Şili pesosu
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Mart 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Şili Pesosu, Şili'nin resmi para biriminin adıdır ve $ işareti ile gösterilir. Bir Şili Pesosu, alt birimi olan 100 Centavos'a eşittir.
Şili'de geçtiğimiz yüzyıl içinde para birimi adlandırması birkaç defa değişmiştir. Bir süre Condor (= 10 Peso) ile ödeme yapılmış, sonra tekrar Peso, daha sonra Escudo ve nihayetinde 1974 yılında yeniden Peso kullanılmaya başlanmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1835 öncesi zaman
[değiştir | kaynağı değiştir]1743'ten itibaren halk kendi parasını basma hakkını elde eder. 1749'da ilk altın ve gümüş paralar sürülür. Altın sikkelerde 1 Escudo 16 Reale eşittit. Bağımsızlıktan sonra Şilililer ilk önce Escudo/Real para birimini devralırlar. Chiloe Adası'nda 1826'ya kadar ayrıca İspanyol sikkeleri basılır.
1835–1960 arası
[değiştir | kaynağı değiştir]1835 yılında ondalık sistemin yürürlüğe konulmasına başlanır (1 Peso = 10 Decimos, 1 Decimo = 10 Centavos). 1851'de sikkelerin ağırlık birimleri komple ondalık sisteme göre ayarlanır.
1859–1860 Copiapó şehri merkezi hükûmetten ayrılmak istediğinden, kendi pesolarını ve centavolarını basar.
1880'de ilk banknotlar piyasaya çıkar.
1925'te Şili merkez bankası Banco Central de Chile kurulur.
1960–1975 arası
[değiştir | kaynağı değiştir]1955'te enflasyon giderek yükselirken centavolar tedavülden çekildiler. 1960 ve 1975 arası başkan Jorge Alessandri'nin hükûmeti Peso'yu Escudo (Eº) ile değiştirdi. 10 peso 1 Centésimo'ya ve 100 Centésimo ise 1 Escudo'ya (E° 1 = $1.000) denk geliyordu.
1975'ten itibaren
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekim 1975'te tekrar Peso'nun sürümüne karar verilir. Bir Peso 1000 Escudo^ya denk gelirken, 1 Centavo = 10 Escudo olarak şekillenir. 1975^'in 1 Centavo sikkelerinin basımına, dörtnala giden enflasyon yüzünden bir yıl sonra artık son verilmiştir. Çünkü metal değeri paranın resmi değerinin üstüne çıkmıştır.
Bugün dolaşımda olan para
[değiştir | kaynağı değiştir]Sikkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile.
- 5 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile, bakır-alüminyum-nikel.
- 10 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile, bakır-alüminyum-nikel.
- 10 Peso, özgürlük meleği ile, bakır-alüminyum-nikel.
- 50 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile, bakır-alüminyum-nikel.
- 100 Peso, devlet arması ile, bakır-alüminyum-nikel.
- 100 Peso, bimetal, Mapuche resmi ile.
- 500 Peso, bimetal, Kardinal Raúl Silva Henríquez resmi ile.
Banknotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 500 Peso, Pedro de Valdivia
- 1000 Peso, Ignacio Carrera Pinto
- 2000 Peso, Manuel Rodríguez
- 5000 Peso, Gabriela Mistral
- 10000 Peso, Arturo Prat
- 20000 Peso, Andrés Bello
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Banco Central de Chile sikkeleri 3 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Banco Central de Chile banknotları 30 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.