David Thouless
David J. Thouless | |
|---|---|
_(cropped).jpg) Thouless, 2016 | |
| Doğum | David James Thouless 21 Eylül 1934 Bearsden, İskoçya, Birleşik Krallık |
| Ölüm | 6 Nisan 2019 (84 yaşında) Cambridge, İngiltere, Birleşik Krallık |
| Milliyet | Britanyalı |
| Eğitim | Winchester College Trinity Hall, Cambridge Cornell Üniversitesi |
| Evlilikler | Margaret Thouless[1] |
| Ödüller | Wolf Fizik Ödülü (1990) Nobel Fizik Ödülü (2016) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Yoğun madde fiziği Matematiksel fizik |
| Çalıştığı kurumlar | Washington Üniversitesi Yale Üniversitesi Birmingham Üniversitesi Berkeley Kaliforniya Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Hans Bethe |
| Doktora öğrencileri | Michael Kosterlitz[2] |
David J. Thouless tam adı ile David James Thouless (21 Eylül 1934, Bearsden - 6 Nisan 2019, Cambridge), Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.
2016'da Duncan Haldane ve Michael Kosterlitz ile birlikte maddenin topolojik evre değişimleri ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkı nedeniyle Nobel Vakfı tarafından Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.
İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]David James Thouless 21 Eylül 1934 tarihinde İskoçya'nın Bearsden şehrinde doğdu.[1]
Eğitimi ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Thouless ilk olarak Winchester College'da öğrenim gördü. 1955'te lisans derecesini Cambridge Üniversitesi'nde aldı. Doktora eğitimini, 1967 Nobel Fizik Ödülü sahibi nükleer fizikçi Hans Bethe'nin danışmanlığında 1958 yılında Cornell Üniversitesi'nde tamamladı.[1]
David Thouless Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştı. Daha sonra Birmingham Üniversitesi'nde fizikçi Rudolf Peierls ile çalışmak için Birleşik Krallık'a döndü. 1965-1978 yılları arasında Birmingham Üniversitesi'nde matematiksel fizik alanında profesör olarak görev aldı. Thouless ve Kosterlitz, maddenin yüzeyi düz ve iki boyutlu ortamlarda nasıl davranacağını geçerli kılan teoriler geliştirdi.[1][3] Yale Üniversitesi'nde kısa bir süre çalıştıktan sonra, 1980 yılında Washington Üniversitesi Fizik Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. Kuantum Hall etkisi'ni açıklamak için topolojik metotlar kullandı. 2003 yılında Washington Üniversitesi'nden emekli oldu.[1]
1979'da Royal Society, 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri Sanat ve Bilimler Akademisi ve Ulusal Bilimler Akademisi'ne üye oldu. Ayrıca 1987 yılında Amerika Birleşik Devletleri Fizik Derneği'ne katıldı.[1]
Aldığı ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Thouless, çalışmaları ve keşifleri için birçok ödül kazandı. 1990 yılında Fransız fizikçi Pierre-Gilles de Gennes ile birlikte geniş bir yelpazede yoğun madde sistemlerinin organizasyonu anlayışına öncü katkıları, Thouless'ın düzensiz ve düşük boyutlu sistemler üzerine çalışmaları ve Gennes'in makromoleküler madde ve sıvı kristal alanındaki çalışmaları nedeniyle Wolf Fizik Ödülü'ne layık görüldü.[4]
Nobel Fizik Ödülü
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Ekim 2016'da İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından David J Thouless ile birlikte Duncan Haldane ve Michael Kosterlitz'e, topolojik evre değişimlerin ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkılar nedeniyle 2016 Nobel Fizik Ödülü verilmesine karar verildi.[5][6]
Komite tarafından yapılan açıklamada "Bu yılın ödül sahipleri, maddenin farklı durumlara girebildiği, bilinmeyen bir dünyanın kapılarını açtılar. Bilim adamları, süperiletkenler, süper sıvılar ve incecik manyetik katmanlar gibi maddenin alışılmadık evre ya da durumlarını araştırmak için ileri matematiksel yöntemler kullandı. Öncü çalışmaları sayesinde maddenin yeni ve şimdiye kadar hiç bilinmeyen evreleri araştırma konusu oldu." ifadeleri kullanıldı.[7]
10 Aralık 2016'da İsveç'in başkenti Stockholm'de düzenlenen ödül töreninde Thouless'e, sertifika ve altın madalya ile birlikte 4 milyon İsveç kronu para ödülü İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından tevcih edildi.[6]
6 Nisan 2019 tarihinde İngiltere'nin Cambridge şehrinde 84 yaşında öldü.[8]
Seçilmiş yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Thouless, D. J. (1998). Topological Quantum Numbers in Nonrelativistic Physics. Singapur: World Scientific. ISBN 978-981-02-2900-9. 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017.
- Thouless, D. J. The Quantum Mechanics of Many-Body Systems (Pure and Applied Physics Series). 1972: Academic Press. ISBN 978-012-69-1560-0. 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017.
Makaleler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kosterlitz, J. M. (1973). "Ordering, metastability and phase transitions in two-dimensional systems" (PDF). Journal of Physics C: Solid State Physics, 6. ss. 1181-1203. doi:10.1088/0022-3719/6/7/010. PMID 27665689. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017.
- D. J., Thouless (1982). "Quantized Hall Conductance in a Two-Dimensional Periodic Potential". Physical Review Letters, 49. ss. 405-408. doi:10.1103/PhysRevLett.49.405. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Physicist Thouless to give two talks at Lab; Wayback Machine, Los Alamos Ulusal Laboratuvarı (İngilizce)
- David James Thouless, Washington Üniversitesi: 2000 Lars Onsager Ödül Töreni 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Wolf Fizik Ödülü sahibi David J. Thouless - 1990 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wolf Vakfı resmî sitesi (İngilizce)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f James Urton. "UW Professor Emeritus David J. Thouless wins Nobel Prize in physics for exploring exotic states of matter". Washington Üniversitesi. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ Fleischman, Tom. "Two with Cornell ties share 2016 Nobel Prize in physics". Cornell Üniversitesi. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017.
- ^ "Nobel Fizik Ödülü 'maddenin sıra dışı hallerine'". BBC Türkçe. 4 Ekim 2016. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ "Wolf Prize in Physics". NNDB. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ "Strange matter - Three British scientists win Nobel Prize for Physics". Euronews. 4 Ekim 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ a b "2016 Nobel Fizik Ödülü'nün sahipleri belli oldu". NTV.com.tr. 4 Ekim 2016. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ "About the Nobel Prize in Physics 2016". Nobelprize.org. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ Urton, James (10 Nisan 2019). "David Thouless — Nobel laureate and UW professor emeritus — dies at age 84". Washington Üniversitesi. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2019.
- 1934 doğumlular
- Britanyalı fizikçiler
- Amerikalı nükleer fizikçiler
- Cornell Üniversitesinde öğrenim görenler
- Washington Üniversitesi öğretim üyeleri
- Nobel Fizik Ödülü sahipleri
- Britanyalı Nobel Ödülü sahipleri
- Amerikalı Nobel Ödülü sahipleri
- Ulusal Bilimler Akademisi üyeleri
- Birmingham Üniversitesi öğretim üyeleri
- Wolf Fizik Ödülü sahipleri
- Yale Üniversitesi öğretim üyeleri
- Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley öğretim üyeleri
- 2019 yılında ölenler
- İskoçya doğumlular
- Royal Society üyesi Amerikalılar