İçeriğe atla

Davud

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Davut (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
"David" buraya yönlendirilmektedir. Diğer kullanımlar için David (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Davud
Arp çalan Kral Davud, Gerard van Honthorst, 1622
İsrail kralı
Hüküm süresiMÖ 1010–970 arası
Önce gelenİşboşet
Sonra gelenSüleyman
Eş(ler)i8 eş
Çocuk(lar)ı18'den fazla çocuk
BabasıYesse
AnnesiNitzevet bat Adael

Davud[a] (İbranice: דָּוִד, romanize: David; y. MÖ 1040 – MÖ 970), Tanah'a göre, Birleşik İsrail Krallığı'nın kralı olmuş bir Yahudi kraldı.[1][2] İşboşet'in yerine gelir ve tahtı kendisinden sonra oğlu Süleyman'a bırakır.

Tanah'ta yansıtılan Davud'un karakteri ve yaptıkları, onu Yahudi geleneğinin en önemli şahsiyetlerinden ve İsrail halkının en büyüklerinden biri yaptı. Kabala'da Davut, tarih boyunca dünyadaki Shekhinah'nın dayandığı arabanın dört ayağından biridir (diğer üçü Yahudilerin diğer ataları Avraham, İshak ve Yakov'dur). Samuel Kitapları'nda Davud, önce bir müzisyen, daha sonra düşman şampiyonu Câlût'u öldürerek şöhret kazanan genç bir savaşçı olarak tanımlanmaktadır.[3]

Samuel Kitapları'nda yer alan Davud'un Kutsal Kitap'taki öyküsünde, Davud genç bir çoban ve müzisyen olarak başlar ve dev Golyat'ı yenerek ün kazanır. Kral Saul'un gözdesi olur ancak Saul Davut'un tahtını istediğine inandığı için saklanmak zorunda kalır. Saul ve oğlu Yonatan öldükten sonra Davut İsrail'in kralı olur. Yeruşalim'i ele geçirir, başkent yapar ve Ahit Sandığı'nı oraya getirir. Davud ayrıca Batşeba'yla bir ilişki yaşar ve kocası Uriya'nın ölümüne neden olur. Oğlu Avşalom onu devirmeye çalışır ama başaramaz. Davud, Tanrı için bir tapınak inşa etmek ister ama yönetimindeki şiddet nedeniyle buna izin verilmez. 70 yaşında ölür ve oğlu Süleyman'ı halefi olarak seçer.

Davud Talut (Saul)'a lirini çalarken

Yahudi geleneğinde Davud ideal bir kral ve gelecekteki İbrani Mesih'in atası olarak görülür. Birçok mezmur ona atfedilir. Davud'un hikâyesine Yeni Ahit'te de atıfta bulunulur ve İsa'nın Davud'un soyundan geldiği söylenir. Kuran'da ve hadislerde Davud, bir İsrail kralı ve Allah'ın bir peygamberi olarak kabul edilir.[4][5] Davud'un hayatı tarih boyunca sanat ve edebiyatta çeşitli yorumlara ilham kaynağı olmuştur.

İbrahimi Dinlerde Kral Davud'un Yorumları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rabinik Yahudilik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rabinik Yahudiliği'nde Davud oldukça önemli bir figürdür ve hakkında birçok efsane anlatılır. Rivayete göre Davud, İşay'ın oğlu olarak büyümüş, kardeşleri okuldayken çocukluğunu babasının koyunlarını kırlarda gütmekle geçirmiş.[6]

Ortaçağ müjdecileri tarafından Kral Davud'a atfedilen arma. (İrlanda arması ile aynıdır)

Davud'un Batşeba ile yaşadığı yasak aşk, tövbenin gücünü gösteren bir örnek olarak yorumlanır. Hatta Talmud'a göre, savaş arifesinde Yahudiler arasında yaygın olan boşanma geleneği sebebiyle bu ilişki zina bile sayılmaz. Ayrıca Talmud kaynaklarına göre, Uriya kralın doğrudan emrine karşı gelerek büyük bir suç işlediğinden, onun ölümü cinayet olarak kabul edilmez. Bununla birlikte Sanhedrin risalesinde, Davud işlediği suçlar için pişmanlık duymuş ve af dilemiştir. Tanrı sonunda Davut ve Batşeba'yı affetse de, günahlarını kutsal metinlerden silmemiştir.[7][8]

Yahudi efsanelerine göre, Davud'un Batşeba ile günaha girmesi, aşırı gururunun bir cezasıdır. Davud, tıpkı İbrahim, İshak ve Yakup gibi sınavı başarıyla geçen ve sonrasında isimleri Tanrı'nın adıyla anılan peygamberler gibi, sabrını kanıtlamak için Tanrı'ya kendisini günaha sürüklemesi için yalvarmıştır. Ancak Davud, bir kadının cazibesine kapılıp bu sınavda başarısız olmuştur.

Midraşlara göre, Adem 70 yıllık ömründen Davud'a vermiştir. Ayrıca Yeruşalmi Talmud'a göre Davud, Şavuot (Pentekost) bayramında doğmuş ve ölmüştür. Kendisinin o kadar dindar olduğu söylenir ki, dualarıyla gökten her şeyi indirebilirdi.[9][10]

Hristiyanlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk dönem Hristiyan toplulukları, "Davud'un yaşamının İsa'nın yaşamının bir habercisi olduğuna inanmıştır; her ikisi de Beytüllahim'de doğmuştur; Davud'un çobanlığı, İsa'nın İyi Çoban olduğunu gösterir; Golyat'ı öldürmek için seçilen beş taş, İsa'nın beş yarasını simgeler; güvendiği danışmanı Ahitofel'in ihaneti ve Kidron Vadisi'nden geçişi, İsa'nın Çilesi'ni hatırlatır. Yeni Ahit'ten öğrendiğimiz gibi, Davud'un Mezmurları'nın çoğu gelecekteki Mesih'in habercisidir."[11] Orta Çağ'da, "Şarlman kendini 'yeni bir Davud' olarak görmüş ve sarayındaki bilginler tarafından da öyle kabul edilmiştir. [Bu] kendi başına yeni bir fikir değildi, ancak [Şarlman tarafından] içeriği ve önemi büyük ölçüde genişletilmişti."[11][12]

Davud
داوود

Peygamber
İslam kaligrafisinde Davud'un adı.
Tanınma nedeniCâlût'u yenmek; yeryüzünde (Al-Arḍ, الأَرْض) halife (vekili) olmak ve Benî İsrail'in bilge kralı; Zebur'u almak; İsrailoğullarına peygamberlik etmek ve onları uyarmak; müzik ve ses yeteneği açısından son derece yetenekli olmak.
Yerine geldiğiTâlût
Yerine gelenSüleyman
Çocuk(lar)Süleyman

Batı Riti kiliseleri (Lutheran, Roma Katolik) Davud'un bayram gününü 29 Aralık veya 6 Ekim'de kutlarken,[13] Doğu riti kiliseleri 19 Aralık'ta kutlar.[14]Doğu Ortodoks ve Doğu Katolik Kiliseleri, "Kutsal Doğru Peygamber ve Kral Davud"un bayram gününü, Kutsal Ataların Pazar günü (Rab'bin Doğuşu'ndan iki Pazar önce) ve Kutsal Babaların Pazar günü (Doğuş'tan önceki Pazar), İsa'nın diğer atalarıyla birlikte anarak kutlarlar. Ayrıca Doğuş'tan sonraki Pazar günü, Yusuf ve Rab'bin Kardeşi Yakup ile birlikte ve 26 Aralık'ta (Tanrı'nın Annesinin Sinaksisi) anılır.[15]

İslam

[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam inancında Davud (Arapça: داوود Dā'ūd veya Dāwūd), İsrailoğullarını doğru yola iletmek için Allah'ın görevlendirdiği büyük peygamberlerden biri olarak önemli bir yere sahiptir. Kuran'da sıklıkla oğlu Süleyman ile birlikte anılan Davud, genellikle Arapça ismiyle داود, Dāwūd veya Dā'ūd şeklinde geçer. Kuran'da Davud'un, Filistin ordusunun dev askeri Calut'u öldürdüğü (Bakara 251) anlatılır. Calut'u öldürdüğünde Allah ona hem hükümdarlık hem de hikmet vermiş ve bunları pekiştirmiştir (Sad 20). Davud, Allah'ın "yeryüzündeki halifesi" olmuş (Sad 26) ve Allah ona sağlam bir muhakeme yeteneği (Enbiya 78; Saffat 21-24, Şuara) ve ilahi bilgelik kitapları olarak kabul edilen Zebur'u bahşetmiştir (Nisa 163; İsra 55). Kuşlar ve dağlar Davud ile birlikte Allah'a hamd etmek için birleşmiş (Enbiya 79; Sebe 10; Sad 18), Allah demiri Davut için yumuşatmış (Sebe 10) ve ona demirden zincir zırh yapma sanatını öğretmiştir (Enbiya 80). Bu bilgi Davud'a, tunç ve dökme demir silahlı düşmanları karşısında büyük bir avantaj sağlamış, kültürel ve ekonomik etki yaratmıştır. Süleyman ile birlikte Davud, tarlalara verilen zararla ilgili bir davada hüküm vermiş (Enbiya 78) ve kendi dua odasında iki taraf arasındaki anlaşmazlığı çözmüştür (Sad 21-23). Kuran'da Davud'un Uriya'ya yaptığı yanlıştan veya Batşeba'dan hiç bahsedilmediği için Müslümanlar bu anlatımı reddeder.

Müslüman geleneği ve hadisler, Davud'un günlük namaz ve oruç tutma konusundaki gayretini vurgular.[16] Kuran tefsircileri, tarihçiler ve Peygamberler Tarihi'ni derleyenler, Davud'un kısa Kuran anlatımlarını detaylandırır ve özellikle Davud'un Zebur'larını okumadaki yeteneğinden, güzel sesinden ve eşsiz okuyuşundan bahseder. Sesi, sadece insanlar üzerinde değil, tüm canlılar ve doğa üzerinde büyüleyici bir güce sahip olarak tasvir edilir ve onunla birlikte Allah'a hamt etmek için birleşirler.[17]

Davud ve Golyat (1888), Alman sanatçı Osmar Schindler'in renkli litografisi.

Tarihsellik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Edebi analiz

[değiştir | kaynağı değiştir]

Davud'un hayatına dair elimizdeki tek kaynaklar kutsal metinler ve arkeolojik buluntulardır. Bazı araştırmacılar, bu bilgilerin MÖ 11. ve 10. yüzyıllara ait kayıtlardan derlendiğine inanırken, kesin derleme tarihini belirlemek mümkün değildir. Diğerleri ise Samuel Kitapları'nın büyük ölçüde MÖ 7. yüzyılın sonlarında Kral Josiah döneminde yazıldığını, daha sonra Babil sürgünü (MÖ 6. yüzyıl) ve nihayetinde MÖ 550 civarında eklemeler yapıldığını savunur. Eski Ahit uzmanı Graeme Auld, Samuel Kitabı 9:8'de geçen ve Hasmonayim döneminde bilinen çeyrek şekel para biriminin bahsinin daha sonraki bir düzeltmeye işaret ettiğini öne sürerek bu görüşü destekler.[18]

Samuel Kitapları'nın yazar ve editörleri, "Davud'un yükselişinin tarihi" ve "tahta geçiş anlatısı" gibi çeşitli eski kaynaklardan yararlanmıştır. Olaya farklı bir bakış açısı sunan Tarihler Kitabı ise büyük olasılıkla MÖ 350-300 yılları arasında yazılmış ve Samuel ile Krallar Kitapları'nı kaynak olarak kullanmıştır.

Kutsal metinler, Davud dönemi Yahuda'sının tam anlamıyla gelişmiş bir krallık olmadığını gösterir. Davud'a "kral" (melek) yerine çoğunlukla "prens" ya da "önder" (negid) denir. Ayrıca yönetimi, bir krallığa özgü karmaşık bürokrasi yapısından yoksundur ve takipçileri büyük ölçüde akrabaları ve memleketi Hebron'dan insanlardır.

Davud'un hikâyesi farklı şekillerde yorumlanır. Bazı araştırmacılar bunu Kral Arthur efsaneleri veya Homeros'un destanlarına benzer bir kahramanlık hikâyesi olarak görürken diğerleri bu tür karşılaştırmaları şüpheyle karşılar. Yakın Doğu edebiyatındaki diğer metinlerle paralellik gösteren bir tema ise Davut ile Yonatan arasındaki ilişkinin eşcinsel doğasıdır. Samuel 2'de (1:26) yer alan ve Davud'un Yonatan'ın sevgisinin kendisine bir kadının sevgisinden daha tatlı geldiğini ilan ettiği Yaşar Kitabı'ndan alıntı, Akhilleus ile Patroklos ve Gılgamış ile Enkidu hikâyelerindeki benzer ifadelerle karşılaştırılmıştır.[19][20]

Bazılarına göre ise Davud hikâyesi, cinayet ve kral öldürme gibi suçlamalara yanıt olarak yazılmış siyasi bir savunmadır. Samuel ve Tarihler Kitapları'nın yazar ve editörleri, Davud'un saltanatını kaçınılmaz ve arzu edilir olarak göstermeyi amaçladıkları için onun hakkında çok az somut ve tartışmasız bilgi bulunur. Bununla birlikte, bazı araştırmacılar Samuel Kitabı'nın yazarlarının Davud'u sadece propagandacı bir figür olarak değil, karmaşık bir kişilik olarak da sunduğunu ileri sürer.[21]

Davud hakkında yazılan çeşitli çalışmalar, onun karakterine dair farklı bakış açıları sunar. Baruch Halpern onu acımasız bir zorba, katil ve Gatlı Filist kralı Akiş'in ömür boyu hizmetkarı olarak tasvir eder. Steven McKenzie, Davud'un zengin bir aileden geldiğini ve rakiplerini, hatta kendi oğullarını bile öldüren "hırslı ve acımasız" bir tiran olduğunu savunur. Joel S. Baden, onu "cinayet, hırsızlık, rüşvet, seks, aldatma ve ihanet dahil her türlü yolla iktidara gelen hırslı, acımasız, etten kemikten bir adam" olarak tanımlar. William G. Dever ise onu "seri katil" olarak nitelendirmeye kadar gider.[22]

Antik İsrail
İsrailoğulları
Kabileler
Devletler
Krallar
Savaşlar
Diğer

Jacob L. Wright, Davud'un Golyat'ı öldürmesi, Batşeba ile ilişkisi ve Birleşik İsrail Krallığı'nı yönetmesi gibi en popüler efsanelerin, kendisinden nesiller sonra, özellikle geç Pers veya Helenistik dönemlerde yaşayanlar tarafından yaratıldığını öne sürer.[23] Isaac Kalimi, Kral Süleyman ve dönemine gelince, "söylenebilecek neredeyse her şeyin... kaçınılmaz olarak kutsal kitap metinlerine dayandığını" belirtir. Ancak, belirli bir kutsal kitap pasajının MÖ 10. yüzyıldaki gerçek tarihi durumu yansıtıp yansıtmadığını belirlemenin genellikle zor olduğunu ve bir dereceye kadar makul olduğunu savunmanın ötesine geçmenin zor olduğunu kabul eder.

Kral Davut Heykeli (1609-1612) Nicolas Cordier tarafından Roma, İtalya

Arkeolojik buluntular

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tel Dan Steli

1993 yılında bulunan Tel Dan Yazıtı, MÖ 9. yüzyılın sonları veya 8. yüzyılın başlarında Şam kralı Hazael tarafından dikilmiş bir taş anıttır. Anıt, kralın iki düşman krala karşı kazandığı zaferi kutlamakta ve çoğu bilim insanı tarafından "Davud Hanedanı" olarak tercüme edilen 𐤁𐤉𐤕𐤃𐤅𐤃, bytdwd ifadesini içermektedir. Kimi uzmanlar bu okumaya itiraz etse de, ifadenin soyunu Davud adında bir kurucuya dayandıran Yahuda Krallığı'na atıfta bulunması muhtemeldir.[24]

1994 yılında iki yazıtbilimci, André Lemaire ve Émile Puech, 9. yüzyıldan kalma Moab Krallığı'na ait Meşa Dikilitaşı'nın 31. satırının sonunda "Davud Hanedanlığı" ifadesini de barındırdığını öne sürdüler. Ancak bu, Tel Dan Yazıtı'ndaki ifadeden daha az kesin olarak kabul edildi. Mayıs 2019'da, Israel Finkelstein, Nadav Na'aman ve Thomas Römer, yeni görüntülerden yola çıkarak hükümdarın isminin üç ünsüzden oluştuğunu ve bet harfiyle başladığına karar verdiler. Bu da "Davud Hanedanlığı" okumasını dışlar ve hükümdarın Moab'daki ikamet şehri olan "Horonaim" ile birlikte ele alındığında bahsedilen kişinin, adı İbrani Kutsal Kitabı'ndan da bilinen Kral Balak olma ihtimalini güçlendirir. Aynı yıl daha sonra, Michael Langlois hem yazıtın kendisinin hem de 19. yüzyılda hala sağlam olan dikilitaşın orijinal sıkıştırılmış kopyasının yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını kullanarak Lemaire'nin 31. satırda "Davud Hanedanlığı" ifadesinin yer aldığı görüşünü yeniden doğruladı. Langlois'e yanıt olarak Na'aman, "Davud Hanedanlığı" okumasının kabul edilemez olduğunu savundu, çünkü ortaya çıkan cümle yapısı Batı Sami kraliyet yazıtlarında son derece nadirdir.[25]

Bu iki stelin yanı sıra, Kutsal Kitap uzmanı ve Mısırbilimci Kenneth Kitchen, Davud'un adının Kutsal Kitap'ta genellikle Şişak ile özdeşleştirilen Firavun Shoshenq'in bir kabartmasında da geçtiğini öne sürmektedir.[26][27] Kabartma, Shoshenq'in MÖ 925'te Filistin'deki yerlere baskın düzenlediğini iddia eder ve Kitchen bir yeri "Davut Tepeleri" olarak yorumlar; burası Güney Yahuda ve Negev'de, Kutsal Kitap'ta Davud'un Saul'dan sığındığı yerdir. Kabartma hasar görmüştür ve yorumu belirsizdir.[27]

Arkeolojik analiz

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkeolojik Kanıtlar: Farklı Yorumlar

Birleşik Monarşi'nin arkeolojik kanıtları hala tartışmalara ve çeşitli yorumlara konu olmaktadır. Hayes ve Miller (2006) gibi bazı akademisyenler, MÖ 10. yüzyıl Filistin'inin arkeolojik kayıtlarında Kudüs merkezli güçlü bir krallığa dair kanıtların eksik olduğunu düşünmektedir. Kuhrt (1995) gibi diğerleri ise yazılı kayıtların sınırlı olduğunu kabul etmekle birlikte, çeşitli yerleşim yerlerindeki gelişmelerin döneme denk gelebileceğine işaret etmektedir.[28][29]

Finkelstein ve Silberman (2007), arkeolojik bulguların Yahuda'yı seyrek nüfuslu, Kudüs'ü sadece bir köy ve Davud'un yönetimini de bir beylikle sınırlı olarak tasvir ettiğini savunmaktadır. Birleşik, tek tanrılı monarşiye dair Kutsal Kitap anlatısının sonradan oluşturulmuş bir yapı olduğunu öne sürmektedirler.[30]

Farklı görüşler de mevcuttur. Mazar (2010), Birleşik Monarşi'yi "gelişmekte olan bir devlet" olarak tanımlar ve Davut'u bir Kenanlı savaş beyine benzetir. Dever, Saul, Davut ve Süleyman'a dair kanıtları kabul etmekle birlikte, Birleşik Monarşi'nin daha çok bir beyliğe benzemiş olabileceğini öne sürmektedir.[31]

Son zamanlardaki kazılar tartışmaları alevlendirmiştir. Eilat Mazar'ın, Davut dönemine ait olduğunu öne sürdüğü Büyük Taş Yapı ve Kademeli Taş Yapı'daki bulguları hem destek hem de şüpheyle karşılanmıştır. MÖ 10. yüzyıla ait olası şehir surlarının keşfi ise tabloyu daha da karmaşık hale getirmektedir.

Khirbet Qeiyafa'daki kazılar, MÖ 10. yüzyıl Yahuda'sında kentleşmiş bir yerleşim olduğunu göstererek, yerleşik bir krallık fikrini desteklemektedir. Ancak, alanla ilgili farklı yorumlar da mevcuttur.[32]

Tartışmalar, 2018 yılında Tel Eton'da yapılan ve bir Kenan yerleşiminin MÖ 11. yüzyılın sonlarında veya 10. yüzyılın başlarında bir Yahudi kasabasına dönüştüğünü düşündüren bulgularla devam etmektedir.[33]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Carr, David M. (2011). An Introduction to the Old Testament: Sacred Texts and Imperial Contexts of the Hebrew Bible. John Wiley & Sons. s. 58. ISBN 978-1-44435623-6. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  2. ^ Falk, Avner (1996). A Psychoanalytic History of the Jews. Fairleigh Dickinson University Press. s. 115. ISBN 978-0-83863660-2. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  3. ^ Isbouts, Jean Pierre. "Why King David is one of the Bible's most compelling characters". nationalgeographic.com. National Geographic. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020. 
  4. ^ "David". Oxford Islamic Studies. Oxford. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  5. ^ Manouchehri, Faramarz Haj; Khodaverdian, Shahram (28 Eylül 2017). "David (Dāwūd)". Encyclopaedia Islamica. Brill. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  6. ^ Ginzberg, Louis (1909). The Legends of the Jews. Philadelphia: Jewish Publication Society. 
  7. ^ "David". jewishencyclopedia.com. 11 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2014. 
  8. ^ Babylonian Talmud, Tractate Sanhedrin. s. 107a. 
  9. ^ Zohar Bereishis 91b
  10. ^ Ginzberg, Louis (1909), Szold, Henrietta tarafından çevrildi, "Legends of the Jews", Sefaria, 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ekim 2021 
  11. ^ a b John Corbett (1911) King David 25 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Catholic Encyclopedia (New York: Robert Appleton Company)
  12. ^ McManners, John (15 Mart 2001). The Oxford Illustrated History of Christianity. OUP Oxford. s. 101. ISBN 9780192854391. 9 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2016. 
  13. ^ Zeno. "Lexikoneintrag zu »David (8)«. Vollständiges Heiligen-Lexikon, Band 1. Augsburg 1858, ..." www.zeno.org (Almanca). 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 
  14. ^ "saintpatrickdc.org". web.archive.org. 30 Mayıs 2008. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 
  15. ^ Zeno. "Lexikoneintrag zu »David (8)«. Vollständiges Heiligen-Lexikon, Band 1. Augsburg 1858, ..." www.zeno.org (Almanca). 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021. 
  16. ^ "Dawud". Encyclopedia of Islam
  17. ^ Stories of the Prophets, Ibn Kathir, "Story of David"
  18. ^ Hill, Andrew E.; Walton, John H. (2009) [1991]. A Survey of the Old Testament (3. bas.). Grand Rapids: Zondervan. s. 258. ISBN 978-0-310-28095-8. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2019. The events of the book took place in the last half of the eleventh century and the early part of the tenth century BC, but it is difficult to determine when the events were recorded. There are no particularly persuasive reasons to date the sources used by the compiler later than the events themselves, and good reason to believe that contemporary records were kept (cf. 2 Sam. 20:24–25). 
  19. ^ Thompson, Thomas L. (2001). "A view from Copenhagen: Israel and the History of Palestine". The Bible and Interpretation. 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. The history of Palestine and of its peoples is very different from the Bible's narratives, whatever political claims to the contrary may be. An independent history of Judea during the Iron I and Iron II periods has little room for historicizing readings of the stories of I-II Samuel and I Kings. 
  20. ^ Redford 1992, ss. 301–302: One (perversely perhaps) longs to see the result of the application of such a criterion to Geoffrey of Monmouth's treatment of Arthur, to the anonymous Joseph and Asenath, to the Alexander Romances, or a host of other Pseudepigrapha. Mesmerized by the literary quality of much of the writing in 1 and 2 Samuel—it is in truth a damned good story!—many scholars take a further step: "The Succession story must be regarded as the oldest specimen of ancient Israelite history writing."; Pfoh 2016, s. 54 n. 126: Isser links the David story with other heroic tales, like Homer's epics and King Arthur's legend
  21. ^ Johnson, Benjamin J. M. (2021). "An Unapologetic Apology: The David Story as a Complex Response to Monarchy". Kipfer, Sara; Hutton, Jeremy M. (Ed.). The Book of Samuel and Its Response to Monarchy. Kohlhammer Verlag. ss. 225-241. ISBN 978-3-17-037041-8. 
  22. ^ Carasik, Michael (June 2014). "Review of Baruch Halpern's David's Secret Demons: Messiah, Murderer, Traitor, King" (PDF). 10 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  23. ^ "David, King of Judah (Not Israel)". bibleinterp.arizona.edu. July 2014. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2017. 
  24. ^ "Was King David Mythical or Historical?". NCR (İngilizce). 24 Temmuz 2023. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
  25. ^ "[[Kitâb-ı Mukaddes|Kutsal Kitap]]" (news release). American Friends of Tel Aviv University. 2 Mayıs 2019. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020 – American Association for the Advancement of Science (AAAS) vasıtasıyla.  URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
  26. ^ 1 Kings 14:25-27
  27. ^ a b McKenzie, Steven L. (2000). "One". King David: A Biography. The New York Times. ISBN 0-19-513273-4. 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
  28. ^ A History of Ancient Israel and Judah; ByJames Maxwell Miller & John Haralson Hayes; pages 204; SCM Press, 2006; 9780334041177
  29. ^ Kuhrt, Amélie (1995). The Ancient Near East, c. 3000–330 BC, Band 1. New York: Routledge. s. 438. ISBN 978-0-41516-762-8. 
  30. ^ Finkelstein & Silberman 2007, ss. 26–27; Finkelstein & Silberman 2002, ss. 189–190, Chapter 8: Archaeologically and historically, the redating of these cities from Solomon's era to the time of Omrides has enormous implication. It removes the only archeological evidence that there was ever a united monarchy based in Jerusalem and suggests that David and Solomon were, in political terms, little more than hill country chieftains, whose administrative reach remained on a fairly local level, restricted to the hill country.
  31. ^ Mazar, Amihai (2010). "Archaeology and the biblical Narrative: The Case of the United Monarchy" (PDF). One God – One Cult – One Nation: Archaeological and Biblical Perspectives. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-022358-3. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  32. ^ Garfinkel, Yossi; Ganor, Sa'ar; Hasel, Michael (19 Nisan 2012). "Journal 124: Khirbat Qeiyafa preliminary report". Hadashot Arkheologiyot: Excavations and Surveys in Israel. Israel Antiquities Authority. 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018. 
  33. ^ Proof Of King David? Not Yet. But Riveting Site Shores Up Roots Of Israelite Era, By Amanda Borschel-Dan; Times Of Israel; 14 May 2018; At [1] 14 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Davud ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İşboşet
Resmî unvanlar
Önce gelen
İşboşet 		İsrail Kralı
MÖ 1000-962 		Sonra gelen
Süleyman
  1. ^ Arapça: داوود, Dāwūd; Grekçe: Δαυίδ, Dauíd; Latince: Davidus; Ermenice: Դաւիթ, Dawitʿ
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Davud&oldid=34486281" sayfasından alınmıştır