İçeriğe atla

Darfur Savaşı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20.11, 11 Mayıs 2024 tarihinde SpdyBot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 32754612 numaralı sürüm (→Kaynakça: Bot: kaynak dz. (hata bildir))
(fark) ← Önceki hali | Güncel sürüm (fark) | Sonraki hali → (fark)
Sayfanın 11 Mayıs 2024 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.
Darfur Savaşı
Sudan İç Savaşları'nın bir parçası

6 Haziran 2016'da Sudan'daki askeri durum. (Darfur en solda)
  Sudan hükümeti ve müttefiklerinin kontrolünde
  Sudan Devrimci Cephesi ve müttefiklerinin kontrolünde
  Devrim Uyanış Konseyi'nin kontrolünde
Durum Devam ediyor
Taraflar

SRF[a]
(2020'ye kadar)

SARC (2014'ten beri)
SLFA (2017'den beri)[1]

  • SLA-Unity
  • SLMJ
  • JEM (Jali)

Supported by:
 Güney Sudan[2]
 Çad (2005–2010)
 Eritre (2008'e kadar)[3]
Libya (2011'e kadar)[4]

 Uganda (2015'e kadar)[5]

 Sudan

Çadlı asi gruplar[6]
Kaddafi karşıtı kuvvetler (2011)[7]
Destekleyenler:

 Libya (2011'den beri)
 Çin
 İran (2016'ya kadar)
 Rusya
 Belarus[8][9][10]		 Birleşmiş Milletler UNAMID (2007'den beri)
Komutanlar ve liderler

Ahmed Diraige
Khalil Ibrahim (ölü)
Gibril Ibrahim
Abdul Wahid al Nur (SLA-AW)
Minni Minnawi (SLA-MM)

Musa Hilal (esir)[11] (SARC)

Sudan Abdel Fattah al-Burhan
Sudan Omar al-Bashir (Nisan 2019'a kadar)[12]
Sudan Musa Hilal (2017'ye kadar)
Sudan Hamid Dawai
Sudan Ali Kushayb
Sudan Ahmed Haroun (Nisan 2019'a kadar)[13][14]
Sudan Mohamed Hamdan Dagalo

Sudan Mohammed Nour Abdelkerim

Birleşmiş Milletler Martin Ihoeghian Uhomoibhi[15]

Birleşmiş Milletler Frank Mushyo Kamanzi[16]
Güçler

SRF: 60,000

SAF: 109,300[c]

Janjaweed: <25,000		 UNAMID:
15,845 asker ve 3,403 polis memuru[19]
Kayıplar
Bilinmiyor Bilinmiyor 235 ölüKaynak hatası: <ref> etiketi için </ref> kapanışı eksik (Bkz: Kaynak gösterme)

a 2011'kadar Ulusal Kurtuluş Cephesi olarak biliniyordu.
b 2011'de Doha Darfur Barış Sözlşmesi'ni imzaladı.[20]
c Sayı Darfur'da görevlendirilmiş tüm askerler yerine ordunun ytamamını kapsar.[18][21]

Toplam mülteci:

2,850,000–3,000,000[22] (BM tahmini)
450,000 (Sudan hükümeti tahmini)


Darfur Savaşı, Sudan'ın Darfur bölgesinde Şubat 2003'te Sudan Kurtuluş Hareketi (SLM) ve Adalet ve Eşitlik Hareketi (JEM) adlı grupların, Darfur'un Arap olmayan nüfusunu ezmekle suçladıkları Sudan hükûmeti ile savaşmaları sonucunda başladı.[23][24] Hükûmet, saldırılara Darfur'un Arap olmayan etnik gruplarına karşı etnik temizlik kampanyası yürüterek karşılık verdi. Bu, yüz binlerce sivilin ölümüne yol açtı ve Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ithamı ile sonuçlandı.[25]

Çatışmanın bir tarafında Sudan ordusu ve polisi ile, Cancavid adı verilen, Araplaştırılmış yerli Afrikalılar ve Rizeigat kabilesinden az sayıda Bedevi'den oluşan Sudanlı milis kuvvetleri yer almaktadır. Bölgedeki diğer Arap gruplarının çoğu çatışmalara katılmamaktadır.[26] Diğer tarafta ise, özellikle Arap olmayan Müslüman Fur, Zaghawa ve Masalit etnik gruplarının üyelerinin oluşturduğu SLM/A ve JEM yer alır. Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler'in de bölgede UNAMID adında ortak bir barışı koruma misyonu vardır. Sudan hükûmeti, Cancavidleri desteklediğini açıkça reddetse de, kanıtlar, sivillere karşı mali yardım ve silahlar sağladığına ve ortak saldırıları koordine ettiğine dair iddiaları desteklemektedir.[27] İnsan zayiatlarının sayısı, savaş ya da açlık ve hastalıktan birkaç yüz bin ölüye kadar değişmektedir. Savaş sonucunda, milyonlarca kişi mülteci kamplarına veya sınır ötesine göç etmeye zorlandı ve bu bir insani bir kriz yarattı. Eski ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell durumu bir soykırım veya soykırım eylemi olarak nitelendirdi.[28]

Sudan hükûmeti ve JEM, barışı sağlamak için geçici bir anlaşma ile Şubat 2010'da bir ateşkes anlaşması imzaladı.[29] Ancak görüşmeler, Sudan ordusunun Tolu Anlaşması'na aykırı olarak bir köye yönelik baskınlar ve hava saldırıları düzenlediği suçlamalarıyla aksadı. Darfur'daki en büyük hükûmet karşıtı grup olan JEM, müzakereleri boykot edeceğini açıkladı.[30]

Sudan Devrimi sırasında askeri ve sivil temsilciler tarafından imzalanan Ağustos 2019 Anayasa Deklarasyonu Taslağı, 39 aylık demokratik sivil yönetime geçiş döneminin ilk altı ayında Darfur'da ve Sudan'daki diğer silahlı çatışma bölgelerinde barış anlaşmasına yol açan bir barış sürecinin yapılmasını gerektirmektedir.

Silahlı çatışmaları sona erdirmek için 31 Ağustos 2020'de Sudanlı yetkililer ve bazı isyancı gruplar arasında kapsamlı bir barış anlaşması imzalandı.[31]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Three Darfur factions establish new rebel group". Sudan Tribune. 7 Temmuz 2017. 
  2. ^ "Al Bashir threatens to 'disarm Darfur rebels' in South Sudan". Radio Dabanga (İngilizce). 29 April 2015. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
  3. ^ Afrol News – Eritrea, Chad accused of aiding Sudan rebels 29 Haziran 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 7 de septiembre de 2007
  4. ^ "Archived copy". 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.  Sudan adjusting to post-Gaddafi era
  5. ^ "Uganda Signals Diplomatic Breakthrough With Sudan on Rebels". 13 Şubat 2015. 22 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 January 2018 – www.Bloomberg.com vasıtasıyla. 
  6. ^ Debos 2016, s. 86.
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  8. ^ "Top-10 обвинений Беларуси в сомнительных оружейных сделках". UDF.BY | Новости Беларуси. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Торговля оружием и будущее Белоруссии | Владимир Сегенюк". maxpark.com. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Завоюет ли Беларусь позиции на глобальных рынках оружия? | Vechek". maxpark.com. 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ Andrew McGregor (31 Mayıs 2019). "Continued Detention of Rebel POWs suggests Sudan's military rulers are not ready to settle with the Armed Opposition". Aberfoyle Inzernational Security. 24 June 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 June 2019. 
  12. ^ "Sudan's Bashir Forced to Step Down". Reuters. 11 Nisan 2019. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2019. 
  13. ^ "Sudan: Application for summonses for two war crimes suspects a small but significant step towards justice in Darfur | Amnesty International". Amnesty.org. 27 Şubat 2007. 9 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 March 2010. 
  14. ^ "Sudanese authorities arrest members of Bashir's party: Source". Reuters. 20 Nisan 2019. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  15. ^ : Le Secrétaire général et la Présidente de la Commission de l’Union africaine nomment M. Martin Ihoeghian Uhomoibhi, du Nigéria, Représentant spécial conjoint pour le Darfour et Chef de la MINUAD 12 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN, 27 October 2015
  16. ^ : Le Secrétaire général et l’Union africaine nomment le général de corps d’armée Frank Mushyo Kamanzi, du Rwanda, Commandant de la force de la MINUAD 12 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN, 14 December 2015
  17. ^ "Who are Sudan's Jem rebels?". Al Jazeera. 18 March 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015. 
  18. ^ a b Military Balance 2007, 293.
  19. ^ : Faits et chiffres 30 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN, 26 October 2016
  20. ^ "Darfur Peace Agreement – Doha draft" (PDF). Sudan Tribune. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2015. 
  21. ^ "Sudan Military Strength". GFP. 13 April 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 March 2014. 
  22. ^ "Sudan". United to End Genocide. 13 July 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 July 2015. 
  23. ^ "Q&A: Sudan's Darfur conflict". BBC News. 8 Şubat 2010. 14 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2010. 
  24. ^ "Reuters AlertNet – Darfur conflict". Alertnet.org. 1 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2010. 
  25. ^ "The Prosecutor v. Omar Hassan Ahmad Al Bashir". International Criminal Court. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  26. ^ de Waal, Alex (25 Temmuz 2004). "Darfur's Deep Grievances Defy All Hopes for An Easy Solution". The Observer. Londra. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2011. 
  27. ^ "Rights Group Says Sudan's Government Aided Militias". Washington Post. 20 Temmuz 2004. 4 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2007.  "Darfur – Meet the Janjaweed". American Broadcasting Company. 3 Haziran 2008. 12 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2008. 
  28. ^ Genocide: A Comprehensive Introduction. Routledge. 27 Eylül 2006. s. 373. ISBN 978-1-134-25980-9. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2016. 
  29. ^ "Will peace return to Darfur?". BBC News. 23 Şubat 2010. 8 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010. 
  30. ^ "Jem Darfur rebels snub Sudan peace talks over 'attacks'". BBC News. 4 Mayıs 2010. 8 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010. 
  31. ^ "Sudan signs peace deal with rebel groups from Darfur". Al Jazeera. 31 Ağustos 2020. 31 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Darfur_Savaşı&oldid=32754612" sayfasından alınmıştır