Африқои Марказӣ

██ Африқои Марказӣ██ Африқои миёна (Тарҳи ҷуғрофии ҷаҳон)██ Федератсияи Африқои Марказӣ (азбайнрафта)

Ин видео наздики Африқои Марказӣ ва Ховари Миёна аз ҷониби гурӯҳи эҷодии 29-уми экспедитсионӣ дар Истгоҳи байналмиллалии кайҳонӣ бардошта шудааст.

Африқои Марказӣ, Африқои Экваторӣ, — ноҳияи табиӣ дар қораи Африқо.

Як қисми масоҳати Африқоро аз Уқёнуси Атлантик то нишебаҳои ғарбии паҳнкӯҳи Африқои Шарқӣ, байни 70 а. ш. ва 130 а. ҷ., инчунин ҷазираҳои оташфишони халиҷи Гвинеяро дар бар мегирад.

Релйеф

Релйефаш ба се қисм ҷудо мешавад: 1) Пастхамии Конго (аз сатҳи баҳр 300–500 м баланд) – қисми зиёдашро ҳамвориҳо ташкил медиҳанд, ки аз ҷинс­ҳои таҳшин таркиб ёфтаанд. 2) Баландиҳои канорӣ – дар шарқ Азанде ва ё Банда, дар ғарб баландиҳои Гвинеяи Ҷанубӣ, дар ҷануб баландии Лунда-Шаба ва паҳнкӯҳи Ангола (дар шимол ва ғарб 500–1000 м, дар ҷануб беш аз1000 м баланд); дар ин ҷойҳо пенепленҳои пасту баланд (ноҳамвор) ва суффакӯҳҳо зиёдтаранд. Қисми зиёди сатҳаш аз таҳкурсии булӯрии қадим иборат аст. Махсусан релйефи атрофи вулкани оташфишони амалкунандаи Камерун (4070 м) хеле ноҳамвор мебошад. 3) Пастии аккумулятивии назди Атлантик. Иқлими байни 30 а. ш. ва 20–30 а. ҷ. истивоӣ, ҳамеша сернам, бориши солона бештар аз 1500 мм (дар нишебҳои ғарбии Камерун аз 1000 мм зиёд); ба самти Шимол ва Ҷануб – субистивоӣ, тобистонаш сербориш (бориши солона беш аз 1000 мм), соҳили Уқёнуси Атлантик аз димоғаи Лопес ба самти ҷануб – тропикӣ; бориш – 200–300 мм. Ҳарорати тамоми ҳудудаш гарм (250, 280С).

Обҳо ва дарёҳо

Дарёҳо бисёр ва пуробтарин Дарёҳои калон: Конго бо шохобҳояш (Убанги, Касаи ва ғайра), Санага, Огове, Кванза, ки онҳо захираи ғании барқи обӣ доранд.

Наботот

Дар минтақаи иқлими истивоӣ бешазори ҳамешасабзи исти­воӣ, дар шимол ва ҷануб, ки мавсими хушк доранд, бешаҳои баргрезу ҳамешасабз ва даштҳои сералаф вомехӯранд. Баландии Лунда-Шаба бешаҳои баргрези даштӣ дорад. Аз резишгоҳи дарёи Конго ба ҷануб даштҳои муқаррарӣ ва биёбонгашта, дар поёноби дарёҳо бешазори мангро паҳн шудаанд. Кӯҳи Камерунро беша ва марғзори кӯҳӣ пӯшондааст.

Олами ҳайвонот

Олами ҳай­воноти Африқои Марказӣ ғанӣ ва гуногун аст. Бисёрии ҳайвоноти бешаҳои истивоӣ дар болои дарахтон зиндагӣ мекунанд. Дар бешазор ғайр аз парандагон ҳашарот ва кӯршабпаракҳо, санҷоб, маймунҳои антар, баҳмути пакана, як намуди гуроз, ламантин (дар соҳилҳои дарё) ва ғайра вомехӯранд.

Аҳолӣ

UN Macroregion of Central Africa

Notable Central African supra-regional organizations include the Lake Chad Basin Commission and the Economic Community of Central African States.

Christianity and African Traditional Religion are the predominant religions in Central Africa. Islam is also practiced in some areas in Chad and the Central African Republic.

Ном	Пойтахт	Асъор	Забони расмӣ	Масоҳат (км2)	Аҳолӣ
Ангола	Луанда	Kwanza	Portuguese	1,246,700	20,609,294
Камерун	Yaoundé	Central African CFA franc	French, English	475,442	20,129,878
Ҷумҳурии Африқои Марказӣ	Бангуи	Central African CFA franc	Sango, French	622,984	4,576,000
Чад	N'Djamena	Central African CFA franc	French, Arabic	1,284,000	11,274,106
Ҷумҳурии Демократии Конго	Kinshasa	Congolese franc	French	2,344,858	69,575,000
Конго	Brazzaville	Central African CFA franc	French	342,000	4,366,266
Гвинеяи Экваторӣ	Малабо	Central African CFA franc	Spanish, French	28,051	740,000
Габон	Libreville	Central African CFA franc	French	267,668	1,576,665
Сан Томе ва Принсипи	São Tomé	São Tomé and Príncipe Dobra	Portuguese	964	179,506

Фарҳанг

Art from Cameroon

Due to common historical processes and widespread demographic movements between the countries of Central Africa before the Bantu Migration into much of southern Central Africa, the cultures of the region evidence many similarities and interrelationships. Similar cultural practices stemming from common origins as largely Nilo-Saharan or Bantu peoples is also evident in Central Africa including in music, dance, art, body adornment, initiation and marriage rituals.

Some major ethnic groups in Central Africa are as follows:

Name	Family	Language	Region	Country	Population (million)	Notes
Sara	Nilo-Saharan, Central Sudanic	Sara	Chad Basin	Chad, Cameroon	3.5
Gbaya	Niger-Congo, Ubangian	Gbaya language	Chad Basin	Central African Republic	1.5
Zande	Niger–Congo, Ubangian	Zande	Chad Basin	South Sudan, Democratic Republic of Congo	1-4
Kanuri	Nilo-Saharan, Western Saharan	Kanuri	Chad Basin	Eastern Nigeria,	10
Banda	Niger-Congo, Ubangian	Banda language	Chad Basin	Central African Republic	1.5
Luba	Niger-Congo, Bantu	Luba language	Sub-Equatorial	Democratic Republic of Congo	10-15
Mongo	Niger-Congo, Bantu	Mongo language	Sub-Equatorial	Democratic Republic of Congo	10-15
Kongo	Niger-Congo, Bantu	Kongo language	Sub-Equatorial	Democratic Republic of Congo, Angola, Republic of Congo	10

Пайвандҳо

• Afrique Centrale.org Бойгонӣ шудааст 4 марти 2016  сол.
• Africa Interactive Map Бойгонӣ шудааст 17 Январ 2010  сол. from the United States Army Africa
• African Pygmies—Among the earliest inhabitants of Central Africa

Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад:

Африқои Марказӣ