ఇథైల్ అసిటెట్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
Ethyl ethanoate
Skeletal formula
Ball-and-stick model
Ethyl acetate
పేర్లు
Preferred IUPAC name
Ethyl acetate
Systematic IUPAC name
Ethyl ethanoate
ఇతర పేర్లు
  • Acetic ester
  • Acetic ether
  • Ethyl ester of acetic acid
గుర్తింపు విషయాలు
సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య [141-78-6]
పబ్ కెమ్ 8857
కెగ్ D02319
సి.హెచ్.ఇ.బి.ఐ CHEBI:27750
ఆర్.టి.ఇ.సి.యస్. సంఖ్య AH5425000
SMILES O=C(OCC)C
బైల్ స్టెయిన్ సూచిక 506104
జి.మెలిన్ సూచిక 26306
ధర్మములు
C4H8O2
మోలార్ ద్రవ్యరాశి 88.11 g·mol−1
స్వరూపం Colorless liquid
వాసన nail polish-like, fruity
సాంద్రత 0.902 g/cm3
ద్రవీభవన స్థానం −83.6 °C (−118.5 °F; 189.6 K)
బాష్పీభవన స్థానం 77.1 °C (170.8 °F; 350.2 K)
8.3 g/100 mL (at 20 °C)
ద్రావణీయత in ethanol, acetone, diethyl ether, benzene Miscible
log P 0.71[1]
బాష్ప పీడనం 73 mmHg (9.7 కి.Pa) at 20 °C[2]
ఆమ్లత్వం (pKa) 25
అయస్కాంత ససెప్టిబిలిటి −54.10×10−6 cm3/mol
వక్రీభవన గుణకం (nD) 1.3720
స్నిగ్ధత 426 μPa·s (0.426 cP) at 25 °C
నిర్మాణం
ద్విధృవ చలనం
1.78 D
ప్రమాదాలు
ప్రధానమైన ప్రమాదాలు
  • Flammable (F),
  • Irritant (Xi)
జి.హెచ్.ఎస్.పటచిత్రాలు GHS02: Flammable GHS07: Exclamation mark[3]
జి.హెచ్.ఎస్.సంకేత పదం Danger
జి.హెచ్.ఎస్.ప్రమాద ప్రకటనలు H225, H319, H336[3]
GHS precautionary statements P210, P233, P240, P305+351+338, P403+235[3]
జ్వలన స్థానం {{{value}}}
విస్ఫోటక పరిమితులు 2.0–11.5%[2]
Lethal dose or concentration (LD, LC):
11.3 g/kg, rat
16,000 ppm (rat, 6 h)
12,295 ppm (mouse, 2 h)
1600 ppm (rat, 8 h)[4]
21 ppm (guinea pig, 1 h)
12,330 ppm (mouse, 3 h)[4]
US health exposure limits (NIOSH):
PEL (Permissible)
TWA 400 ppm (1400 mg/m3)[2]
REL (Recommended)
TWA 400 ppm (1400 mg/m3)[2]
IDLH (Immediate danger)
2000 ppm[2]
సంబంధిత సమ్మేళనాలు
Related {{{label}}} {{{value}}}
సంబంధిత సమ్మేళనాలు
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
checkY verify (what is checkY☒N ?)
Infobox references

ఇథైల్ అసిటేట్ సరళమైన కార్బాక్సిలేట్ ఈస్టర్లలో ఒకటి. రంగులేని ద్రవం తీపి, ఫల వాసనను కలిగి ఉంటుంది,ఇథైల్ అసిటేట్ ఇథనాల్ మరియు ఎసిటిక్ యాసిడ్ నుండి సంశ్లేషణ చేయబడింది.దీని ఫ్లాష్ పాయింటు 24°Fడిగ్రిలు.[5]. ఈద్రవాన్ని ద్రావణి(solvent )గా ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తారు. మూలికా ఉత్పత్తుల పరిశ్రమలలో విరివిగా ఉపయోగిస్తారు.ఇథైల్ అసిటేట్ ను ప్రత్యేకంగా పెయింట్‌లు, వార్నిష్‌లు, లక్కలు, శుభ్రపరిచే మిశ్రమాలు మరియు పరిమళ ద్రవ్యాల సంగ్రహణం కోసం విస్తృతంగా ఉపయోగించే ద్రావకం/ద్రావణి. ఇథైల్ అసిటేట్ అనే ద్రవం ఇథనాల్ మరియు ఎసిటిక్ ఆమ్లంయొక్క ఈస్టర్; దీనిని ద్రావణి గా ఉపయోగం కోసం పెద్ద ఎత్తున తయారు చేయబడుతున్నది.[6]. ఇథనాల్ మరియు ఎసిటిక్ ఆమ్లం మిశ్రమాన్ని స్వేదనం చేయడం ద్వారా 1759లో ఇథైల్ అసిటేట్‌ను (లూయిస్-లియోన్ డి బ్రాంకాస్|కౌంట్ డి లారాగ్వైస్)మొదటిసారిగా సంశ్లేషణ చేశారు..[7]

పారిశ్రామిక స్థాయి ఉత్పత్తి

[మార్చు]

ఇథైల్ అసిటేట్ ను పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి ప్రధానంగా మూడు ప్రక్రియలులలో ఉత్పత్తి చేస్తారు,మొదటి ది క్లాసికల్ ఫిషర్ ఎస్టెరిఫికేషన్ ప్రక్రియ. ఒక యాసిడ్ ఉత్ప్రేరకం సమక్షంలో ఎసిటిక్ ఆమ్లంతో ఇథనాల్ చర్య జరపడం వల్ల ఇథైల్అసిటేట్ ఉత్పత్తి అగును.ఈ ప్రక్రియకుసల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లం, లేదాహైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లంవంటి యాసిడ్ ఉత్ప్రేరకంను ఉపయోగిస్తారు . [8].

ఇథైల్ అసిటెట్ భౌతిక గుణాలు[9].

[మార్చు]
సంఖ్య గుణం మితి/శాతం
1 ఫార్ములా C4H8O2
2 అణు భారం 88.1051
3 ఫ్లాష్ పాయింట్ 24°F
4 కనిష్ట పేలుడు పరిమితి 2.0%
5 గరిష్ట పేలుడు పరిమితి 11.5%
6 ఆటోఇగ్నిషన్ ఉష్ణోగ్రత: 800°F
7 ద్రవీభవన ఉష్ణోగ్రత 118.5 °F
8 వేపరు ప్రెసరు 73 mm/Hg 68°Fవద్ద
9 విశిష్ట గురుత్వం 0.902,( 68°Fవద్ద)
10 మరుగు ఉష్ణోగ్రత 171°F (1 atm )
11 వాయు సాంద్రత 3.04(గాలి సాంద్రత కన్న)
12 నీటిలో ద్రావణీయత 2.0%

రసాయన చర్యలు

[మార్చు]

ఇథైల్ అసిటెట్ సోడియం హైడ్రాక్సైడ్(NaOH)తో రసాయనిక చర్య జరుపును,పలితంగా ఇథనాల్ మరియు సోడియం అసిటెట్ ఏర్పడును.

CH3CO2C2H5 + NaOH → C2H5OH + CH3CO2Na

ఎసిటిక్ ఆమ్లం మరియు ఇథనాల్‌ను తిరిగి పొందేందుకు ఇథైల్ అసిటేట్‌ను జలవిశ్లేషణ / హైడ్రోలైజ్ ఏదైన ఆమ్లం సమక్షంలోచేసిన ఎసిటిక్ ఆమ్లం మరియు ఇథనాల్‌ను తిరిగి పొందవచ్చును.

భద్రతా సమాచారం

[మార్చు]

1. అతి త్వరగా మండే స్వభావం ఉన్న ద్రావణి.

2. ప్రమాద వశాత్తు జీర్ణ వ్యవస్థ లోకి విషలక్షణాలు ప్రదర్శించును.

3. ఆక్షీకరణ పదార్థాలతో వేగంగా రసాయన చర్యకు లోనవుతుంది.

4. ఇథైల్ అసిటెట్ నుండి ఏర్పడు ఆవిరులు/వాయువులు గాలి సాంద్రత కన్న మూడు రెట్లు ఎక్కువ (గాలి సాంద్రతను 1 గా భావించిన)

5. పసుపు వంటి మూలికాలనుండి మూలికా ఉత్పత్తులను సంగ్రహించుటకు ఇథైల్ అసిటెట్ ను ద్రావణి గా ఉపయోగిస్తారు.

ఉపయోగాలు

[మార్చు]

ఇథైల్ అసిటేట్ ను ఇథైల్ ఇథనోయేట్ అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది పరిశ్రమలో ముఖ్యమైన మరియు విస్తృతంగా ఉపయోగించే రసాయనం. సంసంజనాలు(adhesive), పెయింట్‌లు లేదా కోటింగ్ /ఉపరితలపూత గా ఇది ఒక ద్రావకం వలె ముఖ్యమైన భూమికను కలిగి ఉంది. టోల్యూన్ వంటి సుగంధ ద్రావకాలను ప్రత్యామ్నాయం చేయడానికి దీనిని ఉపయోగించవచ్చు. అదనంగా, ఇవి డీజిల్ సంకలనాలుగా సంభావ్యతను కల్గి వున్నది [10]. ఇథైల్ అసిటేట్ ప్రధానంగా ద్రావకంగానుమరియుఇతర రసాయన గాఢత తగ్గించుటకు ఉపయోగించబడుతుంది,దీని తక్కువ ధర,తక్కువ విషపూరిత మరియు ఆమోదయోగ్యమైన వాసన కారణంగా దీని ఉపయోగం ఎక్కువగా అనుకూలంగా ఉన్నది ఉదాహరణకు, ఇది సాధారణంగా సర్క్యూట్ బోర్డ్‌లను శుభ్రం చేయడానికి మరియు కొన్ని నెయిల్ వార్నిష్ రిమూవర్‌లలో (అసిటోన్ కూడా ఉపయోగించబడుతుంది) ఈ ద్రావకం/ద్రావణితో కాఫీగింజలు మరియు టీ ఆకులు డీకాఫినేట్ చేస్తారు. ఇది పెయింట్స్‌లో యాక్టివేటర్ లేదా హార్డ్‌నెర్‌గా కూడాఉపయోగించబడుతుంది.ఇథైల్ అసిటేట్ మిఠాయి, పరిమళ ద్రవ్యాలు మరియు పండ్లలో ఉంటుంది.పెర్ఫ్యూమ్‌లలో,ఇది త్వరగా వాయువు /ఆవిరైపోతుంది, చర్మంపై పెర్ఫ్యూమ్ యొక్క సువాసన మాత్రమే ఉంటుంది.[11].

ఇవికూడా చూడండి

[మార్చు]

1.ఇథనాల్

2.ఎసిటిక్ ఆమ్లం

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "ethyl acetate MSDS".
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0260". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  3. 3.0 3.1 3.2 Record of Ethyl acetate in the GESTIS Substance Database of the Institute for Occupational Safety and Health, accessed on 7 December 2020.
  4. 4.0 4.1 "Ethyl acetate". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  5. "ethyl acetate". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov. Retrieved 2024-01-31.
  6. "ethyl acetate". acs.org. Retrieved 2024-01-31.
  7. Parker, Joseph (1832). "The Edinburgh Encyclopaedia". The Edinburgh Encyclopaedia. 5.
  8. "ethyl acetate" (PDF). ijcrr.com. Retrieved 2024-01-31.
  9. "ethyl acetate". cameochemicals.noaa.gov. Retrieved 2024-01-31.
  10. "ethyl acetate -uses,properties and safety". chemicalbook.com. Retrieved 2024-02-01.
  11. "ethyl acetate -uses,properties and safety". chemicalbook.com. Retrieved 2024-02-01.