ธงชาติสหภาพโซเวียต

ธงชาติสหภาพโซเวียต
	ธงแดง (The Red Banner)
การใช้	ธงพลเรือน ธงเรือพลเรือน ธงราชการ และ ธงเรือรัฐบาล
สัดส่วนธง	1:2
ประกาศใช้	12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 (แบบแรกสุด); 15 สิงหาคม พ.ศ. 2523 (แบบสุดท้าย)
ลักษณะ	ธงแดงเกลี้ยง ที่มุมธงบนด้านคันธงมีรูปค้อนเคียวไขว้สีทอง และดาวแดงขอบทอง
	ธงกองทัพแดง
การใช้	ธงกองทัพ
สัดส่วนธง	2:3
ลักษณะ	ธงแดงมีรูปดาวแดงขอบทอง
	ธงนาวี
การใช้	ธงนาวี
สัดส่วนธง	2:3
ลักษณะ	ธงพื้นขาวมีรูปดาวแดงและค้อนเคียวสีแดง เบื้องล่างของธงเป็นแถบสีฟ้า

ธงชาติ สหภาพโซเวียต ประกอบด้วยพื้นธงสีแดงและรูปค้อนเคียวบนขอบธงด้านซ้ายบน สีแดงแสดงถึงสีของพรรคคอมมิวนิสต์ และระบอบการปกครองแบบคอมมิวนิสต์ ส่วนค้อนเคียวแสดงถึงชนชั้นกรรมาชีพ อันเป็นชนชั้นที่สำคัญที่สุดในระบอบคอมมิวนิสต์

ธงค้อนเคียวดาวแดงแบบแรกสุดประกาศใช้เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 ต่อมาในปี พ.ศ. 2498 รัฐบัญญัติเกี่ยวกับธงฉบับใหม่ได้ออกบังคับใช้ ให้มีการแก้ไขรูปค้อนเคียวในธงเล็กน้อย โดยแก้ให้ด้ามค้อนยาวขึ้นและเปลี่ยนแปลงรูปทรงของเคียวใหม่ ครั้งสุดท้ายที่มีการแก้ไขธงคือในปี พ.ศ. 2523 ได้แก้ให้พื้นสีแดงในธงสว่างขึ้นและได้ใช้ต่อมาจนถึงการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในวันที่ 25 ธันวาคมในปี พ.ศ. 2534เมื่อเวลา 19.32 น. มีการลดธงชาติสหภาพโซเวียตลงจากเครมลินเป็นครั้งสุดท้ายและแทนที่ด้วยธงไตรรงค์ของรัสเซีย

ความหมายและการออกแบบ

ในวัฒนธรรมรัสเซีย สีแดงเป็นสีที่มีความหมายในเชิงบวก คำว่า "แดง" (รัสเซีย: красный, krasny) มีที่มาที่เกี่ยวข้องกับคำว่า "ดีมาก" และ "ดีที่สุด" ในภาษารัสเซีย เช่นเดียวกับคำว่า "งดงาม" สิ่งนี้สามารถเห็นได้จากชื่อของจัตุรัสแดงในกรุงมอสโก และพีธีอีสเตอร์แดงของชาวคริตส์ในนิกายออร์โธดอกส์ในรัสเซีย

ในธงนี้สามารถแลเห็นอุดมคติของลัทธิคอมมิวนิสต์ได้ชัดเจน พื้นสีแดงกล่าวกันว่าเป็นสัญลักษณ์ของเลือดที่รินไหลของชนชั้นกรรมาชีพและชาวนา รูปดาวแดงและค้อนเคียวหมายถึงลัทธิคอมมิวนิสต์และลัทธิสังคมนิยม โดยรูปค้อน หมายถึงชนชั้นกรรมาชีพหรือแรงงานอุตสาหกรรม รูปเคียวหมายถึงชนชั้นชาวนาหรือเกษตรกร ดาวแดงขอบทองหมายถึงกฎของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต ซึ่งเป็นพรรคการเมืองที่ชี้นำระบอบการปกครองของประเทศ รูปเหล่านี้ประดับไว้ที่บริเวณมุมธงบนด้านคันธง ส่วนด้านหลังธงนั้น ตามแบบของรัฐบาลสหภาพโซเวียตจะเป็นพื้นสีแดงไม่มีรูปสัญลักษณ์ใดๆ หรืออาจจะมีก็ได้ อย่างไรก็ตาม ในกรณีต่างๆ ส่วนใหญ่จะมีรูปสัญลักษณ์แบบเดียวกับด้านหน้าธง โดยวางตำแหน่งให้รูปดังกล่าวหันกลับด้าน ^[3]

แบบของธงได้กำหนดไว้ในกฎหมายชัดเจนในปี พ.ศ. 2498 เพื่อให้สามารถกำหนดลักษณะและสรางธงได้ง่ายขึ้น การกำหนดแบบธงครังนี้ได้แก้ให้ความยาวของด้ามค้อนมากขึ้น และแก้รูปทรงของเคียวเสียใหม่ ตามที่ระบุไว้ในกฎหมายธงดังนี้^[4]

สัดส่วนกว้างยาวธงคือ 1:2
รูปค้อนเคียวจัดรวมกันในโครงสร้างรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสซึ่งกว้างเป็น 1 ใน 4 ของส่วนกว้างธง ปลายแหลมของเคียวนั้นให้อยู่ตรงกึ่งกลางของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสตอนบน ปลายด้ามค้อนและเคียวอยู่ตรงมุมล่างของสี่เหลี่ยมจตุรัสแต่ละด้าน ความยาวของด้ามค้อนนั้นเป็น 3 ใน 4 ของความยาวทแยงมุมของรูปสี่เหลี่ยม
ดาวห้าแฉกจัดอยู่ในโครงสร้างรูปวงกลมขนาด 1 ใน 8 ส่วนของด้านกว้างธง ขอบวงกลมนั้นสัมผัสกับด้าบนของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส
ระยะห่างของแกนตั้งแห่งรูปดาวและค้อนเคียวจากด้านคันธงเป็น 1 ใน 3 ส่วน ของด้านกว้างธง และระยะห่างจากริมธงตอนบนเป็น 1 ใน 8 ส่วนของด้านกว้างธง

แบบธงที่มีการแก้ไขครั้งสุดท้ายได้ประกาศใช้ในปี พ.ศ. 2523 โดยเป็นการแก้พื้นสีแดงให้มีความสว่างขึ้น

พัฒนาการของธง

ธงแบบไม่ป็นทางการ
พ.ศ. 2466
ธงชาติผืนแรก
ธันวาคม พ.ศ. 2465 - 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466
ธงชาติผืนที่ 2
12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 และ 12 - 18 เมษายน พ.ศ. 2466
ธงชาติผืนที่ 3
18 เมษายน พ.ศ. 2466 - 5 ธันวาคม พ.ศ. 2479
ธงชาติผืนที่ 4
12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 และ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2479 – 19 สิงหาคม พ.ศ. 2498
ธงชาติผืนที่ 5
19 สิงหาคม พ.ศ. 2498 - 15 สิงหาคม พ.ศ. 2523

ยอดธง

ยอดธงคือวัตถุที่ใช้ประดับส่วนบนสุดของคันธง ในกฎหมายธงของสหภาพโซเวียตได้ระบุว่า หากธงชาตินั้นมีการใช้โดยองค์กรของทางราชการในบางโอกาส เช่นในพิธีการสำคัญ ธงชาติหรือธงราชการนั้นจะต้องมีการประดับยอดธงไว้ด้วย ลักษณะของยอดธงนั้น มีรูปทรงอย่างสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ภายในส่วนฐานของยอดธงเป็นรูปค้อนเคียว และ ส่วนยอดของยอดธงเป็นรูปดาวนั้นมีห้าแฉก^[5] ยอดธงดังที่ระบุไว้ข้างต้นเป็นสีทองหรือสีเงิน มีปลอกสำหรับสวมเข้ากับด้ามคันธง หากธงดังกล่าวนี้ใช้โดยองค์กรทางทหาร แพรแถบหูกระต่ายสีแดงนั้นจะต้องผูกไว้ที่ปลอกนี้ หรือมีพิธีศพของประธานาธิบดีก็จะผูกริบบิ้นสีดำไว้ที่ยอดธงเพื่อเป็นการแสดงความอาลัย