İçeriğe atla

Elizabeth Blackburn

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Elizabeth Blackburn
Elizabeth Blackburn, 2024
Doğum26 Kasım 1948 (76 yaşında)
Hobart, Tasmania
VatandaşlıkAvustralya, ABD
Mezun olduğu okul(lar)University of Melbourne,
Darwin College, Cambridge
DinMoleküler biyoloji
ÖdüllerHarvey Ödülü {1999}, Heineken Ödülü, Lasker Ödülü, Louisa Gross Horwitz Prize, L'Oréal-UNESCO Award for Women in Science (2008) Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2009)
Kariyeri
Çalıştığı kurumlarUniversity of California, Berkeley
University of California, San Francisco
Yale University
the Salk Institute
Doktora
danışmanı		Frederick Sanger
Doktora öğrencileriCarol W. Greider

Elizabeth Helen Blackburn (26 Kasım 1948, Tasmania), Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

İlk yılları ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yedi çocuktan biri olan Elizabeth Helen Blackburn, 26 Kasım 1948'de Hobart, Tazmanya'da her ikisi de aile hekimi olan bir anne babanın çocuğu olarak doğdu. Ailesi, dört yaşındayken Launceston şehrine taşındı ve burada on altı yaşına kadar Broadland House Church of England Girls 'Grammar School'a gitti. Ailesinin Melbourne'a taşınması üzerine Üniversite Lisesi'ne girdi ve sonuçta yıl sonu eyalet çapındaki final sınavlarında çok yüksek notlar aldı. Biyokimya alanında Melbourne Üniversitesi'nden 1970'te Bachelor of Science ve 1972'de Master of Science'ı almaya devam etti. Blackburn daha sonra 1975'te Cambridge Üniversitesi'ndeki Darwin Koleji'nden doktorasını almaya gitti ve burada Frederick Sanger ile birlikte DNA'yı kullanarak DNA dizilimi yapmak için yöntemler geliştirdi. Aynı zamanda, bakteriofaj Phi X 174 üzerinde çalışmaktadır. Burada, Blackburn'ün kocası John Sedat ile tanıştığı Cambridge Üniversitesi'ndeki Tıbbi Araştırma Konseyi Moleküler Biyoloji Laboratuvarı da buradaydı. Blackburn'un gelecekteki eşi, Yale'de bir pozisyon almıştı ve Blackburn orada doktora sonrası araştırmasını bitirmeye karar verdi. "Böylece aşk beni en şanslı ve etkili bir seçeneğe getirdi: Joe Gall'in Yale'deki laboratuvarı".[1]

Moleküler biyoloji çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1978 yılında Blackburn, University of California, Berkeley'de Moleküler Biyoloji Bölümü'ne katıldı. 1990 yılında San Francisco Körfezi'ndeki California Üniversitesi, San Francisco Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Anabilim Dalına geçti. Burada 1993 yılından 1999 yılına kadar Bölüm Başkanı olarak görev yaptı. American Association for Cancer Research başkanlığına seçildi.

Son yıllarda Blackburn ve arkadaşları, telomeraz ve telomerler üzerinde stresin etkisini araştırmaktadırlar.[2] Ayrıca meditasyon etkisi de araştırmaları arasındadır.[3][4]

Biyoetik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blackburn 2001 yılında President's Council on Bioethics üyeliğine seçildi. Bush yönetimine muhalif olarak insan embriyonik hücre araştırmalarını desteklemiştir. Bunun üzerine 27 Şubat 2004 tarihinde Beyaz Saray tarafından konsey üyeliği sonlandırılmıştır.[5]

Kişisel bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blackburn, John W. Sedat ile evlidir ve Benjamin isminde bir oğlu vardır.[6]

Ödülleri ve dereceleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Üyelik ve başkanlıkları

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009" (İngilizce). NobelPrize.org. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Epel ES, Lin J, Dhabhar FS, Wolkowitz OM, Puterman E, Karan L, Blackburn EH (2010). "Dynamics of telomerase activity in response to acute psychological stress". Brain, Behavior, and Immunity. 24 (4). ss. 531-539. doi:10.1016/j.bbi.2009.11.018. PMC 2856774 $2. PMID 20018236. 
  3. ^ Jacobs TL, Epel ES, Lin J, Blackburn EH, Wolkowitz OM, Bridwell DA, Zanesco AP, Aichele SR, Sahdra BK, Maclean KA, King BG, Shaver PR, Rosenberg EL, Ferrer E, Wallace BA, Saron CD (2010). "Intensive meditation training, immune cell telomerase activity, and psychological mediators". Psychoneuroendocrinology. 36 (5). ss. 664-681. doi:10.1016/j.psyneuen.2010.09.010. PMID 21035949. 
  4. ^ Elissa Epel1, Jennifer Daubenmier, Judith Tedlie Moskowitz, Susan Folkman, Elizabeth Blackburn (2009). "Can Meditation Slow Rate of Cellular Aging? Cognitive Stress, Mindfulness, and Telomeres". Annals of the New York Academy of Sciences. 1172 (1). ss. 34-53. doi:10.1111/j.1749-6632.2009.04414.x. PMC 3057175 $2. PMID 19735238. 
  5. ^ Blackburn, E.; Rowley, J. (2004). "Reason as Our Guide". PLoS Biology. 2 (4). ss. e116. doi:10.1371/journal.pbio.0020116. PMC 359389 $2. PMID 15024408. 
  6. ^ UCSF’s Elizabeth Blackburn Receives Nobel Prize in Physiology or Medicine, By Jennifer O'Brien. 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Press release.
  7. ^ "Book of Members, 1780-2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2011. 
  8. ^ a b "Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009". Nobel Foundation. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  9. ^ "Blackburn, Greider, and Szostak share Nobel". Dolan DNA Learning Center. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009. 
  10. ^ "Officers of the AACR". Aacr.org. 18 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011. 
  11. ^ Alice Park (3 Mayıs 2007). "The Time 100: Elizabeth Blackburn". Time Magazine. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2008. 
Wikimedia Commons'ta Elizabeth Blackburn ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elizabeth_Blackburn&oldid=34404996" sayfasından alınmıştır