İçeriğe atla

Lord Byron: Revizyonlar arasındaki fark

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Lord Byron sayfasına yönlendirildi
Etiketler: Yeni yönlendirme Geri alındı
Wooze (mesaj | katkılar)
Hizmetliler
93.805 değişiklik
Taşıma işlemleri bu şekilde yapılmıyor. VP:STT üzerinden başvuru oluşturun lütfen.
Etiketler: Kaldırılan yönlendirme Geri al Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği Anlam ayrımı bağlantıları
1. satır: 1. satır:
{{Yazar bilgi kutusu
#Yönlendir[[Lord Byron]]
| adı = Lord Byron
| resim = Byron 1813 by Phillips.jpg
| resim_boyutu = 220px
| başlık =
| takma_adı =
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi|1788|1|22}}
| doğum_yeri = [[Londra]], [[İngiltere]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1824|4|19|1788|1|22}}
| ölüm_yeri = [[Mesolongi]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| meslek = [[Şair]], [[devrimci]]
| milliyet =
| dönem =
| tür =
| konu =
| akım = [[Romantizm akımı|Romantizm]]
| ilk_eser =
| etkilendikleri = [[John Milton|Milton]], [[Alexander Pope|Pope]]
| etkiledikleri = [[Aleksandr Sergeyeviç Puşkin|Puşkin]], [[Ebenezer Elliott|Elliott]], [[John Clare|Clare]]
| ödülleri =
| imza =
| website =
| dipnot =
}}
'''George Gordon Byron''', daha sonra '''Noel, 6. Baron Byron''' [[Royal Society Üyesi|FRS]] (22 Ocak 1788 - 19 Nisan 1824)<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.poetryfoundation.org/poets/lord-byron | başlık = Lord Byron (George Gordon) | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | tarih = 9 Nisan 2021 | dil = İngilizce | çalışma = Poetry Foundation | ad = Poetry | soyadı = Foundation | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170703054225/https://www.poetryfoundation.org/poets/lord-byron | arşivtarihi = 3 Temmuz 2017}}</ref> [[İngilizler|İngiliz]] şair ve [[Romantizm akımı]]nın önde gelen simalarındandı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.bl.uk/people/lord-byron | başlık = Lord Byron – author of Don Juan | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | çalışma = The British Library | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140715031742/https://www.bl.uk/people/lord-byron | arşivtarihi = 15 Temmuz 2014}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/byron_lord.shtml | başlık = BBC - History - Lord Byron | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | dil = en-GB | çalışma = www.bbc.co.uk | arşivurl = https://web.archive.org/web/20070713123603/http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/byron_lord.shtml | arşivtarihi = 13 Temmuz 2007}}</ref>

[[Londra]]'da soylu bir muhafız [[subay]]ının oğlu olarak dünyaya gelen George Gordon Byron, doğumundan on yıl sonra [[Lord]] unvanını kazandı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://scalar.usc.edu/works/lucas-collection-poetry-scrapbook/lord-byron-biography | başlık = Virginia Lucas Poetry Scrapbook: Biography of Lord Byron | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | dil = İngilizce | çalışma = Virginia Lucas Poetry Scrapbook | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180830204924/https://scalar.usc.edu/works/lucas-collection-poetry-scrapbook/lord-byron-biography | arşivtarihi = 30 Ağustos 2018}}</ref> 13 yaşındayken [[Harrow Okulu|Harrow]]'da eğitim almaya başladı<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.biography.com/writer/lord-byron | başlık = Lord Byron | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | dil = en-us | çalışma = Biography | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190503190926/https://www.biography.com/writer/lord-byron | arşivtarihi = 3 Mayıs 2019}}</ref> daha sonra da eğitimine Teslis Koleji'nde ([[Trinity College, Cambridge]]'de) devam etti. İlk şiir kitabı olan ''[[Aylaklık Saatleri]]''<nowiki>'</nowiki>nde yer alan şiirlerini Cambridge'deyken kaleme aldı.

[[Burjuva]] eleştirisinin reddi yolunda, ''[[İngiliz Saz Şairleri ve İskoç Eleştirmenler]]'' (''English Bards and Scotch Reviewers'') adlı eleştirel koşuklu risaleyi yazmasıyla tanındı. 1809'da [[Yakındoğu]] ve [[Güney Avrupa]]'ya geziye çıktı. 1811 yılına kadar devam eden bu geziden döndükten sonra dört ciltlik ''Kanto'' serisi ile ''Childe Harold'un Hac Seyahati'' adlı kitapları yazdı. Dokuz mısralı Spenser kıtalarıyla yazılmış bu kitabın lirik kahramanı [[İspanya]], [[Yunanistan]] ve [[Arnavutluk]]'un özgürlük mücadelelerini yaşamış olup, toplumsal yoksulluk ile ulusal direnişin sebeplerini araştırır. Tarihi oluşturucu güçlerin millî bilinç üstündeki etkisini bildiği kadar, aristokratik-burjuva toplumla da uzlaşmaz bir zıtlık içinde bulunur. Byron, ezilen halka duyduğu yakınlığı 1809'da katıldığı [[Lordlar Kamarası]]'nda yaptığı konuşmalarda da dile getirmiş ve [[Ludditler]] ile [[İrlanda]]'daki durumun düzeltilmesinden yana çıkmıştır. Avrupa'da feodal-bağnaz gerici hareket yıllarında Byron'ın eserlerinde diyalektik çelişkilerin ortaya çıktığı görünür. [[Napoleon]] şiirlerinde [[Fransız İhtilâli]]'ni ideallerinden saptıktan sonra, eski [[Birinci Fransız İmparatorluğu|Fransız İmparatorluğu'nun]] iktidarı kötüye kullanışını ortaya koymuş, öte yandan yazdığı bir dizi şiirde şaşkın ve yalnız başına insanlık meselesini çözmeye kalkışan ama giderilemez bir acı içinde kölelik dünyasının toplumsal adaletsizliğin ve halkın çektikleri karşısında yer alan lirik bir kahramanı vermiştir. Felsefî lirik manzum oyunları bu duruma örnek teşkil edecek niteliktedir.

Siyasi ve ailevî sebeplerle, 1816'da, İngiltere'yi bir daha dönmemek üzere, terk eden Lord Byron, önce [[İsviçre]]'ye gitmiş ve orada [[Percy Bysshe Shelley]] ile tanışmıştır. Şair 1817'den itibaren [[Milano]], [[Venedik]], [[Ravenna]] ve [[Pisa]]'da yaşamıştır. Burada halk kurtuluş savaşına yakınlık gösteren Byron, İngiliz işçilerinin de ihtilalci mücadeleye geçmesi gerektiğine inanmış ve bu doğrultuda şairin bazı görevleri olduğunu savunmuştur. [[Thomas Moore]]'a yazılmış mektuplarda İngiliz işçilerine seslenmiştir. Ravenna'ya gittiğinde ihtilalci-demokrat [[Carbonari]]'nin yanında yer alan Byron, hareketin yenilgiye uğramasıyla birlikte ''[[Marino Faliero, Venedik Cumhuriyet Şefi]]'' ve ''[[Foscariler]]'' adlı siyasal oyunları yazmıştır. ''[[Don Juan]]'' adlı eseri eleştirel manzum roman olup [[Birleşik Krallık|İngiltere]], [[Rusya]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ndeki soyluların hayatı anlatılmaktadır. Gayesi bütün Avrupa soylularını bir sınıf ve kurum olarak damgalamak olan Byron'a göre kahraman ile dünya olmasa bile lirik kahraman ile toplumsal dış dünya karşı karşıyaydı. Sıkı bir [[Filhelenizm|filhelenist]] olan Lord Byron, 1823 yılında Yunanların Osmanlılara karşı isyanlarına bizzat katılmak gayesiyle Yunanistan'a giden Lord Byron, ateşli bir hastalığa yakalandığı için savaşa katılamadan ölmüştür.

Shelley'le birlikte [[İngiliz edebiyatı]]nın romantik ihtilalcileri arasında yer alan Lord Byron'ın eserlerinde görünen şiddetli çelişkiler ve burjuva-yurtsever tavrı, halk kitlelerine duyduğu yakınlık ve feodal bağnazlığa karşı düşmanlığı ile anarşist-ferdiyetçi tutumu ve derinden kötümser arasındaki çelişkiden kaynaklanır. Şair olarak dünya çapında ün kazanan Byron'ın yaşadığı dönemde ünü İngiltere sınırlarını aşmış, Rus edebiyat üstünde etkiler bırakmıştır.

Ayrıldığı eşinden olma kızı [[Ada Byron]] (Lady Lovelace) [[bilgisayar bilimi]]nin kurucuları arasında gösterilen bir matematikçi olmuştur.

''Rowing in the Wind'' (1988) BAFTA ve Golden Globe ödüllü aktör [[Hugh Grant]] tarafından canlandırılmaktadır.

== Eserleri ==
=== Şiir ===
* ''[[Aylaklık Saatleri]]'' (''Hours of Idleness'', 1807)<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.notablebiographies.com/Br-Ca/Byron-Lord.html | başlık = Lord Byron Biography - life, family, death, wife, school, mother, son, book | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | çalışma = www.notablebiographies.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20060505232446/https://www.notablebiographies.com/Br-Ca/Byron-Lord.html | arşivtarihi = 5 Mayıs 2006}}</ref>
*''[[İngiliz Saz Şairleri ve İskoç Eleştirmenler]]'' (''English Bards and Scotch Reviewers, 1809'')<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.britannica.com/topic/English-Bards-and-Scotch-Reviewers | başlık = English Bards and Scotch Reviewers {{!}} poem by Byron | erişimtarihi = 10 Nisan 2021 | dil = İngilizce | çalışma = Encyclopedia Britannica | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150906234117/https://www.britannica.com/topic/English-Bards-and-Scotch-Reviewers | arşivtarihi = 6 Eylül 2015}}</ref>
* ''[[Mazeppa]]'' (1819)

=== Oyun ===
* ''[[Gavur, Bir Türk Masalından Bir Parça]]'' (''The Giaour, a Fragment of a Turkish Tale'', 1813)
* ''[[Korsan (oyun)|Korsan]]'' (''The Corsair'', 1814)
* ''[[Manfred]]'' (1817)
* ''[[Tasso'nun Yasla Ağlayip Döğünmesi]]'' (''The Lament of Tasso'')
* ''[[Beppo]]'' (1818)
* ''[[Kabil (oyun)|Kabil]]'' (''Cain'', 1822)
* ''[[Marino Faliero, Venedik Cumhuriyet Doçesi]]'' (''Marino Faliero Doge of Venice'', 1821)
* ''[[İki Foscari]]'' (''The Two Foscari'', 1820)
* ''[[Werner]]'' (1823)
* ''[[Sardanapal]]'' (''Sardanapalus'') (1821)

=== Roman ===
* ''[[Don Juan (roman)]]'' (1819–1824, tamamlanmadı)

=== Gezi kitapları ===
* ''Kanto I'' (1812)
* ''Kanto II'' (1812)
* ''Kanto III'' (1817)
* ''Kanto IV'' (1818)
* ''Kanto'' (dizinin tümü, 1819)
* ''[[Child Harold'un Hac Seyahati]]'' (''Childe Harold's Pilgrimage'', 1818)

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

{{Yunan Bağımsızlık Savaşı}}

{{Otorite kontrolü}}

<!--
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

[[Kategori:Aberdeen Grammar School alumni]]
[[Kategori:Anglo-Scots]]
[[Kategori:Armenian studies]]
[[Kategori:Old Harrovians]]
[[Kategori:Philhellenes]]
[[Kategori:People with bipolar disorder]]
-->

{{DEFAULTSORT:Byron, George Gordon Byron}}
[[Kategori:1788 doğumlular]]
[[Kategori:Londra doğumlu yazarlar]]
[[Kategori:1824 yılında ölenler]]
[[Kategori:Doğu Midlands'ta defnedilenler]]
[[Kategori:Lord Byron| ]]
[[Kategori:İngiliz baronlar]]
[[Kategori:19. yüzyıl İngiliz şairleri]]
[[Kategori:İskoç şairler]]
[[Kategori:Trinity College'da öğrenim görenler]]
[[Kategori:İngiliz Naipliği]]
[[Kategori:LGBT şairler]]
[[Kategori:Romantik şairler]]
[[Kategori:Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda Britanyalılar]]
[[Kategori:18. yüzyılda İngilizler]]
[[Kategori:19. yüzyıl Britanyalı oyun yazarları]]
[[Kategori:Biseksüel erkekler]]
[[Kategori:Biseksüel yazarlar]]
[[Kategori:İngiliz oyun yazarları]]
[[Kategori:İskoç asıllı İngilizler]]
[[Kategori:Engelli İngilizler]]
[[Kategori:İngiliz LGBT yazarlar]]
[[Kategori:İskoç LGBT yazarlar]]
[[Kategori:İskoç oyun yazarları]]
[[Kategori:Byron ailesi]]
[[Kategori:Godwin ailesi]]
[[Kategori:Royal Society üyesi İngilizler]]

Sayfanın 16.01, 11 Temmuz 2024 tarihindeki hâli

Lord Byron
Doğum22 Ocak 1788(1788-01-22)
Londra, İngiltere
Ölüm19 Nisan 1824 (36 yaşında)
Mesolongi, Osmanlı İmparatorluğu
MeslekŞair, devrimci
Edebî akımRomantizm
Etkiledikleri
Etkilendikleri

George Gordon Byron, daha sonra Noel, 6. Baron Byron FRS (22 Ocak 1788 - 19 Nisan 1824)[1] İngiliz şair ve Romantizm akımının önde gelen simalarındandı.[2][3]

Londra'da soylu bir muhafız subayının oğlu olarak dünyaya gelen George Gordon Byron, doğumundan on yıl sonra Lord unvanını kazandı.[4] 13 yaşındayken Harrow'da eğitim almaya başladı[5] daha sonra da eğitimine Teslis Koleji'nde (Trinity College, Cambridge'de) devam etti. İlk şiir kitabı olan Aylaklık Saatleri'nde yer alan şiirlerini Cambridge'deyken kaleme aldı.

Burjuva eleştirisinin reddi yolunda, İngiliz Saz Şairleri ve İskoç Eleştirmenler (English Bards and Scotch Reviewers) adlı eleştirel koşuklu risaleyi yazmasıyla tanındı. 1809'da Yakındoğu ve Güney Avrupa'ya geziye çıktı. 1811 yılına kadar devam eden bu geziden döndükten sonra dört ciltlik Kanto serisi ile Childe Harold'un Hac Seyahati adlı kitapları yazdı. Dokuz mısralı Spenser kıtalarıyla yazılmış bu kitabın lirik kahramanı İspanya, Yunanistan ve Arnavutluk'un özgürlük mücadelelerini yaşamış olup, toplumsal yoksulluk ile ulusal direnişin sebeplerini araştırır. Tarihi oluşturucu güçlerin millî bilinç üstündeki etkisini bildiği kadar, aristokratik-burjuva toplumla da uzlaşmaz bir zıtlık içinde bulunur. Byron, ezilen halka duyduğu yakınlığı 1809'da katıldığı Lordlar Kamarası'nda yaptığı konuşmalarda da dile getirmiş ve Ludditler ile İrlanda'daki durumun düzeltilmesinden yana çıkmıştır. Avrupa'da feodal-bağnaz gerici hareket yıllarında Byron'ın eserlerinde diyalektik çelişkilerin ortaya çıktığı görünür. Napoleon şiirlerinde Fransız İhtilâli'ni ideallerinden saptıktan sonra, eski Fransız İmparatorluğu'nun iktidarı kötüye kullanışını ortaya koymuş, öte yandan yazdığı bir dizi şiirde şaşkın ve yalnız başına insanlık meselesini çözmeye kalkışan ama giderilemez bir acı içinde kölelik dünyasının toplumsal adaletsizliğin ve halkın çektikleri karşısında yer alan lirik bir kahramanı vermiştir. Felsefî lirik manzum oyunları bu duruma örnek teşkil edecek niteliktedir.

Siyasi ve ailevî sebeplerle, 1816'da, İngiltere'yi bir daha dönmemek üzere, terk eden Lord Byron, önce İsviçre'ye gitmiş ve orada Percy Bysshe Shelley ile tanışmıştır. Şair 1817'den itibaren Milano, Venedik, Ravenna ve Pisa'da yaşamıştır. Burada halk kurtuluş savaşına yakınlık gösteren Byron, İngiliz işçilerinin de ihtilalci mücadeleye geçmesi gerektiğine inanmış ve bu doğrultuda şairin bazı görevleri olduğunu savunmuştur. Thomas Moore'a yazılmış mektuplarda İngiliz işçilerine seslenmiştir. Ravenna'ya gittiğinde ihtilalci-demokrat Carbonari'nin yanında yer alan Byron, hareketin yenilgiye uğramasıyla birlikte Marino Faliero, Venedik Cumhuriyet Şefi ve Foscariler adlı siyasal oyunları yazmıştır. Don Juan adlı eseri eleştirel manzum roman olup İngiltere, Rusya ve Osmanlı Devleti'ndeki soyluların hayatı anlatılmaktadır. Gayesi bütün Avrupa soylularını bir sınıf ve kurum olarak damgalamak olan Byron'a göre kahraman ile dünya olmasa bile lirik kahraman ile toplumsal dış dünya karşı karşıyaydı. Sıkı bir filhelenist olan Lord Byron, 1823 yılında Yunanların Osmanlılara karşı isyanlarına bizzat katılmak gayesiyle Yunanistan'a giden Lord Byron, ateşli bir hastalığa yakalandığı için savaşa katılamadan ölmüştür.

Shelley'le birlikte İngiliz edebiyatının romantik ihtilalcileri arasında yer alan Lord Byron'ın eserlerinde görünen şiddetli çelişkiler ve burjuva-yurtsever tavrı, halk kitlelerine duyduğu yakınlık ve feodal bağnazlığa karşı düşmanlığı ile anarşist-ferdiyetçi tutumu ve derinden kötümser arasındaki çelişkiden kaynaklanır. Şair olarak dünya çapında ün kazanan Byron'ın yaşadığı dönemde ünü İngiltere sınırlarını aşmış, Rus edebiyat üstünde etkiler bırakmıştır.

Ayrıldığı eşinden olma kızı Ada Byron (Lady Lovelace) bilgisayar biliminin kurucuları arasında gösterilen bir matematikçi olmuştur.

Rowing in the Wind (1988) BAFTA ve Golden Globe ödüllü aktör Hugh Grant tarafından canlandırılmaktadır.

Eserleri

Şiir

Oyun

Roman

Gezi kitapları

  • Kanto I (1812)
  • Kanto II (1812)
  • Kanto III (1817)
  • Kanto IV (1818)
  • Kanto (dizinin tümü, 1819)
  • Child Harold'un Hac Seyahati (Childe Harold's Pilgrimage, 1818)

Kaynakça

  1. ^ Foundation, Poetry (9 Nisan 2021). "Lord Byron (George Gordon)". Poetry Foundation (İngilizce). 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  2. ^ "Lord Byron – author of Don Juan". The British Library. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  3. ^ "BBC - History - Lord Byron". www.bbc.co.uk (İngilizce). 13 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  4. ^ "Virginia Lucas Poetry Scrapbook: Biography of Lord Byron". Virginia Lucas Poetry Scrapbook (İngilizce). 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  5. ^ "Lord Byron". Biography (İngilizce). 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  6. ^ "Lord Byron Biography - life, family, death, wife, school, mother, son, book". www.notablebiographies.com. 5 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  7. ^ "English Bards and Scotch Reviewers | poem by Byron". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lord_Byron&oldid=33483153" sayfasından alınmıştır