Bill Clinton

Bill Clinton
Bill Clinton
	Resmî portre, 1993
42. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
	Görev süresi; 20 Ocak 1993 - 20 Ocak 2001
Başkan Yardımcısı	Al Gore
Yerine geldiği	George H. W. Bush
Yerine gelen	George W. Bush
40. ve 42. Arkansas Valisi
	Görev süresi; 11 Ocak 1983 - 12 Aralık 1992
Yerine geldiği	Frank D. White
Yerine gelen	Jim Guy Tucker
	Görev süresi; 9 Ocak 1979 - 19 Ocak 1981
Yerine geldiği	Joe Purcell
Yerine gelen	Frank D. White
Kişisel bilgiler
Doğum	William Jefferson Clinton; 19 Ağustos 1946 (78 yaşında); Hope, Arkansas
Partisi	Demokrat Parti
Evlilik(ler)	Hillary Rodham Clinton (e. 1975)
Çocuk(lar)	Chelsea Clinton
Bitirdiği okul	Georgetown Üniversitesi (BS); University Kolej, Oxford; Yale Üniversitesi (JD)
Mesleği	Hukukçu
İmzası

William Jefferson Clinton veya bilinen adıyla Bill Clinton (d. 19 Ağustos 1946), 1993'ten 2001'e kadar 42. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve hukukçu. Demokrat Parti üyesi olan Clinton, daha önce 1979 ile 1981 yılları arasında ve 1983 ile 1992 yılları arasında Arkansas valisi olarak görev yaptı. Politikaları merkezci bir "Üçüncü Yol" siyasi felsefesini yansıtan Clinton, Yeni Demokrat olarak tanındı.

Clinton, Arkansas'ta doğdu ve büyüdü. Georgetown Üniversitesi'nden 1968 yılında mezun oldu ve daha sonra gelecekteki eşi Hillary Rodham ile tanıştığı Yale Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Hukuk fakültesinden mezun olduktan sonra Arkansas'a dönen Clinton, eyalet başsavcısı olarak seçildi ve ardından Arkansas valisi olarak arka arkaya iki dönem görev yaptı. Vali olarak eyaletin eğitim sistemini elden geçirdi ve Ulusal Valiler Birliği'nin başkanlığını yaptı. Clinton, 1992 seçimlerinde görevdeki Cumhuriyetçi Parti başkanı George H. W. Bush ve bağımsız işadamı Ross Perot'u yenerek başkan seçildi. Baby Boomers kuşağında doğan ilk başkan oldu.

Clinton, Amerikan tarihindeki en uzun barış zamanı ekonomik genişleme dönemine başkanlık etti. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'nı ve Şiddet Suçlarının Kontrolü ve Kanun Uygulama Yasası'nı imzaladı, ancak ulusal sağlık reformu planını geçiremedi. 1990'ların ortalarından itibaren, iç politikada çok daha muhafazakâr hale gelerek ideolojik bir evrim geçirmeye başladı ve Kişisel Sorumluluk ve İş Fırsatı Yasası, Eyalet Çocukları Sağlık Sigortası Programı ve mali deregülasyon önlemlerini savundu ve imzaladı. ABD Yüce Mahkemesi'ne Ruth Bader Ginsburg ve Stephen Breyer'i atadı. Dış politikada Clinton, Bosna ve Kosova savaşlarına ABD'nin askeri müdahalesini emretti ve sonunda Dayton Barış anlaşmasını imzaladı. Ayrıca NATO'nun Doğu Avrupa'da genişlemesi için çağrıda bulundu ve birçok eski Varşova Paktı üyesi onun başkanlığı sırasında NATO'ya katıldı. Clinton'ın Orta Doğu'daki dış politikası, Saddam Hüseyin'e karşı gruplara yardım sağlayan Irak'ı Özgürleştirme Yasası'nı imzalamasına tanık oldu. Ayrıca İsrail-Filistin barış sürecini ilerletmek için Oslo I Anlaşması ve Camp David Zirvesi'ne katıldı ve Kuzey İrlanda barış sürecine destek verdi.

Clinton, 1996 seçimlerinde Cumhuriyetçi aday Bob Dole ve Reform Partisi adayı Perot'u yenerek yeniden seçilmeyi başardı. İkinci dönemine, 1995 yılında o zamanlar 22 yaşında olan Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile cinsel ilişkiye girmesiyle başlayan Clinton-Lewinsky skandalı damgasını vurdu. Ocak 1998'de bu ilişkiye dair haberler magazin manşetlerine taşındı.^[1] Bu skandal yıl boyunca tırmanarak Aralık ayında Clinton'ın Temsilciler Meclisi tarafından görevden alınmasıyla doruğa ulaştı ve Andrew Johnson'dan bu yana görevden alınan ilk ABD başkanı oldu. Temsilciler Meclisi'nin kabul ettiği iki azil maddesi, yalancı şahitlik ve Clinton'ın başkanlık yetkilerini kullanarak adaleti engelleme suçu işlemesi etrafında şekilleniyordu. 1999 yılında Clinton'ın azil davası Senato'da başladı ve Clinton her iki suçlamadan da beraat etti. Clinton'ın başkanlığının son üç yılında Kongre Bütçe Ofisi, 1969'dan bu yana ilk kez bütçe fazlası verdiğini bildirdi.

Clinton, 2001 yılında ABD başkanları arasında en yüksek onay oranıyla görevinden ayrıldı. Başkanlığı, ABD başkanlarının tarihsel sıralamasında orta ve üst sıralarda yer almaktadır. Bununla birlikte, kişisel davranışları ve görevi kötüye kullanma iddiaları onu önemli bir inceleme konusu haline getirdi. Görevden ayrıldığından bu yana Clinton, kamuoyu önünde konuşmalar yapmakta ve insani yardım çalışmalarında yer almaktadır. HIV/AIDS'in önlenmesi ve küresel ısınma gibi uluslararası sorunlarla ilgilenmek üzere Clinton Vakfı'nı kurdu. 2009 yılında Birleşmiş Milletler'in Haiti özel elçisi olarak atandı. 2010 Haiti depreminden sonra Clinton, George W. Bush ve Barack Obama ile birlikte Clinton Bush Haiti Fonu'nu kurdu. Demokrat Parti siyasetinde aktif olarak yer almaya devam etti ve eşinin 2008 ve 2016 başkanlık kampanyaları için çalıştı.

İlk yılları

Clinton, William Jefferson Blythe III olarak 19 Ağustos 1946'da Hope, Arkansas'taki Julia Chester Hastanesi'nde doğdu.^[2] Doğumundan üç ay önce bir otomobil kazasında ölen seyyar satıcı William Jefferson Blythe Jr. ile Virginia Dell Cassidy'nin oğludur.^[3] Blythe başlangıçta kazadan sağ kurtuldu, ancak bir drenaj çukurunda boğuldu. Anne ve babası 4 Eylül 1943'te evlenmişti, ancak Blythe'ın dördüncü eşiyle hâlâ evli olması nedeniyle bu birlikteliğin daha sonra iki eşli olduğu ortaya çıktı.^[4] Virginia, Bill doğduktan kısa bir süre sonra hemşirelik eğitimi almak için New Orleans'a gitti ve onu Hope'ta küçük bir bakkal dükkânı işleten anne ve babası Eldridge ve Edith Cassidy'nin yanında bıraktı.^[5] Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde, ırk ayrımının olduğu bir dönemde Clinton'ın büyükanne ve büyükbabası, her ırktan insana veresiye mal satıyordu.^[6]^[7]^[8]^[9] 1950'de Bill'in annesi hemşirelik okulundan döndü ve Roger Clinton Sr. ile evlendi, Hot Springs, Arkansas'ta kardeşi ve Earl T. Ricks ile birlikte bir otomobil bayiliğine sahip olan Roger Clinton Sr. ile evlendi.^[5]

Üvey babasının soyadını hemen kullanmaya başlamasına rağmen Clinton, 15 yaşına gelene kadar,^[10] ona karşı bir jest olarak Clinton soyadını resmen benimsemedi.^[5] Clinton, üvey babasını; annesini ve üvey kardeşi Roger Clinton Jr'ı düzenli olarak taciz eden bir kumarbaz ve alkolik olarak tanımladı. Fiziksel istismar ancak o zamanlar 14 yaşında olan Bill'in üvey babasına "ayağa kalkıp yüzleşmesi" için meydan okumasının ardından sona erdi, ancak sözlü ve duygusal istismar devam etti.^[11] Bill sonunda Roger Sr.'ı ölümüne yakın istismarcı eylemleri için affedecekti.^[12]^[13]

John's Katolik İlkokulu'nda, Ramble İlkokulu'nda ve aktif bir öğrenci lideri, hevesli bir okuyucu ve müzisyen olduğu Hot Springs Lisesi'nde okudu. Koroda yer alan ve tenor saksafon çalan Clinton, eyalet bandosunun saksafon bölümünde birincilik kazandı. Lisedeyken Clinton, başarılı bir profesyonel piyanist olan Randy Goodrum ile birlikte The 3 Kings adlı caz üçlüsünde iki yıl boyunca sahne aldı.^[14]

Kamuoyu görüşleri

Clinton'ın ilk dönemi boyunca iş onay notu 40'lar ve 50'ler arasında dalgalandı. İkinci döneminde reytingi sürekli olarak yüksek 50'ler ile yüksek 60'lar arasında değişti. 1998 ve 1999'daki azil işlemlerinden sonra Clinton'ın reytingi en yüksek noktasına ulaştı.^[15] CBS News/New York Times anketine göre Clinton, Ronald Reagan ve Franklin D. Roosevelt ile aynı olan yüzde 68'lik bir onay oranıyla görevden ayrıldı.^[16] Clinton'ın görevdeki son çeyreği için Gallup anketinden aldığı ortalama onay oranı yüzde 61 olup, bu oran elli yıldır herhangi bir başkanın aldığı en yüksek son çeyrek onay oranıdır.^[17] Ankete katılanların yüzde kırk yedisi kendilerini Clinton destekçisi olarak tanımladı.^[17]

2014 yılında Quinnipiac Üniversitesi Anket Enstitüsü'nün Amerikalı seçmenler arasında yaptığı bir ankete katılanların yüzde 18'i Clinton'ı İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en iyi başkan olarak görerek, John F. Kennedy ve Ronald Reagan'ın ardından savaş sonrası başkanlar arasında en popüler üçüncü başkan oldu.^[18] Aynı anket, Amerikalı seçmenlerin sadece yüzde 3'ünün Clinton'ı İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en kötü başkan olarak gördüğünü gösterdi.^[18]

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Bill Clinton ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Photos of Bill Clinton's actions to bring peace to the Middle East12 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Bill Clinton, Laureate International Universities, Onursal Başkanı 24 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
C-SPAN'daki görünümü
TED'de Bill Clinton

Kaynakça

^ "Twenty years ago, the Drudge Report broke the Clinton-Lewinsky scandal". The Washington Post. ISSN 0190-8286. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
^ "Directory of Irish Genealogy: American Presidents with Irish Ancestors". Homepage.eircom.net. 23 Mart 2004. 9 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011.
^ "Biography of William J. Clinton". whitehouse.gov. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011 – National Archives vasıtasıyla.
^ Andrews, Edmund L. (21 Haziran 1993). "Clinton Reported to Have A Brother He Never Met". The New York Times. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
^ ^a ^b ^c Clinton, Bill (2004). My Life. Random House. ISBN 978-1-4000-3003-3.
^ Chafe, William H. (2012). Bill and Hillary: The Politics of the Personal. New York: Farrar, Straus and Giroux. s. 11. ISBN 978-0-8090-9465-3.
^ Shawn Landres, (Ed.) (1992). Bill Clinton: The Inside Story. New York: S.P.I. Books. ss. 5-6. ISBN 978-1-5617-1177-2.
^ Takiff, Michael (2010). A Complicated Man: The Life of Bill Clinton as Told by Those who Know Him. New Haven, Conn.: Yale University Press. s. 4. ISBN 978-0-3001-2130-8.
^ "First Black Food Stamp Chief has Ties to President Clinton". Jet. Chicago: John N. Johnson. 8 Eylül 1997. s. 10.
^ "Oprah Talks to Bill Clinton". O, The Oprah Magazine. Ağustos 2004. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011.
^ Maraniss, David (1996). First in His Class: A Biography of Bill Clinton. Touchstone. s. 40. ISBN 978-0-684-81890-0.
^ Holmes, David (2012). The Faiths of the Postwar Presidents. From Truman to Obama. University of Georgia Press. s. 148. ISBN 9780820338620.
^ Levin, Robert (1992). Bill Clinton. The Inside Story. University of Georgia Press. s. 52. ISBN 9781561711772.
^ Levin, Robert (1992). Bill Clinton: The Inside Story. S.P.I. Books. ss. 26-29. ISBN 9781561711772.
^ "Clinton's approval rating up in wake of impeachment". CNN. 20 Aralık 1998. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.
^ Cosgrove-Mather, Bootie (7 Haziran 2004). "A Look Back at the Polls". CBS News. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.
^ ^a ^b Moore, David W. (12 Ocak 2001). "Clinton Leaves Office With Mixed Public Reaction, Gallup Organization". Gallup.com. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
^ ^a ^b Obama Is First As Worst President Since WWII, Quinnipiac University National Poll Finds; More Voters Say Romney Would Have Been Better 3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Quinnipiac University (2 Temmuz 2014).

Hukuki görevi
Önce gelen Jim Tucker	Arkansas başsavcısı 1977–1979	Sonra gelen Steve Clark
Siyasi görevi
Önce gelen Joe Purcell Geçici	Arkansas valisi 1979–1981	Sonra gelen Frank White
Önce gelen Frank White	Arkansas valisi 1983–1992	Sonra gelen Jim Tucker
Önce gelen George H. W. Bush	Amerika Birleşik Devletleri başkanı 1993–2001	Sonra gelen George W. Bush
Diplomatik görevi
Önce gelen Jacques Chirac	G-8 Başkanı 1997	Sonra gelen Tony Blair
Parti siyasi görevi
Önce gelen David Pryor	Arkansas vali adayı Demokrat 1978, 1980, 1982, 1984, 1986, 1990	Sonra gelen Jim Tucker
Önce gelen Michael Dukakis	Amerika Birleşik Devletleri başkan adayı Demokrat 1992, 1996	Sonra gelen Al Gore

[1] "Twenty years ago, the Drudge Report broke the Clinton-Lewinsky scandal". The Washington Post. ISSN 0190-8286. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.

[2] "Directory of Irish Genealogy: American Presidents with Irish Ancestors". Homepage.eircom.net. 23 Mart 2004. 9 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011.

[whitehouse.gov_bio-3] "Biography of William J. Clinton". whitehouse.gov. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011 – National Archives vasıtasıyla.

[4] Andrews, Edmund L. (21 Haziran 1993). "Clinton Reported to Have A Brother He Never Met". The New York Times. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.

[My_Life-5] Clinton, Bill (2004). My Life. Random House. ISBN 978-1-4000-3003-3.

[6] Chafe, William H. (2012). Bill and Hillary: The Politics of the Personal. New York: Farrar, Straus and Giroux. s. 11. ISBN 978-0-8090-9465-3.

[7] Shawn Landres, (Ed.) (1992). Bill Clinton: The Inside Story. New York: S.P.I. Books. ss. 5-6. ISBN 978-1-5617-1177-2.

[8] Takiff, Michael (2010). A Complicated Man: The Life of Bill Clinton as Told by Those who Know Him. New Haven, Conn.: Yale University Press. s. 4. ISBN 978-0-3001-2130-8.

[9] "First Black Food Stamp Chief has Ties to President Clinton". Jet. Chicago: John N. Johnson. 8 Eylül 1997. s. 10.

[Oprah_Talks_to_Bill_Clinton-10] "Oprah Talks to Bill Clinton". O, The Oprah Magazine. Ağustos 2004. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011.

[First_in_His_Class-11] Maraniss, David (1996). First in His Class: A Biography of Bill Clinton. Touchstone. s. 40. ISBN 978-0-684-81890-0.

[Holmes-12] Holmes, David (2012). The Faiths of the Postwar Presidents. From Truman to Obama. University of Georgia Press. s. 148. ISBN 9780820338620.

[Levin-13] Levin, Robert (1992). Bill Clinton. The Inside Story. University of Georgia Press. s. 52. ISBN 9781561711772.

[14] Levin, Robert (1992). Bill Clinton: The Inside Story. S.P.I. Books. ss. 26-29. ISBN 9781561711772.

[15] "Clinton's approval rating up in wake of impeachment". CNN. 20 Aralık 1998. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.

[16] Cosgrove-Mather, Bootie (7 Haziran 2004). "A Look Back at the Polls". CBS News. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.

[Jan2001Gallup-17] Moore, David W. (12 Ocak 2001). "Clinton Leaves Office With Mixed Public Reaction, Gallup Organization". Gallup.com. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.

[Q_Poll-18] Obama Is First As Worst President Since WWII, Quinnipiac University National Poll Finds; More Voters Say Romney Would Have Been Better 3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Quinnipiac University (2 Temmuz 2014).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

g t d En İyi Sesli Kitap, Anlatım ve Hikaye Anlatımı Kaydı dalında Grammy Ödülü
1958−1979	The Best of the Stan Freberg Shows – Stan Freberg (1958) Lincoln Portrait – Carl Sandburg (1959) FDR Speaks – Robert Bialek (producer) (1960) Humor in Music – Leonard Bernstein (1961) The Story-Teller: A Session with Charles Laughton – Charles Laughton (1962) Who's Afraid of Virginia Woolf? – Edward Albee (playwright) (1963) BBC Tribute to John F. Kennedy – That Was the Week That Was (1964) John F. Kennedy: As We Remember Him – Goddard Lieberson (producer) (1965) Edward R. Murrow - A Reporter Remembers, Vol. I: The War Years – Edward R. Murrow (1966) Gallant Men – Everett Dirksen (1967) Lonesome Cities – Rod McKuen (1968) We Love You Call Collect – Art Linkletter & Diane Linkletter (1969) Why I Oppose the War in Vietnam – Martin Luther King Jr. (1970) Desiderata – Les Crane (1971) Lenny – Bruce Botnick (producer) & the Original Broadway Cast (1972) Jonathan Livingston Seagull – Richard Harris (1973) Good Evening – Peter Cook and Dudley Moore (1974) Give 'em Hell, Harry! – James Whitmore (1975) Great American Documents – Henry Fonda, Helen Hayes, James Earl Jones, and Orson Welles (1976) The Belle of Amherst – Julie Harris (1977) Citizen Kane (Original Motion Picture Soundtrack) – Orson Welles (1978) Ages of Man: Readings from Shakespeare – John Gielgud (1979)
1980−1999	Gertrude Stein, Gertrude Stein, Gertrude Stein – Pat Carroll (1980) Donovan's Brain – Orson Welles (1981) Raiders of the Lost Ark: The Movie on Record – Tom Voegeli (producer) and Various Artists (1982) Lincoln Portrait – William Warfield (1983) The Words of Gandhi – Ben Kingsley (1984) Ma Rainey's Black Bottom – Mike Berniker (producer) & the Original Broadway Cast (1985) Interviews from the Class of '55 Recording Sessions – Johnny Cash, Jerry Lee Lewis, Chips Moman, Ricky Nelson, Roy Orbison, Carl Perkins, and Sam Phillips (1986) Lake Wobegon Days – Garrison Keillor (1987) Speech by Rev. Jesse Jackson – Jesse Jackson (1988) It's Always Something – Gilda Radner (1989) Gracie: A Love Story – George Burns (1990) The Civil War – Ken Burns (1991) What You Can Do to Avoid AIDS – Earvin "Magic" Johnson and Robert O'Keefe (1992) On the Pulse of Morning – Maya Angelou (1993) Get in the Van – Henry Rollins (1994) Phenomenal Woman – Maya Angelou (1995) It Takes a Village – Hillary Clinton (1996) Charles Kuralt's Spring – Charles Kuralt (1997) Still Me – Christopher Reeve (1998) The Autobiography of Martin Luther King Jr. – LeVar Burton (1999)
2000−2019	The Measure of a Man: A Spiritual Autobiography – Sidney Poitier, Rick Harris, and John Runnette (producers) (2000) Q: The Autobiography of Quincy Jones – Quincy Jones, Jeffrey S. Thomas, Steven Strassman (engineers), and Elisa Shokoff (producer) (2001) A Song Flung Up to Heaven – Maya Angelou and Charles B. Potter (producer) (2002) Lies and the Lying Liars Who Tell Them – Al Franken and Paul Ruben (producer) (2003) My Life – Bill Clinton (2004) Dreams from My Father – Barack Obama (2005) Our Endangered Values: America's Moral Crisis – Jimmy Carter / With Ossie and Ruby – Ossie Davis and Ruby Dee (2006) The Audacity of Hope – Barack Obama and Jacob Bronstein (producer) (2007) An Inconvenient Truth by Al Gore – Beau Bridges, Cynthia Nixon, and Blair Underwood (2008) Always Looking Up – Michael J. Fox (2009) The Daily Show with Jon Stewart Presents Earth (The Audiobook) – Jon Stewart (2010) If You Ask Me (And of Course You Won't) – Betty White (2011) Society's Child – Janis Ian (2012) America Again: Re-becoming the Greatness We Never Weren't – Stephen Colbert (2013) Diary of a Mad Diva – Joan Rivers (2014) A Full Life: Reflections at 90 – Jimmy Carter (2015) In Such Good Company: Eleven Years of Laughter, Mayhem, and Fun in the Sandbox – Carol Burnett (2016) The Princess Diarist – Carrie Fisher (2017) Faith: A Journey for All – Jimmy Carter (2018) Becoming – Michelle Obama (2019)
2020−günümüz	Blowout: Corrupted Democracy, Rogue State Russia, and the Richest, Most Destructive Industry on Earth – Rachel Maddow (2020) Carry On: Reflections for a New Generation from John Lewis − Don Cheadle (2021) Finding Me – Viola Davis (2022) The Light We Carry: Overcoming in Uncertain Times – Michelle Obama (2023)