Vakfı, "evrimcilik" terimini "kamusal söylemde biyolojik evrimin kabulüne sıklıkla eşlik eden ateist dünya görüşünü" tanımlamak için kullanmaktadır. Bunu bilimciliğin bir alt kümesi olarak görmektedir.[10]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Allen, R. T.; Allen, Robert W. (1994). Chambers encyclopedic English dictionary. Edinburgh: Chambers. s. 438. ISBN 978-0-550-11000-8.
a widely held 19c belief that organisms were intrinsically bound to improve themselves, that changes were progressive, and that acquired characters could be transmitted genetically. The belief was also extended to cultures and societies, and to living organisms.
- ^ Carneiro, Robert, L. (2003). Evolutionism in cultural anthropology : a critical history. Cambridge, MA: Westview Press. ss. 2-3. ISBN 978-0-8133-3766-1.
- ^ Trigger, Bruce (1986) A History of Archeological Thought Cambridge University Press pg 290
- ^ Ruse, Michael (March 2003). "Perceptions in science: Is Evolution a Secular Religion? -- Ruse". Science: 299 (5612): 1523. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2008.
A major complaint of the Creationists, those who are committed to a Genesis-based story of origins, is that evolution--and Darwinism in particular--is more than just a scientific theory. They object that too often evolution operates as a kind of secular religion, pushing norms and proposals for proper (or, in their opinion, improper) action.
- ^ a b c Gough, J. B. (1983). "The Supposed Dichotomy between Creationism and Evolution". National Center for Science Education. 28 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2009. "...to say a person is a scientist encompasses the fact that he or she is an evolutionist."
- ^ a b Carneiro, Robert L.(Léonard) (2003) Evolutionism in cultural anthropology: a critical history Westview Press pg 1-3
- ^ Darwin, Charles (1986). The Origin of Species. reprint of 1st. Harmondsworth, Middlesex, England: Penguin Classics. s. 460. ISBN 978-0-14-043205-3.
...from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being, evolved (italics not in original)
- ^ Trigger, Bruce (1986) A History of Archaeological Thought Cambridge University Press pg 102
- ^ Linke, Steven (28 Ağustos 1992). "A Visit to the ICR Museum". TalkOrigins Archive. 18 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2008.
In fact, true science supports the Biblical worldview... However, science does not support false religions (e.g. atheism, evolutionism, pantheism, humanism, etc.)
- ^ "How is BioLogos different from Evolutionism, Intelligent Design, and Creationism". The BioLogos Foundation. 14 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
While BioLogos accepts evolution, it emphatically rejects evolutionism, the atheistic worldview that so often accompanies the acceptance of biological evolution in public discourse. Proponents of evolutionism believe every aspect of life will one day be explained with evolutionary theory. In this way it is a subset of scientism, the broader view that the only real truth is that which can be discovered by science. These positions are commonly held by materialists (also called philosophical naturalists) who deny the existence of the supernatural.
- Carneiro, Robert, Evolutionism in Cultural Anthropology: A Critical History 0-8133-3766-6
- Korotayev, Andrey (2004). World Religions and Social Evolution of the Old World Oikumene Civilizations: A Cross-cultural Perspective (First bas.). Lewiston, New York: Edwin Mellen Press. ISBN 978-0-7734-6310-3. (on the applicability of this notion to the study of social evolution)
- Review of Buckland's Bridgewater Treatise, The Times Tuesday, November 15, 1836; pg. 3; Issue 16261; col E. ("annihilates the doctrine of spontaneous and progressive evolution of life, and its impious corollary, chance")
- Review of Charles Darwin's The Expression of the Emotions in Man and Animals The Times Friday, December 13, 1872; pg. 4; Issue 27559; col A. ("His [Darwin's] thorough-going 'evolutionism' tends to eliminate...")
- Ruse, Michael. 2003. Is Evolution a Secular Religion? Science 299:1523-1524 (concluding that evolutionary biology is not a religion in any sense but noting that several evolutionary biologists, such as Edward O. Wilson, in their roles as citizens concerned about getting the public to deal with reality, have made statements like "evolution is a myth that is now ready to take over Christianity").
- Singh, Manvir (2011). The Evolutionist's Doodlebook. New Jersey: Fuss Klas Publishing. ISBN 978-0-9832930-0-2.
- Trigger, Bruce (2006). A History of Archaeological Thought
. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-84076-7.
