Jump to content

Norak

Az Википедиа
Şahr
Norak
38°23′18″ s. ş. 69°19′30″ v. d.HGJaO
Kişvar  Toçikiston
Vilojat Xatlon
nohija Norak
Ta'rix va çuƣrofijo
Şahr az 1960
Balandiji markaz 885 m
Mintaqai zamonī UTC+5:00
Aholī
Aholī 28800[1] tan (2022)
Millijat toçikho
E'tiqodot musulmonon
Zaboni rasmī toçikī
Şinosahoi adadī
Peşşumorai telefon +992 3138
Nişonai pocta 735300
norak.tj
(toç.)(rus.)(angl.)
Norak dar xaritai
Norak
Norak
 Parvandaho dar Vikianbor

Norak – şahr dar çanubi Toçikiston, şahri energetikho, ki doroi ta'rixi tūlonist. Dar kitobi «Toçikon» işora meravad, ki zamoni asri sang dar in ço odamon umr ba sar meburdand. Cil hazor bozjofthoe, ki muarrixon az hafrijoti Norak pajdo kardaand, intizori omūziş va xulosahoi mutaxasisonand. Bo barqaror gardidani hukumati Şūravī solhoi bistum – sijum dar in gūşai dijoramon ham nişonahoi hajoti nav pajdo şudand. Hamon solho gidroenergetikhoi çavoni Şūravī ba bunjodi nerūgohi obī-barqī muvofiq budani Norak tavaççuh zohir karda budand. Mahz bo taşabbusi sarvari hamonvaqtai hizbi kommunisti Toçikiston Tursun Ūlçaboev soxtmoni Nerūgohi barqiji obiji Norak soli 1960 çomai amal pūşid. Oxirhoi soli 1990 Soveti Vazironi IÇŞS dar borai soxtmoni NBO-i Norak qabul kard va soxtmoni kalontarin dar Osijoi Markazī Nerūgohi barqiji obiji Norak hamon sol dar çoi dehahoi xurdi Tutqavul, Norak, Langar va dehai Sabur sar şud. Soxtmoni nerūgohi barqiji obī ba Norak hajoti toza baxşid.

Şahr

[viroiş | edit source]

16 dekabri soli 1960 dar asosi Ukazi Prezidumi Soveti Oliji ÇŞS Toçikiston Norak doroi maqomi şahr gardid, ki soli 2000–um tamomi mardumi Toçikiston, energetikhoi şuhratmandaşon in sanaro tantanavor çaşn giriftand. Şahri Norak dar sohili rūdi Vaxş çojgir buda masohataş zijoda az 324, 5 km murabba'ro taşkil medihad. Az Norak to pojtaxti mamlakat şahri Duşanbe 64 km va to markazi vilojati Xatlon şahri Boxtar 130 km ast. Az bajni kuhhoe, ki Norakro dar oƣūş giriftaand, kūhi Norak zebotarin va balandtarin, ki balandiaş 1714 metr ast, meboşad. Umuman, şahri Norakro zijoda az 40 millati sobiq çumhurihoi Şūravī, soxtaand va imrūz aksarijati in millatho dar şahr kor va zidagī mekunand. Az in xotir, hokimijati içroijai şahr hameşa kūşiş ba xarç medihad, ki sathi zindagiji mardum baland gardida va xohoni on ast, ki vahdatu dūstī xameşa pojdor boşad.

Soxtmoni nerūgoh

[viroiş | edit source]
Nerūgohi barqiji obiji Norak

Dar şahri Norak şakli navi hamkoriji iqtisodī – «Estafetai korgarī», ki soxtmon va şahrho ba hama cizi zarurī purra va sari vaqt ta'min mekard, tavlid joft. Ba şarofati on agregati avvalini NBO-i Norak peş az muhlat 15 nojabri soli 1972 ba kor andoxta şud va dekabri soli 1978 agregati oxirini nerūgoh baroi istehsoli quvvai barqi arzon ba istifoda doda şud. Bojad guft, ki NBO-i Norak az avvali ba kor daromadanaş 292, 5 mlrd kilovat soat quvvai barq istehsol kardaast. Tanho dar haşt mohi soli 2004 – um zijoda az 9, 8 mlrd kilovatt soat quvvai barq istehsol karda şud. Dar natiçai soxtmoni NBO-i Norak obanbori Norak ba vuçud omad. Pur kardani obanbor soli 1972 sar şud, ki masohati on 98 km muraba' haçmaş 10, 5 mlrd. m3 cuquriaş ba hisobi mijona 107 metr va balandiaş 300 metr ast.

Aholī va iqtisodijot

[viroiş | edit source]

Aholiji şahri Norak dar soli 2019, taqriban az 30 900 nafar bud.[2]. Dar atrofi Norak siju jak deha mavçud ast, ki dar du çamoati dehot mutahid şudaast.

Sol 2021 2022
Aholī,
hazor naf. 		28,1 28,8

Dar şahr 8 korxonai sanoatī, az çumla NBO-i Noraku Bojƣozī, zavodi ohanu beton, zavodi taçribaviji mexanikī, fabrikai «Oli Somon», zavodi non va ƣajraho fa'olijat mekunand.

Maorif va farhang

[viroiş | edit source]

Imrūz dar şahr matkabhoi mijona, litsej, kolleçjai omūzgorī, maktabhoi musiqiju rasomī va se boƣcaho ba ta'limu tarbijai nasli navras maşƣuland. Bemorxonaju darmongohi zamonavi: du nuqtai tibbiji dehot, 9 doruxona dar xidmati mizoçon qaror dorand. Şahrvandon imkonijat dorand faroƣati xudro dar varzişgoh (doroi 1500 çoj), 5 tolori varziş, 2 havzi obbozī, qasri madanijat (doroi 700 çoj), 6 klub, kitobxonai markazī, ki bo taşabbusi maçalai «Druƶba narodov» soli 1974 taşkil jofta, doroi 161, 5 hazor nusxa kitob meboşad guzaronand, 14 kitobxonai dehot dar xidmati mardum ast. Avtovakzali zamonavī va 2500 nuqtai telefon niz dar xidmati aholist.

« Noraki man nuri şabhoi manī,
Gūşai sajru tamoşoi manī.
Gançi dunjoro nakardam orzu,
Noraki man gançi dunjoi manī. 		»

Mintaqai sajjohī

[viroiş | edit source]

Şahri Norak doroi merosi boji ta'rixivu farhangī va zaxirahoi tabiī buda, baroi ruşdi sajjohiji doxilī va qabuli sajjohonī xoriçī musoidat menamojad. Tabiati xos, kūlu caşmaho va obi oşomidaniji tabobatī az mavze'hoi istirohatī çolibi diqqat buda, mavqei maxsusro dar ruşdi sajjohiji kişvar işƣol namuda metavonad. Dar şahr se mehmonxonai xususī fa'olijat mekunand, ki doroi 205 çoj buda, ba talabothoi standartī çavobgū meboşad. Mohe cor marotiba az nohijahoi tobei markaz, vilojathoi Badaxşon, Suƣd, Xatlon ba oromgohhoi buzurgon, ki dar şahri Norak çojgirand zijoda az 300 nafar odamon baroi zijorat meojand. Qismi zijodi mehmonon az nerūgohhoi NBO–i Norak, Bojƣozī, Obanbor didan mekunand. Baroi hamohangsoziji sijosati ruşd va ba naqşagirī dar samti sajjohī, dar şahri Norak az tarafi maqomoti içroijai hokimijati davlatiji şahr, baxşi çavonon, varziş va sajjohī corahoi zarurī andeşida şudaistodaast.

Dar mavzei «Darai Pexo» istirohatgohi tobistonai kūdakonai «Oftobak» fa'olijat mekunad, ki zijoda az 450 nafar xonandagonro dar mavsimi tobiston faro megarad. Baroi şaroiti xubi aloqa faroham ovardan ba sajjohoni doxilī va xoriçī şabakahoi mobiliji «Vavilon», «MLT», «Indigo», «TK mobajl», «Bilajn» va «Toçiktelekom» fa'olijat dorand. Bo maqsadi çalbi sajjohoni doxilivu xoriçī kitobcahoi ta'rixī naşr meşavand.

Dar şahr jak varzişgoh doroi 1500 çoji nişast, 15 majdoni basketbol, 26 majdoni volejbol, 1 majdoni tūbi dastī, 11 majdoncahoi futbol, 1 havzi şinovarī, 7 tolori varzişī mavçudand. Bo maqsadi ba mintaqai sajjohī-istirohatī doxil namudani şahri Norak ba maqomothoi daxldori maqomoti içroijai hokimijati davlatiji vilojati Xatlon az 21 avgusti soli 2009 ba Hukumati Çumhuriji Toçikiston az 7 ijuli soli 2009 muroçiat namuda, barnomai mukammali «Ruşdi turizmi istirohatī baroi solhoi 2010–2014» peşnihod namudaast.

Şaxsijathoi ma'ruf

[viroiş | edit source]

Pajvandho

[viroiş | edit source]

Ezoh

[viroiş | edit source]
  1. ↑ Agentiji omori nazdi Prezidenti Çumhuriji Toçikiston. ŞUMORAI AHOLII ÇUMHURII TOÇIKISTON TO 1 JaNVARI SOLI 2022. 20 nojabri 2022 sançida şud. Bargirifta az sarcaşmai avval 10 oktjabri 2022.
  2. ↑ Cislennostь naselenija Respubliki Tadƶikistan na 1 janvarja 2016 goda. Soobщenie Agentstva po statistike pri Prezidente Respubliki Tadƶikistan.. 15 ijuli 2016 sançida şud. Bargirifta az sarcaşmai avval 2 ijuli 2015.
Anbori Vikipedia dar borai in mavzū' gurūh dorad:
Bargirifta az "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Норак&oldid=1341407"