İçeriğe atla

Donşianca

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Donşianca
Santa
لھجکءاءل
Ana dili olanlarÇin'de Gansu ve Qinghai Eyaletinde, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde, Linxia Hui Özerk ve Ningxia Özerk bölgesinde
Konuşan sayısı250.000  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Moğol dilleri
  • Güney kolu
    • Şirongol kolu
      • Donşianca
Dil kodları
ISO 639-2tut
ISO 639-3[[ISO639-3:sce|sce]]

Donşian dili veya Santa, (Çince: 东乡语, dōngxiāng ) Moğolca grubuna ait, kuzeybatı Çin'de Donşianlar tarafından konuşulan bir dildir.

Donşian dili Moğol dilleri Altay dalına ait olup kesin olarak hiçbir diyalekti yoktur; fakat yerel üç çeşidi (tuyu) bulunur. Bunlar: Suonanba (Xiaonan) (ortalama %50 Donşianlar konuşur), Wangjiaji (ortalama %30 Donşianlar konuşur) ve Sijiaji (ortalama %20 Donşianlar konuşurlar).

Sesli (ünlü) harflerin sayısı 7 tanedir.

i e u w o a e^

[e^] bir ters dar sesli, kendi hecesini biçimlendirir, özellikle yedek kelimelerde kullanılır.

Önceki sesli Orta sesli Sonraki sesli
Kapalı sesli i [i] [ɯ] [ɯ] u [u]
Dengeli sesli e [e] ə [ə] [ɚ] [ɚ] o [o]
Açıl sesli a [a]

Sessiz (ünsüz) harflerin sayısı 28 tanedir.

b p m f
d t n l r
dz ts s
dzh tch ch
dsh tsh sh
g k x
X G q
h j w
    dudaksıl (iki dudaklı) dişsel ünsüz yan dal dil ucu damaktan damak sessizi dil arkası küçük dil ünsüzü sol nefes borusu ağzı
sessiz patlayıcı (ünsüz) sessiz sağır b [p] d [t] g [k] [ɢ] [q]
soluklu ünsüz p [pʰ] t [tʰ] k [kʰ] q [qʰ]
sürtünmeli sessiz harf sessiz sağır f [f] s [s] [ʂ] [ʂ] [ɕ] [ɕ] x [x] h [h]
sesi yansıtan [ɣ] [ɣ]
yarı kapantılı ünsüz sessiz sağır dz [t͡s] [dʐ] [t͡ʂ] [dʑ] [t͡ɕ]
soluklu ünsüz (sesbilim) ts [t͡sʰ] [tʂ] [t͡ʂʰ] [tɕ] [t͡ɕʰ]
genizden gelen sessiz m [m] n [n]  
yarım sesli sessiz r [r] l [l]
yarı-dar sesli w [w] j [j]

Karşılaştırma

[değiştir | kaynağı değiştir]
Donşianca Moğolca Türkçe
qara xar-a kara
Goni xoni keçi
kun kümün adam
gie ger ev
bula bulaG çeşme
mungu mongGol moğol
Donşianca Türkçe
a'na ana (anne)
e'ne bu (böyle)
u'su su
na'ran güneş
dara'sun şarap
xodun kuştüyü (yıldız)
boro kahverengi

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]