Ülseratif kolit
| Ülseratif kolit | |
|---|---|
 | |
| Uzmanlık | Gastroenteroloji  |
| Tedavi | Aminosalisilatlar, kortikosteroidler, immünomodülatörler, biyolojikler |
Ülseratif kolit (UK), inflamatuar bağırsak hastalığı (IBH)'nın bir şeklidir. Ülseratif kolit ülserler ve açık yaralar ile seyreden, kalın bağırsakları tutan bir kolittir. Aktif hastalığın ana belirtisi genellikle aşamalı bir başlangıç gösteren ısrarlı kanla karışık diyaredir. IBH sıklıkla sıkıntılı ama daha az önemli olan irritabl bağırsak sendromu (IBS) ile karıştırılır.
Ülseratif kolitin bir diğer inflamatuar bağırsak hastalığı olan Crohn hastalığı ile arasında benzerlikler vardır. Ülseratif kolit alevlenen semptomların ve göreceli olarak semptomsuz dönemlerin olduğu kesintili bir hastalıktır.Ülseratif kolitin semptomları bazen kendi kendine azalabilmesine rağmen, hastalık gerilemeye girmesi için tedaviyi gerektirir. Ülseratif kolit Amerika Birleşik Devletleri'nde her 100,000'de 35-100 kişide[1] ya da populasyonun 0,1%'inden azında meydana gelmektedir.
Hastalık birbirinden ayrı ülkelerin kuzey bölgelerininin yanı sıra dünyanın kuzeyindeki ülkelerde daha yaygındır. Tanı oranlarının daha fazla olması nedeniyle varlıklı ülkelerde hastalık oranı daha yüksek olma eğilimindedir. Ülseratif kolitin bilinen bir sebebi olmamasına rağmen, genetik bir unsurun varlığından şüphelenilmektedir. Hastalık, yatkın bir kişide çevresel etmenler tarafından tetikleniyor olabilir. Beslenmeyle ilgili değişiklikler kişinin hastalıktan duyduğu sıkıntıyı azaltmasına rağmen, ülseratif kolitin beslenme faktörlerinden kaynaklanmadığı düşünülmektedir.
Ülseratif kolit bir otoimmün hastalık olarak tedavi edilir. Tedavi anti-inflamatuar ilaçlarla, immunosupresyon ile ve immün cevabın özgün bileşenlerini hedefleyen biyolojik terapi iledir. Kolektomi (cerrahi olarak kalın bağırsağın kısmi ya da tam olarak çıkarılması) bazen gereklidir; fakat hastalık için tedavi edici değildir.
Belirti ve bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Gastrointestinal
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülseratif kolitin kliniğe gelişi[2] hastalığın gidişatının büyüklüğüne bağlıdır. Hastalar genellikle haftalara yayılmış zaman dilimlerinde gelişen ısrarcı, kanla ve mukusla karışık diyare ile başvururlar. Hastaların, ayrıca, kilo kaybı olabilir ve onların rektal incelemelerinde kan bulunubilir.Sindirim sisteminden kronik kan kaybı artmış Anemi oranlarına öncülük eder. Hastalık, hafif rahatsızlıktan ağrılı bağırsak hareketlerine ya da bağırsak hareketleriyle birlikte olan ağrılı karın krampları gibi değişen derecelerde karın ağrısı ile eşlik edebilir.
Ülseratif kolit vücudun birçok bölümünü etkileyen genel bir enflamatuar süreç ile ilişkilidir. Örneğin gençlerde ve bazen yetişkinlerde ağrılı bir diz artriti gibi sindirim sistemi dışı bulgular hastalığın ilk bulguları olabilir. Bağırsakla ilgili belirtiler ortaya çıkmadığı sürece hastalığın tanısı hemen onaylanmayabilir.
Tutulumun boyutu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülseratif kolit genelde rektumdan kolona doğru devam eder. Hastalık kalın bağırsağın ne kadar uzağına kadar tutulduğuna bağlı olarak tutulumun boyutuna göre sınıflandırılır:
- Distal kolit, imkân dahilinde lavman ile tedavi edilebilir:
- Yaygın kolit, Lavmanın erişebileceğinin dışındaki tutulum:
- Pankolit: kolonun tamamının tutulumu, çekumdan rektuma kadar olan tutulum, ince bağırsakların başlangıcının ötesi.
Ülseratif Kolit Tedavisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülseratif kolit hastalığı ani alevlenmelerle bölünebilen sessiz dönemler şeklinde seyredilebilir. Etkenleri tam olarak bilinmeyen hastalığın ne zaman alevleneceği günümüzde tıbbi olarak belirlenememektedir.[3] Tedavi sürecinde, olası kanser gelişimini engellemek, iltihap kaynaklı hasarı kontrol altına almak, beslenme düzeni, karın ağrısı, ishal gibi konularda sorunları baskılamak yoluyla hastanın yaşam kalitesini yükseltmek hedeflenir.[3] Hastanın yaşı, cinsiyeti, yaşam tarzı, hastalık geçmişi ve şiddetine göre, ilaçlarla ve diyet ya da örneğin kalın bağırsağın tümüyle alınması gibi ameliyat yöntemleriyle, bazen de semptomları baskılamaya yönelik olarak tedavi şekillenir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ eMedicine'de Ulcerative colitis
- ^ Hanauer SB; Hanauer, Stephen B. (1996). "Inflammatory bowel disease". N. Engl. J. Med. 334 (13). ss. 841-8. doi:10.1056/NEJM199603283341307. PMID 8596552.
- ^ a b c "Ülseratif Kolit Tedavisi - Kolonrektum". 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Curlie'de Ülseratif kolit (DMOZ tabanlı)
- Torpy, JM; Lynm, C; Golub, RM (2012). "Ulcerative Colitis" (PDF). JAMA: the Journal of the American Medical Association. 307 (1). s. 104. doi:10.1001/jama.2011.1889. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2012.
- Ülseratif Kolit Tedavisi - Kolonrektum25 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |