ข้ามไปเนื้อหา

ภาษามารี

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ภาษามารี
марий йылме mariy yylme
ภูมิภาคประเทศรัสเซีย: สาธารณรัฐมารีเอล สาธารณรัฐบัชคอร์โตสถาน สาธารณรัฐตาตาร์สถาน สาธารณรัฐอุดมูร์ต แคว้นนิจนีนอฟโกรอด แคว้นคีรอฟ แคว้นสเวียร์ดลอฟสค์ แคว้นโอเรนบุร์ก และดินแดนเปียร์ม
ชาติพันธุ์ชาวมารี 548,000 คน (สำมะโน ค.ศ. 2010)[1]
จำนวนผู้พูด510,000  (2012)[1]
ตระกูลภาษา
รูปแบบมาตรฐาน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ รัสเซีย
รหัสภาษา
ISO 639-2chm
ISO 639-3chmรหัสรวม
รหัสเอกเทศ:
mhr – มารีตะวันออกและทุ่งหญ้า (มารีตะวันออก)
mrj – มารีเนินเขา (มารีตะวันตก)
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ภาษามารี (มารี: марий йылме) เป็นภาษากลุ่มฟินโน-อูกริก สาขาวอลกานิก มีผู้พูดราว 600,000 คนในประเทศรัสเซีย ส่วนใหญ่อยู่ในสาธารณรัฐมารีเอล และบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำโวลกาซึ่งอยู่ทางตะวันออกของเทือกเขายูรัลและในตาตาร์สถาน อุดมูร์ต และเปียร์ม มีสำเนียงหลักสองสำเนียงคือ สำเนียงมารีตะวันตกหรือฮิลกับสำเนียงตะวันออกหรือเมียดาว มีความแตกต่างกันมากและสำเนียงตะวันออกใช้แพร่หลายกว่า เป็นภาษาราชการคู่กับภาษารัสเซียในสาธารณรัฐมารีเอล

ที่มาของชื่อ

[แก้]

ภาษามารีและกลุ่มชนที่พูดภาษานี้มีชื่อเรียกว่าเชเรมิส (ภาษารัสเซีย: черемисы, черемисский язык) ส่วนเอกสารในสมัยกลางมีชื่อเรียกที่ต่างกันออกไปคือ เชเรมิส ซัรเมียส ทซัรเมียส (ภาษารัสเซีย: черемись, сармыс, цармис) คำว่ามารีนั้นเป็นชื่อที่ชาวมารีใช้เรียกตนเองมาจากกลุ่มภาษาอินโด-อารยัน หมายถึงคน

สถานการณ์

[แก้]

ชาวมารีส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเขตชนบท มีเพียงส่วนหนึ่งที่อาศัยในเขตเมือง เมื่อ พ.ศ. 2532 ชาวมารี 80% ยังใช้ภาษามารีเป็นภาษาแรกและ 18.8% ไม่พูดภาษามารี โดยในสาธารณรัฐมารีนั้นมี 11.6% กล่าวว่าไม่ได้ใช้ภาษามารีเป็นภาษาแรก การลดลงของการใช้ภาษามารี เกิดขึ้นในช่วงที่มีการปกครองแบบคอมมิวนิสต์

ในสมัยจักรวรรดิรัสเซีย ไม่มีการสนับสนุนการใช้ภาษามารีจากรัฐ ในคริสตจักรรัสเซียนออร์ธอดอกซ์ใช้ภาษารัสเซีย ไม่มีการใช้ภาษามารีในการศึกษา หลังการปฏิวัติรัสเซีย มีการสนับสนุนภาษาของชนเผ่าต่างๆเล็กน้อย แต่ไม่นานก็มีการทำให้เป็นรัสเซียอีก ในสมัยสหภาพโซเวียต มีการสอนภาษามารีในโรงเรียนประถม การใช้ภาษามารีเปิดกว้างมากยิ่งขึ้นหลังนโยบายเปเรสตรอยกา ต่อมาได้เป็นภาษาราชการคู่กับภาษารัสเซีย ในปัจจุบัน ภาควิชาประวัติศาสตร์และปรัชญา มหาวิทยาลัยรัฐมารีและวิทยาลัยฝึกหัดครูกรุปสกายา สอนรายวิชาเกือบครึ่งหนึ่งเป็นภาษามารี

สำเนียง

[แก้]

แต่เดิม สำเนียงในภาษามารีได้แก่ สำเนียงมารีเขา ใช้พูดทางฝั่งเหนือของแม่น้ำโวลกา และสำเนียงเมียดาวมารีใช้พูดทางฝั่งล่างของแม่น้ำและในเมืองหลวงของสาธารณรัฐ ในปัจจุบัน แยกภาษามารีเป็น 4 สำเนียงคือ สำเนียงเขา สำเนียงเมียดาว สำเนียงตะวันออก สำเนียงตะวันตกเฉียงเหนือ ชาวมารีบางคนพูดภาษาตาตาร์ได้

ไวยากรณ์

[แก้]

ภาษามารีเป็นภาษารูปคำติดต่อ ไม่มีเพศทางไวยากรณ์ ไม่มีคำนำหน้านาม การเน้นเสียงไม่มีความสำคัญในภาษามารีแต่มีการเปลี่ยนเสียงสระ การเรียงประโยคเป็นแบบประธาน-กรรม-กริยา

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 ภาษามารี ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
    มารีตะวันออกและทุ่งหญ้า (มารีตะวันออก) ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
    มารีเนินเขา (มารีตะวันตก) ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]