สภาล่าง
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
สภาล่าง (อังกฤษ: lower house) เป็นหนึ่งในสองสภาของระบบสองสภา อีกสภาหนึ่งได้แก่ สภาสูง ในแต่ละประเทศ สภาล่างจะมีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไป ตัวอย่างสภาล่าง เช่น สภาผู้แทนราษฎร
ถึงแม้ว่าตำแหน่งทางทฤษฎีจะอยู่ "ข้างล่าง" ของสภาสูง แต่ในความเป็นจริง "สภาล่าง" เกือบทุกประเทศในโลกกลับมีอำนาจมากกว่า "สภาสูง" ความเหนือชั้นกว่าของสภาล่างเกิดจากข้อจำกัดพิเศษที่บังคับใช้กับสภาสูง (ไม่ว่าจะเป็นไปตามกฎหมายหรือเห็นได้โดยชัดแจ้งในระเบียบวิธีการประชุม) ที่สามารถทำได้เพียงการชะลอการออกกฎหมายให้ช้าลง แต่ไม่อาจใช้อำนาจยับยั้งการออกกฎหมาย (Veto) ได้ หรืออาจไม่มีอำนาจควบคุมกฎหมายเกี่ยวกับการเงิน ภายใต้ระบบรัฐสภาถือเป็นเรื่องปกติที่สภาล่างเท่านั้นที่มีอำนาจหน้าที่ในการกำหนดตัวหัวหน้ารัฐบาล หรือนายกรัฐมนตรี และยังสามารถถอดถอนผ่านการออกเสียงไม่ไว้วางใจได้อีกด้วย แต่ก็มีข้อยกเว้นอยู่บ้าง เช่น นายกรัฐมนตรีของญี่ปุ่น ซึ่งเลือกจากการสนับสนุนของทั้งสองสภาไดเอต การร่างกฎหมายที่ทำได้โดยสภาเดียวเรียกว่า "ระบบสภาเดียว"
ลักษณะโดยทั่วไป
[แก้]จากการเปรียบเทียบกับสภาสูง สภาล่างส่วนใหญ่จะมีลักษณะที่แสดงให้เห็นถึงความเฉพาะดังนี้:
- มีอำนาจมากกว่า
- มาจากการเลือกตั้งโดยตรง (ถ้ามาจากการแต่งตั้งก็ถือตามความนิยม)
- มีจำนวนสมาชิกมากกว่า
- เลือกตั้งบ่อยครั้งกว่า และเลือกทั้งหมดในคราวเดียวกัน
- ได้รับอำนาจทั้งหมดหรือขั้นต้นในการควบคุมงบประมาณและกฎหมายเกี่ยวกับการเงิน
- สามารถลบล้างอำนาจบางประการของสภาสูง
- ในระบบประธานาธิบดี สภาล่างมีอำนาจเต็มในการฟ้องให้ขับออกจากตำแหน่ง จากนั้น สภาสูงจึงจะทำหน้าที่สอบสวนผู้ถูกฟ้องร้อง
ตำแหน่งของสภาล่าง
[แก้]ชื่อสามัญ
[แก้]สภาล่างส่วนใหญ่มีชื่อเรียกคล้ายกันหลายชื่อ เช่น รัฐสภา สภาผู้แทนราษฎร สภาประชาชน สภาสามัญ ฯลฯ (House/Chamber of Representatives/the People/Commons/Deputies)
- Chamber of Deputies
- Chamber of Representatives
- House of Assembly
- สภาสามัญ House of Commons
- สภาผู้แทนราษฎร (House of Representatives)
- สภานิติบัญญัติ (Legislative Assembly)
- สภาแห่งชาติ (National Assembly) (ตรงกับ "บุนเดสแทก" Bundestag, ของเยอรมันซึ่งแปลเป็นภาษาอังกฤษว่า federal assembly)
ชื่อที่ไม่เป็นที่คุ้นเคยมาก
[แก้]- Congress of Deputies - สเปน
- Dáil Éireann - สาธารณรัฐไอร์แลนด์
- House of Keys - เกาะมาน
- โลกสภา - อินเดีย
- สมัชชาแห่งชาติ National Council - สวิตเซอร์แลนด์, ออสเตรีย
- สภาเซจม์ Sejm - โปแลนด์ และ Seimas - ลิทัวเนีย
- สภาดูมาState Duma (Государственная Дума - Gosudarstvennaya Duma) - รัสเซีย
- Tweede Kamer (Second Chamber) - เนเธอร์แลนด์
- โอเดลสติง Odelsting (เฉพาะชื่อของสภาล่าง) นอร์เวย์
ดูเพิ่ม
[แก้]- สภาสูง
- รายชื่อองค์นิติบัญญัติแห่งชาติของชาติต่างๆ (List of national legislatures)