Maxwell'in Cini sayfasının kaynağını görüntüle

{{Kaynaksız|tarih=Temmuz 2024}}
[[Dosya:Maxwell's demon.svg|sağ|upright=1.59|küçükresim|Deneyin şeması. Kırmızı noktalar hızlı molekülleri, mavi noktalar yavaş molekülleri temsil etmektedir.]]'''Maxwell'in Cini''' veya '''Maxwell'in Şeytanı''', [[İskoçlar|İskoç]] fizikçi [[James Clerk Maxwell]]'in [[Termodinamiğin ikinci yasası|ikinci termodinamik yasasının]] geçerliliğini sorgulamak amacıyla 1867'de ortaya attığı bir "düşünce deneyi"dir.
{{Termodinamik}}

== Deney ==

Maxwell bu yasayı sınamak için, aralarındaki kapı hariç birbirlerinden tamamen yalıtılmış olan A ve B odaları kurgular. Bu odaların ikisi de aynı çeşit gazla doldurulmuştur ve gazın sıcaklığı her iki odada da aynıdır. Termodinamiğin ikinci yasasına göre, aradaki kapıyı istediğimiz kadar açıp kapayalım, eşit sıcaklıktaki odalar arasında bir [[Isı iletimi|ısı akışı]] olmayacaktır.

Maxwell, kapının başında duran akıllı bir "[[cin]]" hayal eder. Bu cin, her iki taraftaki [[gaz]] [[molekül]]lerini de gözlemleyebilmektedir. A odasından kapıya doğru ortalamadan yüksek bir hızla gelen bir molekül gördüğünde, kapıyı açarak onun B odasına geçmesini sağlar. Benzer şekilde, B odasında ortalamadan düşük hızla hareket eden moleküllerin de tek tek A odasına geçmesini sağlar. Böylece, zaman içinde B odasının içindeki moleküllerin ortalama hızı artarken A odasındakilerin ortalama hızı azalmaktadır. Ortalama hız da sıcaklık demek olduğundan, B odasının sıcaklığı artmakta, A odasının sıcaklığı düşmektedir ve bu da ikinci termodinamik yasasının açık bir ihlalidir.

== Eleştiriler ==

Deneydeki muhtemel hatayı ilk defa 1929'da [[Leó Szilárd]] göstermiştir. Szilárd'a göre Maxwell'in cini, moleküllerin hızlarını gözlemlerken, hız bilgilerini depolayıp birbiriyle karşılaştırırken ve kapıyı açıp kapatırken [[entropi]] üretmektedir ve üretilen entropi, kaybolduğu iddia edilen entropiye en iyi ihtimalle eşittir.

Ayrıca, [[Belirsizlik İlkesi]]'ne göre zaten moleküllerin [[kinetik enerji]]lerini ve hareket yönlerini değiştirmeden hızlarını tespit etmenin bir yolu yoktur.

== Dış bağlantılar ==
*[http://www.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=116&art_id=qw1170340561317B216  Edinburgh Üniversitesi - Maxwell'in Cini]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070402221846/http://www.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=116&art_id=qw1170340561317B216 |tarih=2 Nisan 2007 }}
*[http://www.sciencenews.org/articles/20001007/bob9.asp Sciencenews.org - Maxwell'in Cini hakkında]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070621222301/http://www.sciencenews.org/articles/20001007/bob9.asp |tarih=21 Haziran 2007 }}

[[Kategori:Termodinamik]]
[[Kategori:İstatistiksel mekanik]]
[[Kategori:Nanoteknoloji]]
[[Kategori:Düşünce deneyleri]]
[[Kategori:Kurgusal demonlar]]
[[Kategori:James Clerk Maxwell|Cin]]
[[Kategori:Termal ve istatistiksel fizik felsefesi]]
[[Kategori:Devridaim makinesi]]
[[Kategori:1867 tanıtımları]]
[[Kategori:Fizikte düşünce deneyleri]]