Rum Kırımı sayfasının kaynağını görüntüle

{{koruma}}
{{Ek kaynak gerekli|tarih=Ocak 2022}}
{{Sivillere karşı saldırı bilgi kutusu
| başlık            = Rum Kırımı<br />''Pontus Soykırımı''
| parçası           = 
| resim             = Smyrna-vict-families-1922.jpg
| resim_boyutu      = 
| altyazı           = Rumlar ölen yakınlarının yasını tutuyor, [[1922 İzmir Yangını]]
| bölge             = [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| koordinatlar      = 
| tarih             = 1913-1922
| saat              = 
| saat dilimi       = 
| hedef             = Özellikle [[Pontus]], [[Kapadokya]], [[İyonya]] ve [[Doğu Trakya]]lı Yunan nüfusu
| tür               = [[Tehcir]], [[katliam]], [[ölüm yürüyüşü]], diğerleri
| ölü               = 300,000–900,000<ref>Jones 2010, s. 166: "An estimate of the Pontian Greek death toll at all stages of the anti-Christian genocide is about 350,000; for all the Greeks of the Ottoman realm taken together, the toll surely exceeded half a million, and may approach the 900,000 killed that a team of US researchers found in the early postwar period. Most surviving Greeks were expelled to Greece as part of the tumultuous 'population exchanges' that set the seal on a heavily 'Turkified' state."</ref>
| yaralı            = 
| silahlar          = 
| işleyenler        = [[Osmanlı İmparatorluğu]], [[Anadolu Hareketi]]
| örgüt(ler)        = 
| şüpheliler        = 
}}
{{Soykırım}}
{{Rum Kırımı}}
[[Dosya:Pontosmap en.svg|küçükresim|upright=0.91|Pontus]]
'''Rum Kırımı''', '''Rum Soykırımı''' ({{dil|el|Γενοκτονία των Ελλήνων}} ''Genoktonía ton Ellínon'') veya '''Pontus Soykırımı''', [[I. Dünya Savaşı]] esnası ve sonrasında [[Osmanlı İmparatorluğu]] topraklarında yaşanan, hükûmetin ülkedeki [[Rum]] nüfusa karşı uyguladığı politikayla başlayan<ref name=akcam/> [[etnik temizlik]]tir.<ref name=akcam/><ref name=sjoberg/><ref>{{Dergi kaynağı | soyadı1 = Schaller | ad1 = Dominik J. | soyadı2 = Zimmerer | ad2 = Jurgen | yıl = 2008 | başlık = Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies | url = | dergi = Journal of Genocide Research | cilt = 10 | sayı = 1| sayfalar =7-14|doi=10.1080/14623520801950820|issn = 1462-3528 }}</ref> Bu politika çerçevesinde çeşitli [[katliam]]lar, sürgünler ve hak ihlalleri gerçekleştirildi.<ref name=akcam>{{Kitap kaynağı|soyadı=Akçam|ad=Taner|yıl=2012|başlık=The Young Turks' Crime Against Humanity: The Armenian Genocide and Ethnic Cleansing in the Ottoman Empire|yer=Princeton/Oxford|yayıncı=Princeton Üniversitesi Yayınları|yazarbağı=Taner Akçam|sayfalar=105-119}}</ref> [[Pontus]] olarak bilinen Karadeniz bölgesindeki Rumların bir kısmı kırım sonucunda [[Rusya]]'ya kaçtı.<ref name=sjoberg/> 1923 yılında, kırım sonrasında [[Türk Kurtuluş Savaşı]] sonucu Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan [[Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi|mübadele]]yle Anadolu Rumları Yunanistan'a gönderildi. Kırımın [[soykırım]] niteliği taşıyıp taşımadığı konusunda uluslararası akademik camiada fikir birliği yoktur.<ref name=sjoberg>{{Web kaynağı | soyadı = Sjöberg | ad = Erik | başlık = Battlefields of Memory: The Macedonian Conflict and Greek Historical Culture | url = https://umu.diva-portal.org/smash/get/diva2:458014/FULLTEXT01.pdf | yayımcı = Umeå Üniversitesi | yıl = 2011 | sayfalar =122-132| alıntı = The 2007 resolution of the International Association of Genocide Scholars (IAGS), recognising Greeks among the victims of genocide in Asia Minor, has provided the claim with some academic clout. However, this does not mean that the history it alludes to is well known and/or generally accepted as an undisputed case of genocide among the international and Greek scholarly community. | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304045138/http://umu.diva-portal.org/smash/get/diva2:458014/FULLTEXT01.pdf | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | erişimtarihi = 20 Mayıs 2017 | ölüurl = evet }}</ref>

Kırımda kaç kişinin öldüğü akademik bir tartışma konusudur ve dönem kaynaklarındaki eksiklikler ve yanlılıklar ölü sayısını belirlemeyi zorlaştırmaktadır.<ref name=sjoberg/> Savaş ve katliamlar üzerine uzmanlığı olan siyaset bilimci [[Rudolph Rummel]], çeşitli kaynaklardan derlediği ve analiz ettiği verilerle kırımda 289.000 ila 450.000 Rum'un öldüğü sonucuna ulaştı.<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Rummel | ad1 = R.J. | başlık = Statistics Of Turkey's Democide Estimates, Calculations, And Sources | url = https://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.CHAP5.HTM | yayıncı = [[Hawaii Üniversitesi]] | erişimtarihi = 15 Nisan 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170227164226/http://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.CHAP5.HTM | arşivtarihi = 27 Şubat 2017 | ölüurl = hayır }} [https://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.TAB5.1B.GIF Table 5.1B] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160516042236/http://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.TAB5.1B.GIF |tarih=16 Mayıs 2016 }}.</ref> [[Yusuf Hikmet Bayur]] tarafından hazırlanıp [[Türk Tarih Kurumu]] tarafından yayımlanmış olan ''Türk İnkılâbı Tarihi'' adlı kitapta 800.000 [[Ermeniler|Ermeni]]'nin yanı sıra 200.000 [[Rumlar|Rum]]'un da [[Katliam|katl]] ve tehcir yüzünden veya amele taburlarında öldüğüne dair bilgi Yarbay Nihat'ın ''bizim resmi kaynaklara göre de doğru saymak gerekir'' yazısıyla birlikte aktarılmaktadır.<ref>Yusuf Hikmet Bayur, ''Türk İnkılâbı Tarihi'', Cilt: III 1914-1918 Genel Savaşı, Kısım: IV Savaşın Sonu, Türk Tarih Kurumu basımevi, Ankara, 1991, ISBN 975-16-0331-5, s. 787.</ref>

[[Henry Morgenthau]], 200.000-1.000.000 Rum’un her yerde grup halinde toplanıp iç bölgelere dağıtıldığını ancak, [[Ermeni Kırımı|Ermeniler]] ile farklı olarak genel bir kırıma uğramadıklarını aktarmaktadır.<ref name="Morgenthau">Henry Morgenthau, ''Ambassador Morgenthau's Story'', Doubleday, Page & Company, Garden City, New York, 1919, p.&nbsp;212.</ref> [[Elefterios Venizelos]] ise [[Paris Barış Konferansı]]'nda 300.000 Rum'un yok edildiğini ve 450.000 Rum'un Yunanistan'a sığındığını ileri sürdü.<ref name=sjoberg/> [[Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı]], resmî verilerinde Kurtuluş Savaşı döneminde "Pontus İsyanı" ve "Koçgiri İsyanı" olarak adlandırılan olaylar sırasında [[Sakallı Nurettin Paşa]] komutasındaki [[Merkez Ordusu]] tarafından öldürülen Rumların sayısının 11.181 kişi olduğunu iddia eder.<ref>T.C. Genelkurmay Başkanlığı Harb Tarihi Dairesi, ''Türk İstiklâl Harbi, VI. Cilt, Ayaklanmalar'', 1974, s. 294.</ref>

Yunan kaynaklarında, kırım ile ilgili kişiler arasında, [[Alman İmparatorluğu]]'nun [[Atina]] Gesandter'i [[Hans von Wangenheim]]'in [[şansölye]] [[Bernhard von Bülow]]'e yolladığı rapordan alıntı yapılarak "Türk Başbakanı" "Sefker Paşa"nın adı<!--Ancak bu raporun yazıldığı tarihte Osmanlı sadrazamı [[Hüseyin Hilmi Paşa]] idi.---><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.greeknewsonline.com/modules.php?name=News&file=article&sid=4913&mode=thread&order=0&thold=0 |başlık=Greek News |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20061108154956/http://www.greeknewsonline.com/modules.php?name=News&file=article&sid=4913&mode=thread&order=0&thold=0 |arşivtarihi=8 Kasım 2006 |ölüurl=evet}}</ref> ve Merkez "Kolordu"ya bağlı bir kumandan "Mehmet Azit"in adı<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.greece.org/genocide/quotes/q-he-turk-mehmetazit-order.html |başlık=The Hellenic Genocide |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110517162024/http://www.greece.org/genocide/quotes/q-he-turk-mehmetazit-order.html |arşivtarihi=17 Mayıs 2011 |ölüurl=evet}}</ref> anılmaktadır.

== Arka plan ==
[[Dosya:Ismail Enver.jpg|küçükresim|upright=0.68|İsmail Enver]]
{{Ana|Osmanlı Rumları|Pontus Rumları}}

[[Küçük Asya]], Batı Asya'nın batı bölgesini teşkil eden bir yarımada olup modern [[Türkiye]] Cumhuriyeti'nin bazı bölgelerini oluşturmaktadır. Kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Kafkasya ve [[İran]] platosuna, güneydoğusunda Büyük Suriye ve (Yukarı Mezopotamya), güneyinde Akdeniz, batısında Ege Denizi ve kuzeybatısında Balkan Yarımadasına uzanmaktadır. I. Dünya Savaşı patlak verdiğinde Anadolu Türkler, Azeriler, Rumlar, Gürcüler, Ermeniler, Kürtler, Zazalar, Çerkesler, Süryaniler, Yahudiler ve Lazları dahil eden nüfusuyla etnik açıdan farklılık söz konusuydu.{{Kaynak belirt}}

Hükûmetin Yunan nüfusa karşı yürüttüğü kampanyanın{{Kaynak belirt}} nedenleri arasında bu nüfusun Osmanlı Devleti'nin düşmanlarına yardım edeceği korkusu, bazı Türkler arasında var olan, bir modern [[ulus devlet]]i oluşturmak için modern Türk ulus devletinin bütünlüğünü tehdit eden grupların devletin topraklarından temizlenmesi gerektiğine dair inanç idi.<ref>Bloxham, Donald (2005). ''The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians'', Oxford: Oxford University Press.[http://books.google.co.uk/books?id=TSRkGNoEPFwC&pg=PA150&sig=ACfU3U09_Sjo0a0T4KpiS6QfG-94noUmdg p.&nbsp;150] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130117105630/http://books.google.co.uk/books?id=TSRkGNoEPFwC&pg=PA150&sig=ACfU3U09_Sjo0a0T4KpiS6QfG-94noUmdg |tarih=17 Ocak 2013 }}</ref><ref name=Levene>Levene, Mark (1998). ''Creating a Modern "Zone of Genocide": The Impact of Nation- and State-Formation on Eastern Anatolia, 1878–1923'', Holocaust and Genocide Studies, Volume 12, Number 3 Winter 1998, pp.&nbsp;393–433. ([http://hgs.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/12/3/393 abstract] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120102183147/http://hgs.oxfordjournals.org/content/12/3/393.abstract |tarih=2 Ocak 2012 }}).</ref>

Bir Alman askerî ataşesine göre, Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili [[Enver Paşa]] Ekim 1915'te kendisinin savaş sırasında Ermeni Sorunu'nu çözdüğüne inandığı aynı yöntemle Yunan Sorunu’nu çözmek istediğini açıklamıştır.<ref name="Ferguson">[[Niall Ferguson|Ferguson, Niall]] (2006). ''The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West'', New York: Penguin Press, ISBN 1-59420-100-5, Penguin Press, p.&nbsp;180</ref>

== Olaylar ==
[[Dosya:Proportions des populations en Asie Mineure statistique officielle d1914.png|küçükresim|upright=1.14|[[Osmanlı 1914 nüfus sayımı istatistikleri|Osmanlı Devleti 1914 yılı nüfus sayımı]] sonuçları. Rumların nüfusu yaklaşık 1,8 milyon olarak kaydedildi.]]

1914 yılının yaz mevsiminde hükûmet ve ordu yetkilileri tarafından desteklenen [[Teşkilat-ı Mahsusa]], askerlik çağında olan Trakya ve Batı Anadolulu Rum erkeklerini [[amele taburu|amele taburlarına]] aldırdı ve bunların yüz binlercesi öldü.<ref>Hull, Isabel V. (2005). ''Absolute Destruction: Military Culture and the Practices of War in Imperial Germany'', Ithaca: Cornell University Press, ss. 273.</ref> Yüzlerce mil mesafeden İç Anadolu'nun içine sevkedilen bu askerler yol yapma, bina yapma, tünel kazma ve diğer saha çalışmalarında istihdam edildi. Hastalık, kötü muamele veya muhafızlar tarafından öldürülmeleri nedeniyle sayıları büyük ölçüde azaldı.<ref>King, William C. (1922). ''[http://www.greek-genocide.org/article_1500000_greek_christians.html King's Complete History of the World War: Visualizing the Great Conflict in all Theaters of Action 1914-1918] {{Webarşiv|url=https://archive.today/20120801073622/http://www.greek-genocide.org/article_1500000_greek_christians.html |tarih=1 Ağustos 2012 }}'', The History Associates, Massachusetts, ss. 437</ref> 1914 yılının Kasım ayından itibaren Osmanlı yönetiminin Rum nüfusa yönelik politikası değişti ve zorunlu göçlerle sadece [[Kafkasya Cephesi|Rus sınırına yakın]] Karadeniz bölgesinde yaşayan Rum nüfus hedef alınmaya başlandı.<ref>Akçam 2012, ss. 97.</ref>

Rum erkeklerinin zorla askere alınması, genel nüfusa yönelik katliamlar ve ölüm yürüyüşleri de dahil olmak üzere sürgün ile tamamlandı.{{Kaynak belirt}} Rum köy ve kasabaları Türkler tarafından kuşatılıp komşular tarafından yok edilecektir.{{Kaynak belirt}} The Atlanta Constitution gazetesinde Rum mültecilerin ifadesine göre, 1914 tarihinde İzmir'in kuzeybatısında bulunan [[Phokaia]] ([[Foça, İzmir]])'da içerisinde rahip, yaşlı erkek ve çocukların da olduğu 100 Rum'un Türkler tarafından öldürüldüğü ve cesetlerinin kuyulara atıldığı belirtilmiştir.<ref>Staff "[http://www.greek-genocide.org/press/17061914.html Massacre of Greeks Charged to the Turks] {{Webarşiv|url=https://archive.today/20120804095643/http://www.greek-genocide.org/press/17061914.html |tarih=4 Ağustos 2012 }}",''The Atlanta Constitution'', 17 June 1914, p.&nbsp;1.</ref>

Temmuz 1915'te Yunanistan'ın maslahatgüzarı, sürgünlerin Türkiye'deki Yunan milletine karşı yok etme savaşı ve onların İslam'a dönmesini zorlamak için uygulanan tedbirden başka bir şey olmadığını ve bunun açık amacının da savaş bittikten sonra tekrar Avrupa'nın Hristiyanları korumak için yapacak müdahalesini mümkün olduğu kadar az kılmak olduğunu açıkladı.<ref>Avedian, Vahagn, ''The Armenian Genocide 1915: From a Neutral Small State's Perspective: Sweden'', p.&nbsp;40.</ref>

Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı görevlisi George W. Rendel'e göre, 1918 yılına kadar ... 500.000'den fazla Rum sürgün edildi ve orantılı olarak bunların az kısmı hayatta kaldı.<ref>Rendel, G. W. (20 March 1922). ''Foreign Office Memorandum on Turkish Massacres and Persecutions of Minorities since the Armistice''</ref>

Hatıralarında, 1913 ve 1916 yılları arasındaki ABD'nin Osmanlı Devleti Büyükelçisi: ''Her yerde Rumlar grup halinde toplatıldı ve Türk jandarmaların "koruması" altında iç bölgesine, büyük kısmı yaya olarak, nakledildi. Kaç kişinin bu şekilde dağıldığı kesin olarak bilinmemektedir, tahminler 200.000 ile 1.000.000 arasında değişir.'' diye yazdı.<ref name="Morgenthau"/>

14 Ocak 1917 tarihinde İsveç'in İstanbul Büyükelçisi Cosswa Anckarsvärd, Osmanlı Rumlarının sürgün kararıyla ilgili şu acil telgraf gönderdi:

{{quotation|Özellikle bu sürgünün yalnız erkeklerle sınırlı kalmayarak kadınlar ve çocuklara da genişletildiğinden gereksiz zulüm olarak görünmektedir. Bunun sürgün edilenlerin mülkiyetini kamulaştırabilmesini kolaylaştırmak için yapıldığı düşünülmektedir.<ref>Avedian, ''a.g.e.'', s.47.</ref>}}

== Siyasi gelişmeler ==
[[Dosya:Nygreeks.jpg|küçükresim|sağ|upright=1|"Türkler Hristiyan Yunanları Katlediyor" başlıklı 19 Ekim 1917 tarihli gazete manşeti (''Lincoln Daily Star'', ABD)]]
Soykırım tanımlaması 1990'lı yılların başında Yunan siyasetçi, [[Panhelenik Sosyalist Hareket|PASOK]] eski Merkez Komitesi üyesi [[Mihalis Haralambidis]]'in öncülüğünde yoğunluk kazanmış, 1994'te Yunanistan parlamentosu [[Vuli]]'nin bir Pontus soykırımını resmen tanıması ile sonuçlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.trapezounta.com/article83.htm |başlık=Μ. Charalambidis, ''The Pontian Question in the United Nations'', book review by Theofanis Malkidis Ph. D., Democritus University of Thrace |erişimtarihi=14 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070530031819/http://www.trapezounta.com/article83.htm |arşivtarihi=30 Mayıs 2007 |ölüurl=evet}}</ref> Ayrıca [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[New Jersey]],<ref name=NewJersey>{{Web kaynağı |url=http://www.angelfire.com/folk/pontian_net/News/NEW_JERSEY.htm |başlık=New Jersey Recognition |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080115203500/http://www.angelfire.com/folk/pontian_net/News/NEW_JERSEY.htm |arşivtarihi=15 Ocak 2008 |ölüurl=evet}}</ref> [[Güney Karolina]],<ref name= SouthCarolina>{{Web kaynağı |url=http://www.angelfire.com/folk/pontian_net/News/proclomations.htm |başlık=South Carolina Recognition |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080115203505/http://www.angelfire.com/folk/pontian_net/News/proclomations.htm |arşivtarihi=15 Ocak 2008 |ölüurl=evet}}</ref> [[Florida]],<ref name= Florida>[http://www.myfloridahouse.gov/Sections/Documents/loaddoc.aspx?FileName=_h9161__.doc&DocumentType=Bill&BillNumber=9161&Session=2005 Florida Recognition] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110605184309/http://www.myfloridahouse.gov/Sections/Documents/loaddoc.aspx?FileName=_h9161__.doc&DocumentType=Bill&BillNumber=9161&Session=2005 |tarih=5 Haziran 2011 }}: [http://www.myfloridahouse.gov/Sections/Bills/billsdetail.aspx?BillId=17788& HR 9161 - Pontian Greek Genocide of 1914-1922] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110514043405/http://www.myfloridahouse.gov/Sections/Bills/billsdetail.aspx?BillId=17788& |tarih=14 Mayıs 2011 }}</ref> [[Massachusetts]],<ref name= Massachusetts>{{Web kaynağı |url=http://www.mass.gov/legis/journal/hj051806.pdf |başlık=Massachusetts Recognition |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100310214127/http://www.mass.gov/legis/journal/hj051806.pdf |arşivtarihi=10 Mart 2010 |ölüurl=hayır}}</ref> [[Pensilvanya]]<ref name= Pennsylvania>{{Web kaynağı |url=http://www.legis.state.pa.us/CFDOCS/Legis/PN/Public/btCheck.cfm?txtType=HTM&sessYr=2003&sessInd=0&billBody=S&billTyp=R&billnbr=0188&pn=1327 |başlık=Pennsylvania Recognition |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20121116105702/http://www.legis.state.pa.us/CFDOCS/Legis/PN/Public/btCheck.cfm?txtType=HTM&sessYr=2003&sessInd=0&billBody=S&billTyp=R&billnbr=0188&pn=1327 |arşivtarihi=16 Kasım 2012 |ölüurl=evet}}</ref> ve [[Illinois]]<ref name= "Illinois" >{{Web kaynağı |url=http://www.library.sos.state.il.us/departments/index/register/register_volume30_issue17.pdf |başlık=Illinois recognition |erişimtarihi=14 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090305060830/http://www.library.sos.state.il.us/departments/index/register/register_volume30_issue17.pdf |arşivtarihi=5 Mart 2009 |ölüurl=evet}}</ref> eyaletleri de bu soykırımı tanıdıklarını ilan etmişlerdir.

İddia sahiplerince 1998'de [[Birleşmiş Milletler]] nezdinde yapılan bazı girişimler günümüze kadar sonuçsuz kalmıştır.{{Kaynak belirt}}

Yunanistan resmi makamları düzeyinde ise, anılan parlamento kararı ile  19 Mayıs tarihi "Pontus Rum soykırımı"nı anma günü ilan edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.demokrathaber.net/guncel/berndeki-toplantida-19-mayis-ve-pontus-soykirimi-konusuldu-h49188.html |başlık=Bern’deki toplantıda 19 Mayıs ve Pontus Soykırımı konuşuldu  Kaynak ==> http://www.demokrathaber.net/guncel/berndeki-toplantida-19-mayis-ve-pontus-soykirimi-konusuldu-h49188.html  Demokrat Haber |erişimtarihi=19 Mayıs 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150520040332/http://www.demokrathaber.net/guncel/berndeki-toplantida-19-mayis-ve-pontus-soykirimi-konusuldu-h49188.html |arşivtarihi=20 Mayıs 2015 |ölüurl=evet}}</ref> Mayıs 2006 içerisinde [[Selanik]]'te art arda iki "soykırım anıtı" açılmıştır. Bunların ilki 7 Mayıs'ta Selanik merkezindeki Ayasofya Meydanı'nda, ikincisi de [[Selanik (il)|Selanik iline]] bağlı belediyelerden [[Eleftherio-Kordelio]]<ref>[[Karşıyaka]]'e atfen seçilmiş olup, [[Kordelyo]] [[Karşıyaka]]'nın [[Yunanca]] adıdır. Eleftherio-Kordelio ise "Özgür Karşıyaka" anlamına gelir. [[Selanik]]'te, [[Nea Menemeni]], [[Nea Malgara]] (Yeni Menemen, Yeni Malkara) gibi oralardan göç etmiş Rumların iskân ettirilmiş semtlerdir ve [[Türkiye]]'de de benzerleri bulunan isimler taşıyan yerleşimler mevcuttur. 1924'te [[Karşıyaka]] göçmeni Rumların iskân ettirildiği [[Nea Kordelio]] beldesi oluşturulmuş, aynı yıl [[Yunanistan]] Başbakanı [[Eleutherios Venizelos]]'un ziyareti sebebine dayandırılarak Harmanköy'ün adı, başbakanın adı [[Eleftherio]] ile değiştirilmiş, 1982'de de iki belediye kanunla birleştirilerek [[Eleftherio-Kordelio]] ortaya çıkarılmıştır. [http://9dim-elefth.thess.sch.gr/htms_en/istoria_dhmou_en.htm] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110721082943/http://9dim-elefth.thess.sch.gr/htms_en/istoria_dhmou_en.htm|tarih=21 Temmuz 2011}}</ref> merkezi meydanında Aya Yorgi Kilisesi'nin tam karşısında dikilmiş, kucağında çocuk taşıyan bronz kadın heykelleridir. Türkiye açısından ilk tepki, [[İzmir Büyükşehir Belediyesi|İzmir Büyükşehir Belediye]] Başkanı [[Aziz Kocaoğlu]]'nun imzasına hazırlanılan [[İzmir]]-Selanik [[kardeş şehir]] sözleşmesini iptal ettiğini açıklamasıyla gelmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.milliyet.com.tr/2006/05/11/son/sonsiy27.asp |başlık=11 Mayıs 2006 tarihli ''Milliyet'' gazetesi |erişimtarihi=18 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20060718174300/http://www.milliyet.com.tr/2006/05/11/son/sonsiy27.asp |arşivtarihi=18 Temmuz 2006 |ölüurl=hayır}}</ref>

İsveç parlamentosu 2010 yılında 130'a karşı 131 oyla aldığı bir kararla Pontus Rum Soykırımı'nı [[Ermeni Soykırımı|Ermeni]] ve [[Süryani Soykırımı|Süryani]] Soykırımları ile birlikte tanımıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=960686 | başlık = İsveç de Ermeni tasarısını kabul etti, elçi çağrıldı | erişimtarihi = 14 Eylül 2010 | yayımcı = Zaman | tarih = 12 Mart 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160619141106/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=960686 | arşivtarihi = 19 Haziran 2016 | ölüurl = evet }}</ref>

== İlgili filmler ==
* ''[[Bulutları Beklerken]]'', (Yönetmen: [[Yeşim Ustaoğlu]], Türkiye, Yunanistan, Fransa, 2004) [http://www.youtube.com/watch?v=pfoHEmj0YjM Fragman]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100606041009/http://www.youtube.com/watch?v=pfoHEmj0YjM |tarih=6 Haziran 2010 }}
* ''[[Pontos (film)|Pontos]]'', (Peter Stefanidis) [http://www.youtube.com/watch?v=AtMjDiW1D8g Fragman]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200527002908/https://www.youtube.com/watch?v=AtMjDiW1D8g&gl=US&hl=en |tarih=27 Mayıs 2020 }} [https://web.archive.org/web/20090503054151/http://pontosmovie.com/ Resmî web sitesi]

== Kaynakça ==
{{kaynakça|2}}

== Dış bağlantılar ==
* [http://www.milliyet.com.tr/2006/05/17/dunya/adun.html "Pontus AB'ye gidiyor" (Milliyet, 17-05-2006)]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100310101643/http://www.milliyet.com.tr/2006/05/17/dunya/adun.html |tarih=10 Mart 2010 }}
* [https://web.archive.org/web/20070928081057/http://www.asam.org.tr/tr/yazigoster.asp?ID=1107&kat1=3&kat2= (Sema Sezer - Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi) Yunanistan "Pontus soykırımı"na müşteri arıyor - Greece is looking for customers for its Pontian Genocide]

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Rum Kırımı| ]]
[[Kategori:Osmanlı Rumları]]
[[Kategori:Soykırımlar]]
[[Kategori:Asya'da etnik temizlik]]
[[Kategori:Avrupa'da etnik temizlik]]
[[Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun işlediği savaş suçları]]
[[Kategori:1920'lerde Türkiye]]
[[Kategori:Yunan Karşıtlığı]]