Pumunta sa nilalaman

U (kana)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Hiragana

Katakana
Transliterasyon u
may dakuten vu
Hiragana Man'yōgana:
Katakana Man'yōgana
Pagbaybay sa kana 上野のウ
(Ueno no "u")
Kodigong Morse ・・-
Braille ⠉
Unicode U+3046, U+30A6
kana gojūon
wa ra ya ma ha na ta sa ka a
sokuon wi ri mi hi ni chi shi ki i
dakuten n ru yu mu fu nu tsu su ku u
chōonpu we re me he ne te se ke e
wo ro yo mo ho no to so ko o

Ang sa hiragana o sa katakana (u kung naromanisado) ay isa sa mga kanang Hapones na parehong kumakatawan sa isang mora. Sa makabagong alpabetiko ng mga Hapones, makikita ito sa ikatlong puwesto sa modernong sistemang Gojūon (五十音) ng pinagsamang kana. Sa Iroha, makikita naman ito sa ika-24 na puwesto, sa pagitan ng at . Sa talaan ng Gojūon (na nakaayos ng tudling, mula sa kanan papuntang kaliwa), makikita ang う sa unang tudling (あ行, "Tudling A") at ikatlong hanay (う段, "Hanay U"). Kumakatawan itong dalawa sa tunog [u͍]. Sa Wikang Ainu, ang maliit na ゥ ay kumakatawan sa kambal-katinig at isinusulat na w sa alpabetong Latin.

Anyo Rōmaji Hiragana Katakana
Karaniwang a/i/u/e/o
(あ行 a-gyō)
u
uu
ū
うう, うぅ
うー
ウウ, ウゥ
ウー
Iba pang karagdagang anyo
Anyo A (w-)
Romaji Hiragana Katakana
wa うぁ ウァ
wi うぃ ウィ
wu
we うぇ ウェ
wo うぉ ウォ
Anyo B (v-)
Romaji Hiragana Katakana
va ゔぁ ヴァ
vi ゔぃ ヴィ
vu
ve ゔぇ ヴェ
vo ゔぉ ヴォ

Parehong nagmula ang う at ウ sa man'yōgana ng kanjing (u ang pagbigkas at may kahulugang puwang).

Ginagamit ang mga pinaliit na bersyon ng mga kana (ぅ, ゥ) para lumikha ng mga bagong mora na wala sa wikang Hapones, tulad ng トゥ (tu). Medyo bago ang kombensyong ito, at hindi ito ginagamit ng mga mas lumang hiniram na salita. Halimbawa, sa parilalang cartouche ni Tutankhamun, ginagamit ng makabagong hiram cartouche ang bagong pamamaraang ponetiko, ngunit ginagamit ng mas lumang hiram Tutankhamun ang (tsu) bilang pagtatantya:

タンカーメン の カルトゥーシュ

Tsutankāmen no karushu

Ginagamit din ang う sa kanyang buong-laking anyo, para pahabain ang mga tunog "o". Halimbawa, isinusulat ang salitang 構想 sa hiragana bilang こうそう (kousou), at kōsō ang pagbigkas. Sa ilang mga salita, ginagamit ang kanang (o) sa halip nito dahil sa mga morpolohikal at makasaysayang dahilan.

Maaarang dagdagan ang kanang ウ ng dakuten para maging ヴ (vu), isang banyagang tunog sa wikang Hapones at tradisyonal na tinatantya ng ブ (bu).

Ayos ng pagkakasulat

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Stroke order in writing う
Pagsulat ng う
Stroke order in writing ウ
Pagsulat ng ウ
Stroke order in writing う
Stroke order in writing う

Isinusulat ang hiragana na う sa dalawang paghagod:

  1. Sa itaas ng kana, isang maikling hilising kurba: tumutuloy pahilis at pababa mula sa kaliwa, tapos bumabaligtad ng direksyon at nagtatapos sa ibabang kaliwa.
  2. Isang malapad na pakurbahang paghagod: nagsisimula sa kaliwa, bahagyang tumataas, tapos lumiliko pabalik at nagwawakas sa kaliwa.
Stroke order in writing ウ
Stroke order in writing ウ

Isinusulat ang katakana na ウ sa tatlong paghagod:

  1. Sa itaas ng kana, isang maikling patayo ng paghagod na isinusulat mula itaas pababa.
  2. Isang magkatulad na paghagod, ngunit mas mababa at nakaposisyon sa kaliwa.
  3. Isang malapad at anggular na paghagod: nagsisimula bilang pahalang na linyang isinusulat mula kaliwa pakanan, tapos bumabaligtad ng direksyon at tumutuloy pababa mula kanan pakaliwa bilang hubog na hilisin. Dapat konektado ang pahalang na linya sa mga ibang paghagod. Maliban sa maikling hilisin, magkahawig ang kana sa .

Mga iba pang pagkakatawan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Buong pagkatawan sa Braille
う / ウ sa Braille ng Hapones
う / ウ

u

ゔ / ヴ

vu

うう / ウー

ū

ゔう / ヴー

⠉ (braille pattern dots-14) ⠐ (braille pattern dots-5)⠉ (braille pattern dots-14) ⠉ (braille pattern dots-14)⠒ (braille pattern dots-25) ⠐ (braille pattern dots-5)⠉ (braille pattern dots-14)⠒ (braille pattern dots-25)

* Kapag pinapahaba ang "-u" o "-o" na pantig sa braille ng Hapones, palaging ginagamit ang chōon, tulad ng karaniwang paggamit ng katakana sa halip ng pagdaragdag ng う / ウ.

Titik
Pangalanng unicode HIRAGANA LETTER U KATAKANA LETTER U HALFWIDTH KATAKANA LETTER U HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL U
Pagsasakodigo decimal hex decimal hex decimal hex decimal hex
Unicode 12358 U+3046 12454 U+30A6 65395 U+FF73 65385 U+FF69
UTF-8 227 129 134 E3 81 86 227 130 166 E3 82 A6 239 189 179 EF BD B3 239 189 169 EF BD A9
Numerikong karakter na reperensya う う ウ ウ ウ ウ ゥ ゥ
Shift JIS 130 164 82 A4 131 69 83 45 179 B3 169 A9
Titik
Pangalanng unicode HIRAGANA LETTER SMALL U KATAKANA LETTER SMALL U HIRAGANA LETTER VU KATAKANA LETTER VU
Pagsasakodigo decimal hex decimal hex decimal hex decimal hex
Unicode 12357 U+3045 12453 U+30A5 12436 U+3094 12532 U+30F4
UTF-8 227 129 133 E3 81 85 227 130 165 E3 82 A5 227 130 148 E3 82 94 227 131 180 E3 83 B4
Numerikong karakter na reperensya ぅ ぅ ゥ ゥ ゔ ゔ ヴ ヴ
Shift JIS 130 163 82 A3 131 68 83 44 131 148 83 94
Wiktionary
Wiktionary
Tingnan ang sa
Wiktionary, ang malayang talahulugan.