İçeriğe atla

İtalya'da futbol

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Futbol, çoğu ülkede olduğu gibi İtalya'da da en ünlü spordur. İtalya millî futbol takımı dünyanın en başarılı takımlarından biridir.[1] FIFA Dünya Kupası'nı dört defa kazanarak (1934, 1938, 1982, 2006) Brezilya'nın (5 defa) hemen arkasında yer alıyor.[2] Ayrıca bu şampiyonluklarının haricinde 2 defa ikinci (1970, 1994), birer defa da üçüncü (1990) ve dördüncü (1978) olmuştur.[3] Yani, toplamda 17 kez katıldığı FIFA Dünya Kupası turnuvalarının sekizini ilk dörde girerek tamamlamıştır.[3] Başarıları bununla bitmiyor, bir defa Avrupa Futbol Şampiyonası'nı birinci (1968), iki defa da ikinci (2000, 2012) olarak tamamlarken bir defa Yaz Olimpiyatları kupasını müzesine götürmüştür.[3] İtalyan kulüpleri de Avrupa'nın en başarılı takımlarındandır,[4] şu an 12 tane Şampiyonlar Ligi ve dokuzar tane Avrupa Ligi ile Süper Kupa'ya sahiptir.[5] İtalya'nın birinci seviyedeki ligi olan Serie A ise dünyanın en iyi ulusal liglerinin arasında gösterilmektedir.[6] Dünyanın en ünlü kulüplerinden olan Juventus, İnter ve Milan, İtalya'da barınmaktadır.[7] Juventus ve Milan, Avrupa Kulüpler Birliği'nin kurucu üyelerindendir.[8] Her sene verilen Ballon d'Or ödülünü kazanan pek çok İtalyan futbolcu vardır.[9] Yani İtalyan futbolu, pek çok farklı dallarda Avrupa'nın en iyilerindendir. Futbol kelimesinin İtalyanca karşılığı calciodur.[10]

1688'de oynanan Calcio Fiorentino oyunundan bir örnek

Futbolun diğer türlerinin eski zamanlarda İtalya'da oynandığı bilinmektedir. Harpastumun en eski türü de, Roma İmparatorluğu zamanında oynanmıştır.[11] Bu oyun, imparatorluğun genişlemesiyle diğer türleri (Orta Çağ futbolu gibi) de etkilemiş olabilir. 16. yüzyıldan bu yana, farklı kurallar içeren futbol türleri modern futboldan ayrı olarak Floransa'da oynanmıştır.[12] Bazı ünlü Floransalılar da bu oyunu oynardı, özellikle Medici ailesinin üyeleri olan Piero, Lorenzo ve Alessandro Medici. Bunların yanı sıra, Clement VII, Leo XI ve Urban VIII gibi papalar bu oyunu Vatikan'da oynardı.[12] İtalya'da önceden tekme anlamında kullanılan calcio kelimesi ise sonralarda futbol anlamında kullanılmaya başladı.

İtalyan futbolu doğdu: Cenova

[değiştir | kaynağı değiştir]

Modern futbol kuralları İtalya'ya 1880'ler sırasında geldi. İlk İtalyan futbol kulübü hangisidir sorusunun cevabı biraz tartışmalıdır fakat popüler tarihte en çok bahsedilen bir ingiliz tarafından 1863'te İngiltere'yi temsil etmesi için kurulan Cenova Kriket ve Futbol Kulübü'dür.[13] 3 yıl sonra 1896'da, James Richardson Spensley isminde bir adam futbol bölümü olan bir kulüple Cenova'ya geldi ve İtalya'nın ilk teknik direktörü oldu.[14]

Ulusal turnuvalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk ulusal turnuva İtalyan Jimnastik Federasyonu tarafından düzenlendi. Bu turnuvayı Udine şehrinin Udinese takımı kazandı. 1897'de yapılan turnuvayı ise S.G. Torinese takımı kazandı. 1898 yılına gelindiğinde ise İtalya Futbol Federasyonu nihayet ilk turnuvayı düzenliyor. Bu turnuva ilk düzenli ulusal şampiyona olarak kabul edilir. Şampiyonu ise Genoa CFC olmuştur.

Şampiyonluklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dördüncülük

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ (İngilizce) FIFA Dünya Sıralaması 11 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ (İngilizce) FIFA Dünya Kupası kazananları 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c d e f g h i j (İngilizce) FIFA Resmi Sitesi - İtalya bilgi sayfası 7 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ (İngilizce) İtalyan kulüplerin UEFA sıralaması 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ (İngilizce) İtalyan kulüplerin Avrupa'daki başarıları 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ (İngilizce) Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu - 21. yüzyılın en iyi ligleri 18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ (İngilizce) Uefa.com - Seria A puan durumu 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ (İngilizce) Avrupa Kulüpler Birliği (ECA) temsilcileri 8 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ (İngilizce) Ballon d'Or ödülünün sahipleri 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ "Google Çeviri - Calcio kelimesi". 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  11. ^ (İngilizce) Roma futbolu 27 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ a b (İngilizce) Calcio Fiorentino'nın geçmişi 3 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ (İngilizce) Cenova tarihi 1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  14. ^ (İngilizce) James Richardson Spensley'in biyogrofisi 1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.