İçeriğe atla

Eine kleine Nachtmusik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Eserini besteledikten iki yıl sonra Mozart.

Yaylılar için 13 Numaralı Sol Majör Serenat ya da yaygın adıyla Eine kleine Nachtmusik, K. 525,[1] Wolfgang Amadeus Mozart tarafından 1787 yılında oda orkestraları için bestelenmiş bir eser. Mozart'ın bu son serenadı, sadece onun değil, tüm klasik müziğin en meşhur eserlerinden birisidir.

Eserin Almanca adı Türkçeye doğrudan çevrildiğinde, akla ilk olarak "küçük bir gece müziği" gelse de, "gece müziği" sözü, 18. yüzyılda serenadı belirttiğinden, "küçük bir serenat" daha isabetli ve uygun düşmektedir.[2] Eser iki keman, bir viyola, bir viyolonsel ve (seçimlik) bir kontrbas için yazılmıştır, ancak çoğunlukla yaylı orkestralarıyla icra edilmektedir.[3]

Bestelenme ve yayımlanması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Serenadın bestelenmesi, Mozart'ın, operası Don Giovanni'nin ikinci perdesini yazdığı ve babasını kaybettiği dönemlerde, 10 Ağustos 1787 tarihinde[3] Viyana'da tamamlandı.[4] Niçin bestelendiği bilinmemektedir.[5] Wolfgang Hildesheimer (1991, 215), bestelenme sebebinin bilinmiyor ve ilk icra tarihinin kaydedilmemiş olmasına bir neden olarak, Mozart'ın birçok serenadını para karşılığı bestelediğinden, bu eserini de aynı şekilde bestelemiş olabileceğini öne sürmektedir.

Çalışmanın dünyaca meşhur adı, Mozart'ın kişisel kataloğunda eserin bulunduğu sayfanın başına düştüğü "Eine kleine Nacht-Musik." notundan gelmektedir.[6] Zaslaw ve Cowdery'nin de işaret ettikleri gibi, Mozart aslında parçasına özel bir ad vermiyor, sadece "küçük bir serenat" yazdığını belirtiyordu.[7]

Eserin notaları, Mozart'ın dul eşi Constanze Mozart tarafından, kocasının birçok başka bestesinin notalarıyla birlikte 1799 yılında yayıncı Johann Anton André'ye satılmıştır. Çalışmanın yayımlanması ise Mozart öldükten uzun bir süre sonra, 1827 yılında André tarafından Offenbach am Main kentinde gerçekleşmiştir.[3]

Bölümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
1. bölümün başlangıç notaları

19 dakika uzunluğundaki beste dört bölümden oluşmaktadır:

  • Allegro
  • Romanze: Andante
  • Menuetto: Allegretto
  • Rondo: Allegro

Olası beşinci bölüm

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yukarıda bahsedilen kataloğunda belirttiği üzere Mozart, çalışmanın beş bölümünü sıralamıştı. ("Allegro. - Menuett und Trio. – Romance. - Menuett und Trio, und Finale.").[7] Bu bölümlerden ikincisi -bir minüet ve üçlü-nün uzun bir süre kayıp olduğu sanıldı ve bu bölümü besteci ya da bir başkasının yok edip etmediği bilinmiyordu. Daha sonra müzikolog Alfred Einstein, K. 498a numaralı Si bemol majör Piyano Sonatı'ndaki bir minüetin, serenattaki kayıp bölüm olduğunu önermiştir.[8] Müzik otoriteleri, Einstein'ın önerisinde hemfikir değillerdir, ancak eserin Einstein'ın önerdiği sıra ile yapılmış bir düzenlemesi, Jonathan Del Mar yönetimindeki bir yaylı orkestrası tarafından kaydedilmiş ve Nimbus Records tarafından piyasaya sürülmüştür.

Mozart'tan sonra

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bestecinin en meşhur yapıtlarından birisi olan Eine kleine Nachtmusik, ölümünden sonra sıkça seslendirilmiş ve kaydedilmiştir. Bunlardan en önemlileri; dört adet yaylı için Talich Dörtlüsü ve Hagen Dörtlüsü'nün kayıtları, orkestra için ise Karl Böhm'un şefliğindeki Viyana Filarmoni Orkestrası ve Nikolaus Harnoncourt'un şefliğindeki Concentus Musicus Wien'in performanslarıdır.

Jacobson (2003, 38) ve Hildesheimer (1991, 215) serenadın, Mozart'ın tüm çalışmaları içerisinde en bilindik eseri olduğu şeklinde görüş bildirmişlerdir. Ayrıca eser, bilinirliği ve kolayca hatırlanması nedeniyle sinema filmleri, televizyon dizileri, reklamlar ve bilgisayar oyunları gibi mecralarda sık sık kullanılmaktadır. Son olarak ABD yapımı televizyon dizisi Mad Men'in 2008 yılında yayımlanmış bir bölümünde kullanılmıştır.[9]

Medya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Kısaca "Köchel dizini".
  2. ^ Grove Music Online internet sitesindeki 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Nachtmusik" ve "Notturno" başlıklarına bakınız.
  3. ^ a b c Holoman (1992, 397)
  4. ^ Einstein, Alfred (1962). Mozart, his character, his work. Oxford: Oxford University Press. s. 206. ISBN 978-0-19-500732-9. 
  5. ^ Holoman, D. Kern (1992). Evenings with the orchestra: a Norton companion for concertgoers. New York: W. W. Norton & Company. s. 398. ISBN 978-0-393-02936-9. 
  6. ^ Almanca notun tamamı şu şekildedir: "Eine kleine Nachtmusik, bestehend in einem Allegro.Menuett und Trio.–Romance.Menuett und Trio, und Finale.–2 violini, viola e bassi."; "Küçük bir serenat; bir allegro, bir minüet ve üçlü, bir romans, bir [başka] minüet ve üçlü ve bir sondan oluşuyor. İki keman, viyola ve bas çalgılar için." Mozart'ın katalogdaki bu sayfası, eserin birinci bölümünün notalarının ilk iki satırıyla başlamaktadır. Katalog Britanya Kütüphanesi'nin internet sitesindedir 19 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Mozart'ın notu Almanca Wikipedia'dan alınmıştır: "Eine kleine Nachtmusik".
  7. ^ a b Zaslaw ve Cowdery (1991, 250)
  8. ^ Einstein, Alfred (1962). Mozart, his character, his work. Oxford: Oxford University Press. s. 207. ISBN 978-0-19-500732-9. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2012. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Eine kleine Nachtmusik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Eine_kleine_Nachtmusik&oldid=32766057" sayfasından alınmıştır